Λόγω Ολυμπιακών πολλοί θα ξεχυθούν σε στάδια, δρόμους και πισίνες για να αντιγράψουν τα ινδάλματά τους όσο μπορούν. Και ακόμα περισσότεροι θα ψωνίσουν προϊόντα τα οποία νομίζουν ότι θα τους βοηθάνε να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. Αμ δε! Πρόσφατη, εκτενέστατη, μελέτη τέτοιων προϊόντων (ολόκληρη εδώ ) βρήκε ότι:
Σε 1035 ιστοσελίδες βρήκαν 431 διαφορετικούς ισχυρισμούς για τρόπους με τους οποίους βελτιώνουν την απόδοση 104 διαφορετικά προϊόντα. Για τα 104 αυτά προϊόντα υπήρχαν 146 αναφορές σε “επιστημονικές έρευνες” αλλά το 52.8% αυτών δεν παρέθετε καμία απολύτως συγκεκριμένη έρευνα! Από τις υπόλοιπες αναφορές οι μισές δεν μπορούσαν να επαληθευτούν με κανέναν τρόπο και από τις υπόλοιπες το 84% ήταν με προφανώς μεγάλη υποκειμενικότητα. Μόνο 3 από τις αναφορές ήταν σε πραγματικά επιστημονικές έρευνες με σωστή μεθοδολογία.
Οι εταιρείες έχουν συγκεκριμένη μεθοδολογία, ιδού ένας σύντομος οδηγός για να καταλάβετε το κουτόχορτο:
1. Έρευνες που κάνει η ίδια η εταιρεία. Πίνουν 100 υπάλληλοι της GSK από ένα Lucozade και πάνε για jogging.
2. Έρευνες που πληρώνει η ίδια η εταιρεία σε άλλη ιδιωτική εταιρεία. Σαν το παραπάνω απλά δεν είναι με δικούς της υπαλλήλους.
3. Αντί να κάνεις μια έρευνα της προκοπής (επιστημονικά) απλά κάνεις τα Νο1 και 2 πολλές φορές. “10 έρευνες δείχνουν ότι….” σαν να είναι με το κιλό το θέμα της αναζήτησης της αλήθειας.
4. Υπερβολή με τα νούμερα. Βρίσκεις (με το παραπάνω σύστημα) μια απειροελάχιστη διαφορά και την παρουσιάζεις σαν να είναι σημαντική. “2.5% βελτίωση της απόδοσης!” (Ενώ βέβαια δεν είναι στατιστικά σημαντικό σε ερευνητικό επίπεδο.)
5. Αναφορά σε πραγματικά επιστημονικά στοιχεία. “Έρευνες δείχνουν ότι η έλλειψη αμινοξέων επηρεάζει αρνητικά την απόδοση…” Αλλά βέβαια καμία έρευνα για το δικό τους προϊόν. Εδώ ισχύει η μεταβατική ιδιότητα. Οι έρευνες δείχνουν + το προϊόν μας το έχει = το προϊόν μας δουλεύει. Δεν πάει έτσι βέβαια.
6. Καμία σύγκριση με άλλα τρόφιμα. πχ ένα συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να έχει τελικά περίπου το ίδιο αποτέλεσμα με ένα ποτήρι γάλα ή δυο κομμάτια τυρί την μέρα.
7. Το γάλα είναι καλό παράδειγμα άλλου κόλπου που βλέπουμε και στα δημητριακά. Όπου η διατροφική αξία δίνεται για το προϊόν μαζί με το γάλα. Συνολικά!
Θεμελιώδες πρόβλημα στο όλο σκεπτικό των αθλητικών βοηθημάτων είναι ότι ακόμα και αν έχουν πράγματι κάποια ελάχιστη βελτίωση στην απόδοση αυτή αναφέρεται σε επαγγελματίες αθλητές υπό ιδανικές συνθήκες. Σαν να λέμε ότι κάτι είναι χρήσιμο σε αυτοκίνητα F1 άρα θα κάνουν και για εμένα που έχω κολλήσει στην Κηφισίας. Σε αυτή την κατηγορία και τα υψηλής τεχνολογίας παπούτσια τρεξίματος. Ή βρίσκουν κάποια στοιχεία βελτίωσης σε ακραίες συνθήκες, για παράδειγμα σε ολόκληρο το μήκος του μαραθωνίου. Ενώ εσείς βέβαια απλά θα τα πάρετε για να κάνετε jogging στο πάρκο.
Δεν είναι μόνο προϊόντα – αποδεδειγμένα μαϊμού σαν τα βιομαγνητικά βραχιόλια. Πιο επικίνδυνη κατηγορία κατά την γνώμη μου είναι αυτά που θεωρούμε αυτονόητα. Καλό παράδειγμα αυτά τα αυτοκόλλητα που κρατάνε ανοιχτή την μύτη. Άρα παίρνεις περισσότερο οξυγόνο. Άρα αποδίδεις καλύτερα;
Όχι! Ούτε κάνουν πιο εύκολη την διαδικασία της αναπνοής (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11252074 ) ούτε βελτιώνουν την απόδοση (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16558610 ) ούτε επανέρχεται πιο γρήγορα το σώμα (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11710662 )
Ο αθλητισμός είναι υπέροχο πράγμα και απαραίτητο για το σώμα μας. Αλλά ας χρησιμοποιούμε και το μυαλό μας πριν αγοράσουμε αθλητικό εξοπλισμό…
