Πως να μην γίνετε μπαμπούλας του internet στο σπίτι σας

Αγγλιστί το λένε “parental controls”.  Μου αρέσει πολύ ο όρος γιατί έχει διπλή σημασία.  Από τη μια αναφέρεται συνήθως σε όσα κάνουν οι γονείς προσπαθώντας να ελέγξουν τα παιδιά τους στον κυβερνοχώρο.  Από την άλλη, για εμένα τουλάχιστον, αναφέρεται και σε όσα κάνουν οι εταιρείες για να ελέγξουν την αγορά του φόβου.

Είμαι σαφώς και ευκρινώς στο στρατόπεδο των γονιών που προτιμούν να εμπιστεύονται τα παιδιά τους.  Έχω αντιδράσει δημόσια, γραπτώς και έντονα στην υπερβολή και την υστερία όσων νομίζουν ότι το internet είναι μόνο γεμάτο παιδεραστές και κακοπροαίρετους.  Αλλά δεν είναι έτσι απλό το θέμα και όσοι το παρουσιάζουν έτσι απλά είναι άσχετοι ή πονηροί.

Ας δούμε λοιπόν συγκεκριμένα και αναλυτικά τι μπορεί να κάνει ένας γονιός και αφήνω την κρίση στο πως, τι και πόσο στον καθένα σας.  Έτσι κι αλλιώς την ευθύνη δεν μπορούμε να την πασάρουμε. Πάμε από τα πιο χαζά και χαμηλής τεχνολογίας στα πιο προηγμένα:

1. 1. Να μην έχει καν ικανή συσκευή.  Δεν θέλεις να παίζει Fortnite το παιδί;  Ε, αν δεν έχει καλό υπολογιστή ή PS4 δεν θα μπορεί.  Τόσο απλό. (Συγκεκριμένα για το Fortnite διαβάστε εδώ τα πιο φρέσκα.)   Δεν θες να μπορεί να στέλνει σε 090; Του δίνεις ταμπλέτα αντί για κινητό.  (Κακή ιδέα κατά την γνώμη μου για πολλούς λόγους που έχω αναπτύξει εδώ.)
   2. “Screen time” ή το σύστημα “θα σου πάρω το τηλέφωνο/θα σου κλειδώσω το δωμάτιο με τον υπολογιστή”.  Είναι αυτοί οι γονείς που γουστάρουν να έρχεται το παιδί να τους ρωτάει “μπορώ να παίξω άλλα 20 λεπτά;”  Την βρίσκουν με την εξουσία νομίζω. Που περηφανεύονται ότι “α, ο Γιαννάκης ξέρει ότι έχει μισή ώρα το απόγευμα μόνο αν κάνει όλα του τα μαθήματα”.  Οι υπόλοιποι βέβαια ξέρουμε ότι δεν το τηρείτε αλλά μερικοί εκτιμούν ότι προσπαθείτε καν.
   3. Κλείνω το router.  To βγάζω από την πρίζα.  Βλακεία, δεν δουλεύει, θα το χρειαστείτε κι εσείς, κάποια συσκευή θα αρχίσει να βαράει, δεν θα δεις το email της δουλειάς που καίγεσαι, μην το κάνετε, θα χαλάσετε και το router στο τέλος.  Παιδαγωγικά απαράδεκτο στην εποχή μας, περίπου σαν να ρίξεις χαστούκι. Θα το μετανιώσεις μόλις το κάνεις.
   4. Προγράμματα παρακολούθησης/κλειδώματος.  Υπάρχουν από τότε που υπάρχει το internet στη ζωή μας.  Κάτι πολύπλοκα πράγματα που εγκαθιστάς σε κινητό ή ΗΥ, συνήθως το βουλιάζουν γιατί τρέχουν διαρκώς στο παρασκήνιο και τελικά κάθε παιδί βρίσκει τρόπο να ξεπεράσει.  Ή βαριούνται οι γονείς να το ρυθμίζουν ή τελικά δεν κάθονται να δούνε τα ραπόρτα σε ποια website πήγε σήμερα. Ή δεν πιάνει τι ακριβώς κάνει το παιδί στο (κρυπτογραφημένο) WhatsApp του.
   5. Να ξέρεις τους κωδικούς του.  Αν πριν το χρειαστεί, του το έχεις στήσει εσύ και αν όλα τα έχεις συνδέσει στο Gmail όπως σας έχω συμβουλέψει, ααααν χρειαστεί να τσεκάρεις κάποτε, μπορείς να μπεις και να δεις τι γίνεται έτσι.  Την βλέπεις πολύ στεναχωρημένη και δεν σου μιλάει, ε, μπαίνεις στο Instagram της και διαβάζεις τι της έγραψε ο γκόμενος. Θέλεις να το κάνεις αυτό; Μεγάλη ευθύνη/προδοσία, όπως το δει κανείς. Πυρηνικό εργαλείο κατά την γνώμη μου, χρησιμοποιήστε το με σοφία, αγάπη και σεβασμό.

Τα παραπάνω είναι σχετικά πρωτόγονες λύσεις, χοντροκομμένα εργαλεία.  Ας δούμε πιο έξυπνα πράγματα. Προσοχή! Εγώ δεν θα σας πω τι να κάνετε, απλά παραθέτω δυνατότητες.

1. 1. Να κλείνει γενικά το internet το βράδυ.  Δεν είναι μόνο τα παιδιά.  Κι εσύ το παρακάνεις πολλές φορές.  Κι εσύ κοιμάσαι καλύτερα ίσως. Μπορείς από το router να ρυθμίσεις να κλείνει τελείως τα μεσάνυχτα ως τις 7 το πρωί.  Για όλους.  Με πρόγραμμα και σκεπτικό, προγραμματισμένα.
   2. Κάποιο πολύπλοκο πρόγραμμα πρόσβασης.   Μπορείς να ορίσεις ανά συσκευή το πρόγραμμα.  Παιδαγωγικά το βρίσκω πιο καλό αυτό, ειδικά αν είναι κάτι σταθερό, μπορείς να το συνηθίσεις.  Όλοι ξέρουν ότι αυτές τις ώρες υπάρχει πρόσβαση και αυτές όχι και ρυθμίζουν το πρόγραμμά τους.  Μπορεί να κλείνει την ώρα του φαγητού. Όπως έχουν διαφορετικό χαρτζιλίκι, ανάλογα με την ηλικία μπορεί να έχουν και διαφορετικό πρόγραμμα πρόσβασης.
   3. Πρόσβαση με κουπόνια.  Μερικά router σου δίνουν πανεύκολα την δυνατότητα να εκδίδεις κουπόνια πρόσβασης με συγκεκριμένο χρόνο.  Καθάρισες το δωμάτιό σου; Μπράβο, πάρε ένα κουπόνι. Αν ζητήσει ο σκύλος σου internet μπορείς να τον εκπαιδεύσεις έτσι ίσως.
   4. Προτεραιότητα/είδος πρόσβασης.  Μπορείς να ορίσεις ανά συσκευή πότε θα έχουν πρόσβαση σε τι.  Δηλαδή να μην μπορούν να παίξουν παιχνίδια αλλά να μπορούν να στείλουν email.  Ή να μην μπορούν να κάνουν surfing γενικά αλλά να έχουν messaging. Μπορείς ακόμα και να ορίσεις πόση ταχύτητα θα έχει η κάθε συσκευή και με τι προτεραιότητα.
   5. Πλήρης έλεγχος από το κινητό όπου κι αν είστε.  Με το app βλέπετε τις κλήσεις στο τηλέφωνο, ποια συσκευή συνδέεται και μπορείτε να ρυθμίσετε οτιδήποτε στο δίκτυο, ακόμα και να κλείσετε τα φώτα.  

Τα παραπάνω όλα γίνονται με τα προϊόντα FRITZ!box, σίγουρα η πιο ολοκληρωμένη “όλα σε ένα” λύση για router όταν φτάσετε στα όρια όσων κάνει αυτό που σας έδωσε η εταιρεία τηλεφωνίας σας.  Κάποια άλλα router κάνουν κάποια από όλα αυτά, κανένα άλλο δεν τα κάνει όλα, ούτε τόσο εύκολα, ούτε δωρεάν.

Άλλο τι μπορείς να κάνεις και να μάθεις και άλλο πως χρησιμοποιείς τις πληροφορίες και ικανότητες αυτές.  Δεν είναι κακό να ελέγχεις όλες τις παραμέτρους του δικτύου του σπιτιού σου αλλά δεν είναι και απαραίτητο να χρησιμοποιείς αδιάκριτα την εξουσία σου.  Γινόμαστε τα εργαλεία μας. Διαλέξτε λοιπόν έξυπνα, ευέλικτα και ανθρώπινα εργαλεία.