Για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του σε ασφαλή όρια, μεταξύ 36-370 Κελσίου, το σώμα πρέπει να κρατά μια διαρκή ισορροπία ανάμεσα στην αύξηση της θερμότητας και την απώλειά της. Η ισορροπία ρυθμίζεται από ένα “θερμοστάτη” που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου.
Η σταθερότητα της θερμοκρασίας του σώματος εξασφαλίζεται από τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια (μεταβολισμός) και από τη μυϊκή δραστηριότητα και υπό ομαλές συνθήκες, αντισταθμίζεται από συνεχή απώλεια θερμότητος. Κάποιες από τις λει-
Πώς διατηρείται ζεστό το σώμα
Θερμότητα παράγεται στους ιστούς από:
- Τη μετατροπή της τροφής σε ενεργεία μέσα στα κύτταρα του σώματος.
- Τη μυϊκή δραστηριότητα είτε την ηθελημένη (άσκηση) ή την αθέλητη (ρίγος) σε ψυχρό περιβάλλον
θερμότης απορροφάται:
- Απο εξωτερικες πηγές – ήλιος, φωτιά, ζεστός αέρας, ζεστό φαγητό ή ποτο ή οποιοδήποτε ζεστό αντικείμενο που θα έλθει οε επαφή με το δέρμα.
Σε ψυχρό περιβάλλον το οώμα διατηρεί τη θερμότητα:
- Με τη συστολή των αιμοφορων αγγείων στην επιφανεια του σώματος, που κρατά το θερμό αίμα στον κορμό του σώματος.
- Με την ελάττωση του ιδρώτα.
- Ανατριχιάζοντας, γεγονός που επιτρέπει στις τρίχες να “παγιδεύουν” το ζεστό αέρα στο δέρμα.
τουργίες απώλειας της θερμότητας είναι παθητικές -π.χ. η φυσική τάση του σώματος να μειώνει τη θερμοκρασία του, όταν ο αέρας που το περιβάλλει είναι δροσερός. Αλλες είναι ενεργητικές -ιδιαίτερα οι αλλαγές που εκδηλώνονται στο κυκλοφορικό σύστημα και στο δέρμα. Σε θερμό περιβάλλον, τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται ώστε η υψηλή θερμοκρασία του αίματος να αποβάλλεται μέσω της εκπομπής θερμότητος από το δέρμα. Η διαδικασία αυτή αντιστρέφεται όταν η θερμότητα πρέπει να διατηρηθεί.
Πώς αποβάλλει το σώμα θερμότητα
Η θερμότητα μπορεί να διαφύγει:
- Στον ψυχρό αέρα που περιβάλλει το σώμα από το δέρμα ή την αναπνοή
- Στα ψυχρά αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με το δέρμα και το οποία γίνονται το “μονοπάτι” απ’ οπου αποβάλλεται η θερμότητα.
Σε συνθήκες ζέστης το σώμα αντιδρά αποβάλλοντας θερμότητα:
- Τα αιμοφόρα αγγεία μέσα ή κοντά στο δέρμα διαστέλλονται, έτσι ώστε να αποβάλλουν τη θερμότητα.
- Οι ιδρωτοποιοί αδένες ενεργοποιούνται. Η θερμότητα αποβάλλεται καθώς εξατμίζεται ο ιδρώτας μέσα στο δροοεροτερο αέρα.
- Η συχνότητα και το βάθος της αναπνοής θα αυξηθούν – ο ζεστός αέρας εκπνέεται, ενώ ο δροσερότερος αέρας που εισπνεεται για να τον αντικαταστήσει, ψυχραίνει το αίμα στα αγγεία και τους πνεύμονες.
Υποθερμία των βρεφών
Οι ρυθμιστικοί μηχανισμοί της θερμοκρασίας στα μωρα δεν έχουν ακόμη εξελιχθεί πλήρως και μπορεί να πάθει υποθερμία σε ένα κρύο δωμάτιο.
Το μωρο μπορεί να είναι πολύ μπορεί να μοιάζει αδύναμο, αουνηθιστα ήσυχο υγιές αλλα θα είναι και να αρνείται την τροφή.
Ζεστάνετε ενα μωρο που εχει πάθει υποθερμία, σταόιακα. Τυλίξτε το σε κουβερτες και θερμάνετε το δωμάτιο. Το παίδι πρέπει οπωσδήποτε να το δει γιατρός.
Απόσπασμα από το βιβλίο: “ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ:
οδηγός για να αντιμετωπίσετε ατυχήματα στο Σπίτι, την Εργασία και τις Διακοπές” Μετάφραση: Καλλιόπη Πατέρα Την έκδοση επιμελήθηκε ο καθηγητή; παθολογίας Στέφανος Καραγιαννόπουλος – ιατρικές εκδόσεις ΛΙτσας