“Τώρα θα γράψεις κάνα άρθρο να τους θάψεις τους Αμερικάνους φαντάζομαι, ε;”
Η φίλη με έχει σταμπάρει ως ταραξία. Σου λέει θα ψάξει να βρει κάτι να κάνει ντόρο αυτός. Αναφερόταν στην πινακίδα που κοιτούσα: ” Απαγορεύεται να αφήσεις το ποδήλατο σε αυτό το σημείο πάνω από 72 ώρες.”
Στην Αμερική πράγματι έχει παντού πινακίδες. Απαγορεύεται να σταθμεύουν εδώ αυτοκίνητα με πάνω από οκτώ επιβάτες. Απαγορεύεται εκεί να είσαι ακίνητος με την μηχανή αναμμένη πάνω από πέντε λεπτά. Αλλά αντίθετα με αυτό που φοβόταν, εγώ θαυμάζω την ευνομούμενη πολιτεία που σκέφτεται και εφαρμόζει τέτοιες απαγορεύσεις.
Οι νόμοι προκύπτουν για διάφορους λόγους. Μπορεί να είναι ένας τρελός δήμαρχος, ένας βυσματίας μαγαζάτορας ή ένας εκνευριστικός γεράκος που τον ξεκίνησε. Ανάλογα με την πολιτική κατάσταση θα ξεφεύγουν και βλακώδεις ή άδικοι νόμοι ενίοτε. Αλλά σε βάθος χρόνου υπάρχει μια βιολογική εξέλιξη. Επιβιώνουν και εφαρμόζονται όσοι νόμοι εξυπηρετούν ανάγκες. Απολιθώνονται και ξεπέφτουν οι υπόλοιποι.
Η μεγάλη διαφορά της Ελλάδας με άλλες χώρες είναι ότι δεν ζήσαμε από νωρίς την ανάγκη συνεργασίας σε πόλεις. Πριν διακόσια χρόνια εμείς ως βοσκοί αλωνίζαμε στα βουνά και πλακωνόμασταν για άγονες ραχούλες. Εξού και η ψωροπερηφάνεια μας, οι βεντέτες και η έμφαση στην τιμή και την υπόληψη. Μια ιδέα είναι η ιδιοκτησία και σε δύσκολες περιοχές χρειάζεσαι πολύ γη για να επιβιώσεις. Το ρίξαμε λοιπόν στο “ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε;” από ανάγκη.
Τον ίδιο καιρό στην Ευρώπη υπήρχαν πόλεις με εκατομμύρια κατοίκους. Στην πολυκατοικία έπρεπε να φωνάξεις πριν πετάξεις το σκατό σου κάτω. Να συνεννοηθείς με τον γείτονα πως θα ανεβάσεις στον τρίτο την ντουλάπα. Να τα βρεις με τον άλλον μαγαζάτορα στην αγορά για τις ώρες που θα είστε ανοιχτά ή κλειστά. Δαιδαλώδεις πόλεις και πολύπλοκοι νόμοι και παραθυράκια στις πολιτισμένες χώρες χτίστηκαν και γκρεμίστηκαν πέτρα πέτρα και λέξη λέξη. Την ίδια ώρα που ο μπαρμπα Μήτσος στο Άνω Κακοσάλεσι δεν ήξερε κάν να διαβάζει, ο μπάρμπα Τζεπέτο έγραφε νομοθεσια για την πώληση παιχνιδιών και τις ευθύνες αν γίνει ατύχημα με αυτά. Γιατί υπήρχαν ήδη δικηγόροι, παιχνιδοπώλες και γιατροί ως επαγγελματικοί κλάδοι. Οι οποίοι επαγγελματικοί κλάδοι έπρεπε να τα βρούνε μεταξύ τους και με το κράτος, όχι να κάνουν διαδηλώσεις στο Σύνταγμα.
Εμείς ακόμα δεν είχαμε μάθει να τρώμε βελανίδια. Οι άλλοι είχαν ήδη νόμους για το εμπόριο των βελανιδιών και για τα σημεία που επιτρέπεται να φυτεύεις βελανιδιές.
Ξεχάστε την αρχαία Ελλάδα. Όταν ξεφορτωθήκαμε τους Τούρκους όλοι μουρτζόβλακες χωριάτες εδώ. Δεν κυκλοφορούσε ο Σωκράτης στην Αθήνα. Βοσκούσαν γίδια στον Παρθενώνα και στην Κηφισιά που τώρα πληρώνετε τέσσερα ευρώ τον ιταλικό καφέ σας. Για τον οποίο καφέ υπήρχε ολόκληρη μηχανή marketing. Όπως και με το λάδι. Μην γκρινιάζετε που μας καπελώνουν οι Ιταλοί τώρα και κλαίνε οι Καλαματιανοί ότι έχουν ανώτερη ποιότητα. Δεν είναι η ποιότητα το πρόβλημα, η τεχνογνωσία είναι.
Ε, όλα αυτά τα πράγματα πήγαιναν με κανόνες. Με νόμους. Με πινακίδες στους δρόμους που ορίζουν το καθετί. Σταματάει ο Αμερικανός στην διάβαση πεζών γιατί ξέρει ότι μόνο έτσι θα νιώθει ασφάλεια μια μητέρα να αφήσει με το ποδήλατο το παιδί της να κυκλοφορεί. Γιατί αν δεν νιώθει, θα πάρει κι αυτή το αμάξι και θα γεμίσει ο τόπος αμάξια. Σταματάει στο Stop τελείως, κι ας είναι άδειος ο δρόμος. Γιατί τα ατυχήματα κοστίζουν και για να είναι εκεί η πινακίδα, μάλλον χρειάζεται να σταματήσεις τελείως. Είναι άλλη η πινακίδα για την παραχώρηση προτεραιότητας. Οι πινακίδες θα φύγουν όταν όλοι έχουν ενσωματώσει την λογική τους και δεν χρειάζονται πια υπενθύμιση.
Μαγκιά τους και καμάρι τους. Σκάστε και μαθαίνετε. Δεν μπορούμε να πάμε από το Α στο Ω με την μια αλλά είναι καλή αρχή να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα.
