O αγροτουρισμός όπως προωθήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), είχε ως αρχικό στόχο την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και την προβολή της αγροτικής ζωής και των προϊόντων στους επισκέπτες. Γι’ αυτό οι ενισχύσεις για αγροτοτουριστικές επιχειρήσεις δίνονταν στους αγρότες. Τώρα η εφαρμογή του αγροτοτουρισμού έχει γενικευτεί, με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσδιάκριτος ο ακριβής στόχος του αγροτοτουρισμού, καθώς και ο διαχωρισμός του αγροτοτουρισμού από τον οικοτουρισμό. Ειδικότερα δε στην Ελλάδα, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζεται σύμφωνα με την αρχική έννοια του όρου, τελικά ο αγροτοτουρισμός ταυτίζεται με την κατασκευή και λειτουργία παραδοσιακού καταλύματος σε ορεινή περιοχή.
Κάποιες επιχειρηματικές δραστηριότητες που αναδεικνύουν πραγματικά την αγροτική ζωή και παραγωγή και τον παραδοσιακό πολιτισμό, όπως η παραγωγή, συσκευασία και πώληση τοπικών προϊόντων, καθώς και η λειτουργία παραδοσιακών καταλυμάτων από γυναικείους αγροτοτουριστικούς συνεταιρισμούς, συνδυάζονται αποτελεσματικά και ολοκληρώνουν την εμπειρία του οικοτουρισμού σε μια προστατευόμενη περιοχή.
Ο αγροτοτουρισμός υποστηρίζεται από ένα θεσμικό πλαίσιο που θέτει κάποιες προδιαγραφές για την οικονομική ενίσχυση των αγρο-τοτουριστικών επιχειρήσεων. Αντίθετα, ο οικοτουρισμός, τόσο εδώ όσο και διεθνώς, βασίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική τήρηση κωδίκων ορθής πρακτικής10. Αυτό το κενό έρχεται να υποκαταστήσει το πλήθος συστημάτων πιστοποίησης και κωδίκων ορθής πρακτικής που προτείνονται για τις επιχειρήσεις οικοτουρισμού.
► Πριν ξεκινήσετε το σχεδιασμό του οικοτουρισμού ιπην περιοχή σας, πληροφορηθείτε για τις σχεδιαζόμενες δράσεις στα πλαίσια του αγροτοτουρισμού. Διασφαλίστε ότι η ποιότητα των υποδομών και δράσεων που επιδιώκεται να οργανωθούν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του οικοτουρισμού που σκοπεύετε να υλοποιήσετε. Ελέγξτε, π.χ., την αισθητική των καταλυμάτων, τη χωροθέτησή τους, τον πιθανό κίνδυνο υπέρβασης της τουριστικής φέρουσας ικανότητας του τόπου κ.λπ. Εάν μπορείτε, επηρεάστε προς την κατεύθυνση που επιθυμείτε.
Δημιουργήστε συμμετοχικά σχήματα για το συνολικό σχεδιασμό της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής, ώστε να μην γίνονται αποσπασματικές και ασυντόνιστες ενέργειες. Καθορίστε όλοι μαζί το επίπεδο (ποσοτικό
►και ποιοτικό) της τουριστικής ανάπτυξης που επιθυμείτε και που «αντέχει» ο τόπος.
►Προωθήστε ιδέες για την ορθή εφαρμογή του αγροτοτουρισμού. Ενισχύστε προτάσεις για την πραγματική ανάδειξη του αγροτικού βίου (παραδοσιακές καλλιέργειες, παραγωγή, συσκευασία και διάθεση ντόπιων προϊόντων, διατήρηση και ανάδειξη προβιομηχανικών εγκαταστάσεων, όπως νερόμυλοι, αλώνια κ.λπ., διατήρηση και ανάδειξη παραγωγικών διαδικασιών, όπως μελισσοκομία, κτηνοτροφία, παραγωγή τυριού, κρασιού, τσίπουρου κ.λπ.). Όσο μεγαλύτερη ποικιλία εμπειριών από την παραδοσιακή αγροτική ζωή προσφέρετε, τόσο περισσότερο θα ευχαριστηθεί ο επισκέπτης, θαπαρατείνειτη διαμονή του, θα έρθει ξανά και θα συστήσει τον προορισμό σε γνωστούς και φίλους.
Παράδειγμα: Πρωτότυπη πρωτοβουλία συνδυασμού βιολογικής καλλιέργειας δημητριακών, επαναλειτουργίας παραδοσιακού νερόμυλου (που έγινε επισκέψιμος από το κοινό, μετά από ερμηνεία και ανάδειξη του τρόπου λειτουργίας αυτού του μικρού «μνημείου προβιομηχανικής αρχαιολογίας») και διάθεσης βιολογικών προϊόντων στους επισκέπτες αλλά και στα καταστήματα είναι τα «Μλέλια» στην περιοχή Ίππειος της Μυτιλήνης. Στην περίπτωση αυτή, έχουμε ολοκληρωμένη την παραγωγική διαδικασία, από την καλλιέργεια ως τη μεταποίηση, συσκευασία και διάθεση των προϊόντων στην αγορά. Μια τέτοια πρωτοβουλία ανάδειξης αγροτοτουριστικού «προϊόντος» μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τον οικοτουρισμό.
To μεγάλο αυτό θέμα ξεφεύγει βέβαια από τα τοπικά προϊόντα που μπορεί να προμηθεύει το δασικό χωριό και αξίζει να διαβάσετε ολόκληρο το βιβλιαράκι αυτό του Υπουργείου Περιβάλλοντος που έγραψε η Ελένη Σβορώνου του WWF.
