Κυκλοφορεί ευρέως μια άποψη η οποία είναι τελείως παραπλανητική. “Το βιβλίο αργοπεθαίνει, δεν διαβάζει πια ο κόσμος.” Είναι μια λογική υπέρβαση όπου το “διάβασμα” εξισώνεται με το “διάβασμα έντυπου βιβλίου”. Μετά προσθέτουν οι υποστηρικτές της άποψης αυτής ένα σωρό έρευνες που δείχνουν πόσο καλό κάνει στο μυαλό και την φαντασία μας το διάβασμα. Των έντυπων βιβλίων. Ας το δούμε στα επιμέρους του το θέμα:
- Τα νέα παιδιά διαβάζουν πολύ. Απλά δεν είναι βιβλία. Είναι μηνύματα στο κινητό, ατάκες και ένα σωρό άλλα κείμενα σε διάφορα σημεία του κυβερνοχώρου. Δεν είναι σε “καλά” Ελληνικά, ούτε καν στα Ελληνικά πολλά από αυτά. Συνδυάζουν λατινικούς χαρακτήρες, εικόνες, emoticon και ότι άλλο βρεθεί μπροστά τους. Αλλά διαβάζουν και γράφουν πολύ. Σίγουρα περισσότερα από ότι τα Ελληνόπουλα πριν 50 ή 100 χρόνια. “Ναι, αλλά δεν διαβάζουν ένα συγκεκριμένο βιβλίο από αρχή ως τέλος, δεν μπορούν πια να συγκεντρωθούν όπως παλιά” έρχεται ο αντίλογος.
- Δεν έχουμε ιδέα τι είδος σκέψης θα χρειαστούμε στο μέλλον. Τα παιδιά που είναι σήμερα στο Δημοτικό, θα εργαστούν σε θέσεις οι οποίες σήμερα δεν έχουν ακόμα εφευρεθεί ακόμα! Πολύ πιθανώς ο γρήγορος και επιφανειακός τρόπος που αντιμετωπίζουν τις πληροφορίες στα Νέα Μέσα να ταιριάζει καλύτερα. Οι δεξιότητες και ο τρόπος επεξεργασίας πληροφοριών είναι τελείως διαφορετικός. Σε λιγότερο από είκοσι χρόνια οι υπολογιστές θα ξεπεράσουν την ανθρώπινη ευφυία. Ήδη χιλιάδες δουλειές δεν απαιτούν πια ανθρώπους.
- Είναι μοναχικό άθλημα το διάβασμα. Από τη μια γκρινιάζουμε που δεν διαβάζουν βιβλία, από την άλλη ότι είναι απομονωμένοι στους υπολογιστές τους. Αποφασίστε! Δεν μπορείς να απαγορεύεις στο παιδί να βγει στην πλατεία να παίξει και μετά να γκρινιάζεις που είναι συνέχεια στο Skype ή σε κάποιο παιχνίδι όπου μεταξύ φόνων βασικά μιλάει με τους φίλους του. Για κάποιο λόγο θεοποιούμε ένα μοναχικό παιδί που διαβάζει βιβλίο όμως.
- Αν κάνουμε μια ιστορική αναδρομή όλο τα ίδια λέμε για κάθε νέα εξέλιξη. Και για την τηλεόραση και για το θέατρο και ακόμα και όταν βγήκαν τα βιβλία υπήρχε ο ίδιος αντίλογος, η ίδια γκρίνια και μουρμούρα, με τα ίδια επιχειρήματα. Πάντα “θα” καταστραφεί η ψυχή μας, πάντα γίνεται “πιο φτωχός ο κόσμος”, πάντα “απειλείται η κοινωνία μας”. Η προηγούμενη γενιά πάντα απειλείται από την νέα. Τα παλιά εργαλεία έχουν κάτι απροσδιόριστα “καλύτερο”. Αυτός είναι και ο λόγος που παραμένουν στη γλώσσα τρελά και άχρηστα υπολλείματα. Βιάζουμε τα παιδικά μυαλά να συνηθίσουν τα περίεργα και όταν τα παιδιά μεγαλώσουν, καθότι έχουν επενδύσει τόσο κόπο να τα μάθουν και αυτά με τη σειρά τους γίνονται δυνάστες των επόμενων.
- Υπάρχει μια μονομερής προσήλωση σε ένα και μόνο μέσο. Το έντυπο βιβλίο. Και έναν μόνο τρόπο ανάγνωσης. Την αφοσίωση χωρίς διακοπές. “Χάνομαι σε ένα βιβλίο, αφήστε με ήσυχο.” Δηλαδή όλοι οι άλλοι τρόποι είναι “λάθος”; Εγώ που διαβάζω ταυτόχρονα 2-3 βιβλία κάτι κάνω στραβό; Ειδικά με τα ebooks, το μυαλό μου πετάει πανεύκολα και συνθέτει πράγματα που παλιότερα ήταν αδύνατον να γίνουν. Σηκώνω το τηλέφωνο και μου βρίσκει σε ποια σελίδα ήμουν, μπαίνω στον υπολογιστή και ψάχνω μια πληροφορία (ποτέ δεν μου άρεσε να γυρνάω πίσω σελίδες για παραπομπές) κάνω copy-paste ένα απόσπασμα να το ανεβάσω στο Facebook. Δεν είναι “καλύτερο” ή “χειρότερο” αυτό. Έτσι διαβάζω αυτόν τον καιρό και έτσι συνθέτω σκέψεις διαφορετικές.
- Αγνοούν οι βιβλιοφάγοι φανατικοί τον αληθινό κόσμο. Δεν έχω λεφτά αλλά έχω ένα Android κινητό των 70 ευρώ. Μπορώ τζάμπα να απολαύσω δεκάδες χιλιάδες βιβλία όπου θέλω κι όπου μπορώ. Να διαβάζω ξένα κείμενα με αυτόματη μετάφραση. Να ακούω βιβλία στο λεωφορείο μετά τη δουλειά. Αν ήμουν κυρία του σαλονιού θα έσκαγα 10 και 20 ευρώ για έντυπα και μια μεγάλη βιβλιοθήκη αλλά ζω σε ένα τριάρι στα Πατήσια. Οι νέες τεχνολογίες έχουν δώσει τεράστια ώθηση στο βιβλίο. Αν θέλετε να κάτσει ο κόσμος να διαβάσει μονορούφι κάτι, φροντίστε να είναι συναρπαστικό αντί να γκρινιάζετε.
