Πρόσφατα χιόνισε στη γειτονιά μου. Μεγάλη ασάφεια σε όλους αν θα λειτουργήσει ή όχι το σχολείο. Πήγα τα παιδιά το πρωί κανονικά στην ώρα τους αλλά μάλλον ήταν μειοψηφία. Άλλος νόμιζε ότι η Περιφέρεια είπε να αρχίσουν την τρίτη ώρα, άλλος απλά φοβήθηκε να οδηγήσει με -2 βαθμούς, δεν έχουν υποχρέωση όλοι να οδηγάνε σα να είναι στο Ράλυ Σουηδίας και να ρισκάρουν την ασφάλεια και την περιουσία τους στις 7.30 το πρωί. Οπότε ζήτησα από την Περιφέρεια διευκρινίσεις και ιδού η απάντηση:
“Για τη διακοπή της λειτουργίας των σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης εφαρμοστέες είναι οι ειδικές διατάξεις του άρθρου 4 του π.δ. 79/2017 οι οποίες προβλέπουν τα εξής:
«1. Τα μαθήματα στα νηπιαγωγεία και στα δημοτικά σχολεία μπορεί να διακοπούν μέχρι δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες για αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών ή απρόβλεπτων καταστάσεων και γεγονότων, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα, φυσικές καταστροφές, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ή του οικείου Αντιπεριφερειάρχη αν πρόκειται για σχολικές μονάδες που ανήκουν στην ίδια περιφερειακή ενότητα.
2. Διακοπή μαθημάτων πέραν των δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών είναι δυνατή μόνο με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και για τις αιτίες της προηγούμενης παραγράφου.
3. Αν τα σχολεία δεν λειτουργήσουν για διάστημα μεγαλύτερο των δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών, το διδακτικό έτος μπορεί να παραταθεί για αντίστοιχο ή μικρότερο χρονικό διάστημα με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
4. Τα μαθήματα στα νηπιαγωγεία και στα δημοτικά σχολεία μπορεί να διακοπούν μέχρι τρεις (3) συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες με απόφαση του οικείου Δημάρχου, εφόσον πρόκειται για σχολικές μονάδες που ανήκουν στον ίδιο δήμο και συντρέχουν συνθήκες που καθιστούν δυσχερή την πρόσβαση και την παραμονή των μαθητών στο σχολείο».
Από τις εν λόγω διατάξεις συνάγονται τα εξής:
α) Ο οικείος αντιπεριφερειάρχης έχει την αρμοδιότητα έκδοσης απόφασης διακοπής λειτουργίας των σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για σχολεία που ευρίσκονται εντός της χωρικών ορίων της περιφερειακής του ενότητας και ευρίσκονται σε περισσότερους του ενός Δήμους, στην περίπτωση που πρέπει να αντιμετωπιστούν έκτακτες ανάγκες ή απρόβλεπτες καταστάσεις όπως ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές που εκδηλώνονται στην περιφερειακή ενότητα. Επίσης έχει την αρμοδιότητα να εκδώσει τη σχετική απόφαση διακοπής, ακόμη και αν αυτή αφορά σε σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ενός μόνον Δήμου, όταν η διακοπή επιβάλλεται για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις 3 ημέρες και φθάνει τις 15 ημέρες
β) Ο δήμαρχος έχει αρμοδιότητα διακοπής λειτουργίας των σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που ευρίσκονται στα όρια του Δήμου του για χρονικό διάστημα τριών ημερών όταν συντρέχουν τοπικές, σε επίπεδο Δήμου, έκτακτες και απρόβλεπτες συνθήκες που καθιστούν δυσχερή την πρόσβαση και την παραμονή των μαθητών στο σχολείο
Συνεπώς σε περίπτωση συμβάντων που εκδηλώνονται στην περιφερειακή ενότητα και επηρεάζουν τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όχι ενός και μόνον Δήμου αλλά περισσοτέρων Δήμων της περιφερειακής ενότητας καθώς και στις περιπτώσεις που αν και συντρέχουν τοπικά μόνον φαινόμενα απαιτείται, για την αντιμετώπιση τους, η διακοπή της λειτουργίας των σχολείων να υπερβαίνει τις 3 ημέρες (και μέχρι 15 ημέρες) αρμόδιος για την έκδοση της σχετικής απόφασης διακοπής λειτουργίας είναι ο οικείος αντιπεριφερειάρχης και όχι ο δήμαρχος.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που έκτακτο συμβάν αφορά και επηρεάζει το σύνολο της Περιφέρειας και εν πάση περιπτώσει αφορά σε περισσότερες της μίας περιφερειακές ενότητες αρμόδιος για την έκδοση της σχετικής απόφασης θα πρέπει να θεωρείται ο οικείος Περιφερειάρχης, καθώς από τις διατάξεις του π.δ. 79/2017 δεν προκύπτει ότι όταν ένα φαινόμενο αφορά στο σύνολο της Περιφέρειας η σχετική αρμοδιότητα δεν ασκείται από τους ΟΤΑ β ́ βαθμού αλλά από την κεντρική Διοίκηση (Υπουργός Παιδείας).
Αναφορικά με τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ως προς το ζήτημα της αρμοδιότητας μεταξύ ΟΤΑ α ́ και β ́ βαθμού ισχύουν τα εξής: για την αντιμετώπιση φαινομένων τοπικού χαρακτήρα σε επίπεδο Δήμου αρμόδιος για την έκδοση της απόφασης διακοπής είναι ο Δήμαρχος, ενώ για την αντιμετώπιση φαινομένων υπερτοπικού χαρακτήρα αρμόδια είναι η οικεία Περιφέρεια.
Εν προκειμένω επειδή ο νομοθέτης δεν αποκεντρώνει με διάταξη νόμου την σχετική αρμοδιότητα, προβλέποντας την άσκησή της από τον οικείο χωρικό αντιπεριφερειάρχη (όταν πρόκειται για φαινόμενο που αφορά στην περιφερειακή του ενότητα και μόνον) θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αρμόδιος για την έκδοση της σχετικής απόφασης είναι ο Περιφερειάρχης είτε το φαινόμενο εκδηλώνεται στο σύνολο της Περιφέρειας είτε σε μόνον μια περιφερειακή ενότητα.
Ενόψει πάντως της μη ενιαίας ρύθμισης του ζητήματος από το νομοθέτη, ιδίως με τη θέσπιση ειδικών διατάξεων για τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, προτείνεται να γίνουν σχετικές επισημάνσεις στο αρμόδιο Υπουργείο για την ενοποίηση της νομοθεσίας αναφορικά με τη διακοπή της λειτουργίας των σχολείων και την αποσαφήνιση της άσκησης της αρμοδιότητας μεταξύ των ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού. “
Αν αντέξατε το κατεβατό, να πω ότι είναι σχετικά κατανοητό για τέτοιο έγγραφο. Καταλήγει ουσιαστικά με το συμπέρασμα ότι η υπάρχουσα κατάσταση “είναι κάπως μπάχαλο, παιδιά να οργανωθούμε”. Να προσθέσω ότι το Υπουργείο Παιδείας, η διεύθυνση δευτεροβάθμιας και τα σχολεία μονίμως παίζουν αυτό το παιχνίδι σε όλα τα θέματα. Είναι μια προηγμένη μορφή ευθυνοφοβίας. Έχουν καταφέρει σε όλα τα θέματα να μην είναι ξεκάθαρη η ευθύνη. Κάπου ανάμεσα σε ερμηνείες, επιτροπές, διατάξεις και όλους αυτούς, κάθε φορά καταφέρνουν να μην φταίει κανείς και κανείς να μην μπορεί εύκολα να βγάλει άκρη.