Το ερώτημα δεν είναι “που ψηφίζω”; Ούτε “τι θα ψηφίσω”; Από την αρχή της, βλέπω την κρίση σαν…ψυχίατρος. Οι Έλληνες παρουσιάζουν κλασσικά συμπτώματα άρνησης (denial) και δυστυχώς ο ασθενής αργεί να κάνει πρόοδο. Πως το ξέρω;
Πριν χρόνια ήμουν στην Κοπεγχάγη και είδα πολλούς ανθρώπους, αυτούς τους καλοντυμένους κάτοικους της χώρας, να γυρνάνε εκνευρισμένοι να κοιτάξουν κάτι όλοι μαζί. Ήταν ένα αυτοκίνητο πολυτελείας στον δρόμο. Η αντίδραση ήταν άμεση και συντονισμένη. Αργότερα ένας Δανός μου το εξήγησε: “δεν δεχόμαστε κάποιος να κάνει φιγούρα τον πλούτο του.” Είναι κάποια μορφή υπαρκτού σοσιαλισμού νομίζω αυτή. Πάντως στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα. Πολλοί πλούσιοι Έλληνες προτιμάνε να διασκεδάζουν τα Σαββατοκύριακα σε Λονδίνο, Άμστερνταμ και Βερολίνο όχι από φόβο μην τους κράξουν αλλά επειδή εδώ είναι άδεια πια τα κλαμπ! Μπορεί να γράψει κάποιος στο Facebook του “πετάγομαι για ψώνια στο Παρίσι” και κανείς δεν θα απαντήσει “τι μας λες μωρέ; Εδώ δεν έχουμε να φάμε!”
Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο δεν βλέπουμε τέτοιες αντιδράσεις είναι επειδή ο ασθενής ακόμα δεν το πιστεύει. Θα πάρουμε κάποιο μεγάλο δάνειο και όλα θα γίνουν όπως παλιά. Ήταν απλά ένα κακό όνειρο… Οι περισσότεροι Έλληνες ακόμα εξαρτώνται και πιστεύουν στο πελατειακό κράτος.
Έτσι το ποσοστό του δικομματισμού δεν θα πέσει σημαντικά. Γιατί ακόμα όλοι λένε “ε, και τι άλλο να ψηφίσω;” Συζήτηση για αλλαγή εκλογικού νόμου δεν γίνεται παρά για “δυνατή πλειοψηφική κυβέρνηση”. Αντί να συζητάμε θέματα και θέσεις αρχίζουμε και γυρνάμε σε στείρο κομματικό διάλογο ή – ακόμα χειρότερα – εκφράσεις όπως “α, δεν μου αρέσει αυτός” ή “αυτή νομίζω ότι είναι καλή”… Ή ζητάνε επίμονα εκλογές σαν κάποιου είδους κάθαρση ενώ ξέρουμε πολύ καλά ότι ο ασθενής θα παρουσιάσει ακριβώς τα ίδια συμπτώματα αμέσως μετά την επέμβαση. “Άντε βαρεθήκαμε…” η κοινωνία του θεάματος όταν έρθει η ώρα να σκεφτεί ή να πάρει δύσκολες αποφάσεις προτιμάει να γυρίσει στην λογική της αρένας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο καταλήγουν πολλοί στο συμπέρασμα ότι ένα από τα δυο μεγάλα κόμματα είναι η μόνη επιλογή. Σε ποδοσφαιρικούς όρους είναι σαν να λέμε ότι όλοι οι καλοί παίχτες είναι μόνο στις δυο ομάδες που έχουν πιθανότητα να κερδίσουν το πρωτάθλημα. Κλειστό κύκλωμα. Αν όλες οι ομάδες είχαν πιθανότητα να βγούνε πρώτοι και να παίζουν στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα τότε οι αξιόλογοι παίχτες θα πήγαιναν σε οποιαδήποτε ομάδα τους ταίριαζε καλύτερα για να παίζουν καλύτερη μπάλα. Αν υπάρχουν βουλευτές με άποψη ή ικανότητες θα έπρεπε κάπου, κάπως να μπορούμε να τις δούμε στην πράξη ανεξάρτητα από την “ομάδα” που έτυχε να τους πάρει στα τσικό της.
Αλλά η νίκη είναι αυτοσκοπός.
Σχετιζόμενα άρθρα (από το αγγλικό μου blog) είναι τα:
Tribal shame, doping control and how to keep Greece’s debt from mounting again
