Αυτό που μου κάνει περισσότερη εντύπωση στο τελετουργικό της ορθόδοξης εκκλησίας είναι πόσο λίγη διάδραση επιτρέπει. Ούτε τραγουδάμε όλοι μαζί σαν προτεστάντες, ούτε χορεύουμε όπως στους ναούς γκόσπελ, ούτε φωνάζουμε “πεσ’τα ευλογημένε!” όποτε ο ιερέας εκφωνήσει κάτι που μας αγγίζει. Στον γάμο πετάμε κουφέτα και αυτό είναι. Σώου μηδέν.
Έτσι και στο Σύνταγμα. Κάποιοι είναι εκεί. Άλλοτε πολλοί, άλλοτε λίγοι. Και οι υπόλοιποι ψάχνουν μέσω διαδικτύου για live streaming να “δούνε τι γίνεται”. Προφανώς όταν απλά είναι ειρηνική η κατάσταση δεν έχει θέαμα. Ιπτάμενοι αστυνομικοί, φλόγες και δακρυγόνα “βελτιώνουν” το θέαμα. Στο οποίο όμως πρωταγωνιστές μπορούμε να γίνουμε όλοι παίρνοντας απλά το μετρό (αν δουλεύει) και κάνοντας κάτι βίαιο, παράνομο ή ηρωικό. (Ανάλογα με την οπτική και πολιτική θέση του καθενός.) Ή μπορεί κάποιο κανάλι να φιλοξενήσει μια ατάκα μας.
Τηλεοπτικά είναι χείριστο προϊόν. Έχουν γραφτεί πολλά για τον τρόπο που αναμεταδίδουν τέτοια γεγονότα και σχεδόν πάντα υπάρχει μια θεωρία συνωμοσίας. Η απλή αλήθεια είναι ότι είναι βαρετό θέαμα. Προσφέρεται για το διαδίκτυο καλύτερα μια εικόνα του Συντάγματος όπου σχεδόν ποτέ δεν γίνεται “κάτι” αλλά οποτεδήποτε όλοι θέλουν να δούνε “τι παίζει”. Κάτι σαν μετεωρολογικό δελτίο. Στα Τζουμέρκα τα σύννεφα περνάνε συνέχεια από τις κορυφές με θεαματικό τρόπο αλλά σπάνια βλέπεις κεραυνούς…
Ακόμα πιο επικίνδυνη βέβαια οποιαδήποτε προσπάθεια να βγει νόημα ή να συνθέσεις φιλοσοφικό υπόβαθρο από ότι γίνεται σε μια μεγάλη και ανομοιογενή μάζα αγανακτισμένων ανθρώπων. Για παράδειγμα η εικόνα με το σλόγκαν “if you think you’re too small to have an impact, try going to bed with a mosquito in the room” (αν νομίζεις ότι είσαι πολύ μικρός για να κάνεις την διαφορά, προσπάθησε να κοιμηθείς με ένα κουνούπι στο δωμάτιο” κυκλοφόρησε ευρέως στο ελληνικό διαδίκτυο σήμερα. Αλλά είναι ανόητο. Το κουνούπι μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικό αλλά δύσκολα θα σε κάνει να φύγεις από το δωμάτιο. Πιο πιθανό να το συνθλίψεις!
