Αν θέλετε, μην το παραδεχτείτε. Ίσως είστε από αυτούς που δεν έχουν πάει σε ψυχολόγο.
Ακόμα. Αργά ή γρήγορα όμως θα σας πιάσουν και εσάς. Άλλος αρχίζει λόγω προβλημάτων στο γάμο του, άλλη από ανορεξία. Γιατί πιάσανε πόστο οι ψυχολόγοι στη ζωή μας. Να είμαι ξεκάθαρος.
Θεωρώ τον κλάδο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας στο όριο του τσαρλατανισμού.
Σε αυτό το άρθρο θα διακρίνετε σαφέστερα τους προβληματισμούς μου, ως προς τον τρόπο που ασκείται το επάγγελμα. Εδώ όμως θα ασχοληθώ με κάποια θέματα που αφορούν όσους πηγαίνουν κάθε εβδομάδα στον ψυχολόγο και νιώθουν ότι τους βοηθάει.
Θέτω τέσσερις διαπιστώσεις που έχω κάνει και πάρτε τις όπως θέλετε.
1. Δεν είναι χρήσιμη η λογική στην ψυχολογία.
Για κάποιο λόγο πολλοί άνθρωποι, μόλις αρχίσουν ψυχανάλυση θεωρούν ότι είναι διαμετρικά αντίθετη με την κοινή λογική. Σε ρωτάει «γιατί είσαι τσαντισμένος;» και απαντάς «γιατί μισώ τη δουλειά μου και με έχει πρήξει η φιλενάδα μου». «Εξ’ ορισμού αποκλείεται να είναι αυτός ο λόγος» λέει ο ψυχολόγος κι εσύ ψαρώνεις. Θα αρχίσει από τη σχέση σου με τον πατέρα σου, την παιδική σου ηλικία ή εκείνη την φορά που σου έπιασε το πουλί η θεία Κούλα, αντί να σκεφτεί το απλούστατο ενδεχόμενο να είναι πράγματι χάλια η δουλειά σου!
2. Η στάση των ψυχολόγων είναι υποκριτική.
Γιατί ισχυρίζονται ότι δεν πρέπει να σε καθοδηγούν. Αν σου πει ο ψυχολόγος, λέει, «σταμάτα να καπνίζεις μαύρο» εσύ μπορεί να το εκλάβεις ανάποδα και να καπνίζεις περισσότερο. Κάνουν κωλοτούμπες υποτίθεται, για να μην σε επηρεάζουν. Αλλά είναι αδύνατον βέβαια. Διαφορετικά, ούτε τα αυτονόητα δεν θα έπρεπε να σου λένε. Η ερώτηση «γιατρέ να σταματήσω να χαρακώνω τα μπούτια μου κάθε βράδυ με το ξυραφάκι;» έχει μια απλή και αυτονόητη απάντηση στον πραγματικό κόσμο.
Για τον ψυχολόγο, όχι!
«Να κάνουμε 5-6 συνεδρίες για να φτάσεις μόνος σου στο συμπέρασμα» απαντάει. Αφού σε καθοδηγεί που σε καθοδηγεί, δεν το κάνει μια ώρα αρχύτερα λέω εγώ; Ό,τι κάνει ή δεν κάνει, είναι καθοδήγηση. Το μόνο διαφορετικό είναι ότι δεν παραδέχεται πως την κάνει.
3. Η ατομική συνεδρία δεν είναι καλύτερη από την ομαδική ψυχανάλυση.
Στον αληθινό κόσμο τα περισσότερα προβλήματά μας εντοπίζονται στον τρόπο που δεν «κουμπώνουμε» με άλλους ανθρώπους. Τι νόημα έχει μια διαρκής ομφαλοσκόπηση στον καναπέ χωρίς παρέα; Δεν είναι τυχαίο ότι ερωτεύονται τους ψυχαναλυτές τους όλοι. «Θα σε πληρώνω 30 ευρώ την ώρα να κάθεσαι να με ακούς, να σου λέω τις πιο κρυφές μου σκέψεις επειδή δεν έχω φίλους ή γκόμενο, οπότε σε ερωτεύομαι κιόλας, να τα έχω όλα πακέτο». Τουλάχιστον στην ομαδική θεραπεία μπορεί να αποκτήσεις ένα-δυο φίλους, να τα λέτε και μετά. Τζάμπα.
4. Η ψυχική υγεία δεν μοιάζει με τη σωματική υγεία.
Επηρεάζεται το σώμα μας όταν δεν είμαστε καλά, αλλά σπάνια γίνεται αυτό σε προβληματικό βαθμό που να συγκρίνεται με ιατρική πάθηση. Ο αλκοολισμός δεν είναι αρρώστια. Δεν υπάρχει κανόνας ότι στα 6.2 ποτήρια κρασί την ημέρα είσαι άρρωστος. Μπορεί να γίνει αρρώστια όταν επηρεαστεί το συκώτι σου. Αλλά αν πάμε σε ψυχαναλυτή με τη λογική ότι είναι γιατρός που θα μας κάνει καλά, παίζουμε το σενάριο του ανήμπορου ασθενή, έναντι του παντοδύναμου θεραπευτή.
Το οποίο δεν δουλεύει. Το οποίο σε βγάζει άχρηστο. Το οποίο, σε κάνει άχρηστο. Εκτός αν είσαι συναισθηματικά ακόμα 3χρονο παιδί.
Αλλά πιο τρανταχτή απόδειξη της αμφισβήτησης του αποτελέσματος μιας ψυχανάλυσης, είναι ότι δεν υπάρχει καν η έννοια της συνέντευξης του ψυχαναλυτή.
-Γεια σας, θέλω βοήθεια γιατί δεν μου σηκώνεται.
-Ναι, βεβαίως, 40 ευρώ την ώρα χρεώνω και θα χρειαστεί να κάνουμε δέκα συνεδρίες τουλάχιστον.
-Να ρωτήσω κάτι; Εσείς στο κρεβάτι πώς τα πάτε; Κομπλέ; H γυναίκα σας τι λέει; Έχετε βοηθήσει πολλούς; Τι στατιστικά επιτυχίας έχετε;
Τέτοια συζήτηση δεν έχει γίνει ποτέ. Αλλά θα έπρεπε. Αλλιώς, να δώσω το τηλέφωνό μου, να σας κάνω εγώ τον ψυχολόγο, με αβέβαια ως μηδαμινά αποτελέσματα.
