“Είναι ξεφτίλα! Διαφημίζουν προληπτικούς ελέγχους στην τηλεόραση αλλά πλέον δεν μπορείς να τους κάνεις στο δημόσιο σύστημα υγείας!”
Είχε ένα μεγάλο δίκιο χθες αυτή που τα έλεγε. Kαι δικαιολογημένη ευαισθησία στο θέμα λόγω οικογενειακού ιστορικού. Θέλει να κάνει ότι μπορεί για να το αποφύγει. Να είναι “σωστή”. Πως λοιπόν μπορεί να αισθάνεται όταν διαβάζει άρθρα με τίτλο “η απάτη της μαστογραφίας” που ισχυρίζονται ότι “οι τοξικές επιδράσεις της ακτινοβολίας της μαστογραφία τελικά αναγνωρίζεται ως ένας σημαντικός παράγοντα για την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού“; Ως συνήθως αραδιάζουν ένα σωρό στατιστικά και βέβαια στο τέλος την σύσταση ότι “το μαύρο κοχόζ, η αρτεμισινίνη, το πράσινο τσάι, τα φύκια, τα σταυρανθή λαχανικά και το έλαιο νυχτολούλουδου, συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού.” Παραθέτει και διάφορους επιστημονικοφανής συνδέσμους. Όχι βέβαια για το…νυχτολούλουδο και τα φύκια, αλλά κάτι στατιστικά μπερδέματα που “αποδεικνύουν” ότι η μαστογραφία είναι από άχρηστη ως επιβλαβής. Είναι ξεκάθαρο ότι το κάνουν για τα λεφτά και μόνο. Βρωμοεπιστήμονες…
Και τώρα τι κάνουμε όσοι δεν ενδιαφερόμαστε για τις μάχες των κλάδων αλλά την υγεία μας;
Η παραπάνω εικόνα είναι από ιστοσελίδα που πολεμάει για τον καρκίνο του μαστού. Διάλεξα αυτή και όχι κάποιο ελληνικό παράδειγμα για να μην φορτίσω την κατάσταση σε τοπικό επίπεδο. Το θέμα είναι ότι ακόμα και καλοπροαίρετες προσπάθειες σαν αυτή πιο πάνω, δίνουν αρκετά λάθος εντύπωση σε σχέση με τις πραγματικές επιστημονικές ανακαλύψεις στον χώρο. Δηλαδή οι υπερβολές τους δίνουν τροφή σε ανθρώπους που θέλουν να σας πουλήσουν …φύκια και εναλλακτικές μεθόδους ή να σας πείσουν να μην κάνετε μαστογραφία.
To κάνω πιο λιανό. Έστω ότι ο δικός μου καρκίνος του μαστού (ναι, παθαίνουν και οι άντρες ξέρετε!) έχει την παρακάτω εξέλιξη.
Δηλαδή “πάρει μπρος” εκεί στα 50 χρόνια μου (κοντεύω!) και μετά εξελιχτεί γρήγορα. Έστω ότι αυτή θα ήταν η πορεία του αν δεν έκανα καμία εξέταση. Να βάλουμε μια ακόμα γραμμή στο γράφημα, το σημείο στο οποίο έχω κάποιο σύμπτωμα, πόνο, τεράστιο καρούμπαλο ή κάτι άλλο ώστε να το έπαιρνα πρέφα από μόνος μου καθώς έκανα καμάκι στο ΚΑΠΗ της γειτονιάς.
H πορτοκαλί γραμμή είναι εκείνο το πρωϊνό στο ντους που ξαφνικά πιάνω κάτι που δεν έπρεπε να είναι στο στήθος μου επειδή πονάω πολύ, ή ακόμα χειρότερα επειδή έχει εξαπλωθεί σε άλλο σημείο του σώματός μου. Η μαύρη είναι το σημείο στο οποίο θα πέθαινα πριν έναν αιώνα επειδή δεν ξέραμε καν τι είναι ή τι να του κάνουμε του καρκίνου. Τώρα προσθέτω κάτω κάτω με κάθετες γραμμές τους προληπτικούς ελέγχους:
Με μωβ είναι η κλασσική μαστογραφία. Η οποία δεν έχει αποδειχτεί ότι προκαλεί καρκίνο. Με μπλε όμως σημειώνω τους ελέγχους που γίνονται μετά την διαπίστωση όγκου ή οτιδήποτε προβληματίσει τον γιατρό. Σε αυτή την περίπτωση συνήθως συνιστούν 
MRI ή άλλες μεθόδους κατά περίπτωση. Επειδή ναι, κάποιοι όγκοι, πιθανώς επηρεάζονται από την ακτινοβολία. Αλλά όπως και να το μετρήσουμε, τουλάχιστον 15% του πληθυσμού δεν πεθαίνει χάρη στις μαστογραφίες. (Αρχικά ποσοστά πιστεύω ότι οφείλονται στο “decline effect” δηλαδή την τάση στην ιατρική οι πρώτες μετρήσεις να δείχνουν μεγαλύτερη επιτυχία και καθώς έχουμε περισσότερα στοιχεία να σταθεροποιούνται κάπως χαμηλότερα.) Το νούμερο θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν όλοι έκαναν κάθε χρόνο μαστογραφία γιατί προφανώς αν δεν πάω μια χρονιά και εκείνη τύχει να αρχίσει το άλμα της εξέλιξης του όγκου μειώνω τις πιθανότητες επιβίωσής μου. (Περισσότερα περί στατιστικά “επιβίωσης σε επόμενο άρθρο.)
Αυτό το συμπέρασμα βέβαια απέχει πολύ από το “η μαστογραφία προκαλεί καρκίνο” που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Επειδή είναι σύνθετο φαινόμενο, σε επόμενα άρθρα θα μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες. Η περισσότερη πληροφόρηση είναι πάντα καλό πράγμα. Ακόμα κι αν δεν είναι έτοιμο το σύστημα υγείας μας, ας μάθουμε και να κατανοήσουμε καλύτερα τα θέματα για ζέσταμα.
ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο ετήσιος έλεγχος με μαστογραφία παραμένει χρήσιμος και στατιστικά αποδεδειγμένος τρόπος για να μειώσουμε τις πιθανότητες (με την σωστή επέμβαση αν βρεθεί) να πεθάνουμε από καρκίνο του μαστού.
ΥΓ Αν ενοχλείστε από το χιούμορ μου σε αυτό το ευαίσθητο θέμα δεν απολογούμαι. Όλοι έχουμε χάσει κοντινούς ανθρώπους από αυτή την αρρώστια. Αφήστε τα αυτά και ας επικεντρωθούμε σε ότι μπορούμε να κάνουμε.
