“Στην Δυτική ιατρική δεν σε ακούνε. Δεν τον νοιάζει τον γιατρό τι έχεις. Απλά σου γράφει κάτι και τελείωσε.”
Αν δεν είναι ακριβώς όπως το έχετε πει, είναι παραλλαγή. Κι εγώ έχω πέσει στην παγίδα. Οι εναλλακτικοί θεραπευτές εκμεταλλεύονται μια απλή θεμελιώδης αλήθεια σε σχέση με την ψυχολογία του homo sapiens: αν και διαφέρουμε ελάχιστα μεταξύ μας σωματικά, θέλουμε όσο οτιδήποτε άλλο να νιώσουμε μοναδικοί.
Ένα απλό παράδειγμα: αν όταν σε επισκεφτεί γιατρός καθίσει δίπλα σου αντί να σε εξετάσει όρθιος έχεις την αίσθηση ότι έμεινε μαζί σου για περισσότερο χρόνο. (Ανεξάρτητα από το πραγματικό χρονικό διάστημα που ήταν μαζί σου!) Αυτή η τεράστια (συνήθως δίωρη) πρώτη συνεδρία με τον ομοιοπαθητικό δεν είναι επειδή έχει κάποια ιδιαίτερη καούρα να μάθει από ποια μεριά του κρεβατιού σηκώνεσαι ή αν όταν ρεύεσαι μυρίζει δυόσμος. Εσύ την έχεις την κάψα να τα πεις σε κάποιον. Να νιώσεις ότι σε ξέρει καλά. Τα συμπτώματα και οι λύσεις τους σε σωματικό επίπεδο είναι σχεδόν πάντα πολύ πιο απλή υπόθεση.
Αλλά η παρουσίασή τους καθόλου απλό θέμα. “Με αυτή την πάθηση έχετε πιθανότητα 1% να πεθάνετε.” Καλή ατάκα αν θέλεις να τρομάξεις κάποιον που φαίνεται λιγότερο πρόθυμος να ακολουθήσει πιστά την θεραπεία. Αλλιώς το “μην ανησυχείτε καθόλου, κατά 99% δουλεύει άψογα” ίσως είναι καλύτερος τρόπος για την ίδια περίπτωση. (Να αναφερθούμε στο ποσοστό επιτυχίας για να καθησυχάσουμε.) Πόσο διαβασμένος είναι ο άνθρωπος απέναντι από τον γιατρό; Πόση πληροφορία μπορεί να χειριστεί; Αν έχετε επισκεφτεί παιδίατρο με μια αγχωμένη μητέρα θα έχετε δει πως καταφέρνει να βρει το ψίχουλα αρνητικής πιθανότητας και να χάσει τον ύπνο της.
Όταν ζορίζονται οι απανταχού απατεώνες με την πραγματικότητα που δεν τους βολεύει (πχ ότι τα ομοιοπαθητικά “φάρμακα” δεν έχουν την παραμικρή δραστική ουσία με όποιον τρόπο και αν την μετρήσουμε) εγκαταλείπουν την λογική και λένε: “δεν με πειράζει αν όλες οι μελέτες δείχνουν ότι δεν δουλεύει. Ακόμα και σαν placebo λειτουργεί πάντως. Ξέρεις το μυαλό του ανθρώπου είναι πανίσχυρο….” κλπ κλπ Είναι σαν να ζορίζεται κάποιος να βάλει γκολ στο ποδόσφαιρο και αλλάζει μόνος του τους κανόνες, να πιάνει ξαφνικά την μπάλα με τα χέρια και να παίζει βόλεϊ…
Υπάρχουν 4 τρόποι που μπορεί να λήξει μια επίσκεψη για θεραπεία. Το ιδανικό είναι να θεραπευτεί η παθοφυσιολογία του προβλήματος και να αισθάνεσαι και καλύτερα. Την δυτική ιατρική την κατηγορούν ότι ναι μεν δουλεύει συνήθως αλλά αισθανόμαστε χειρότερα. (Η χημειοθεραπεία είναι ένα ακραίο και παρεξηγημένο παράδειγμα τέτοιας θεραπείας.) Οι εναλλακτικοί λοιπόν όταν τους πιέζουν με συστηματικότητα για αποτελέσματα λένε ουσιαστικά: “ΟΚ, δεν δουλεύει αλλά αισθάνεσαι καλύτερα! Έχει και αυτό μια αξία δεν έχει;” Καλό παράδειγμα ο βελονισμός. O οποίος δεν έχει αποτέλεσμα παρά μόνο στο μυαλό όσων την πιστεύουν. Δηλαδή μακροπρόθεσμα δεν βελτιώνεται ο πόνος. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21440191
Φανταστείτε να πάτε σε έναν κλασσικό γιατρό με ένα πρόβλημα και να σας πει: “Κοίτα θα σου γράψω κάτι που δεν θα σου λύσει το πρόβλημα αλλά θα νιώθεις καλύτερα…” θα ξαναπηγαίνατε ή θα του τραβούσατε μια καταγγελία; Ουσιαστικά οι εναλλακτικές θεραπείες κάνουν αυτό ακριβώς που κατηγορούν: ασχολούνται μόνο με τα συμπτώματα και όχι την ουσία του προβλήματος! Αν θεωρείτε την συστολική πίεση, την θερμοκρασία και την μέτρηση του ζάχαρου στα ούρα σας εξίσου απτά με την βιοενέργεια, τα σημεία ισημερινών και το …chi σας, προφανώς υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας με οποιονδήποτε επιστήμονα, όχι μόνο έναν γιατρό.
Το “πανίσχυρο ανθρώπινο μυαλό” δεν έχει καταφέρει να θεραπεύσει ούτε καν απλές παθήσεις, όσο κι αν το θέλει. Όσο κι αν το ονειρευόμαστε ή το έχουμε σαν μόνιμη συλλογική φαντασίωση. Το παραιατρικό κέντρο στο Harvard έκανε μια μελέτη σχετικά με το placebo ( http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0015591 ) η οποία παρεξηγήθηκε ως η “απόδειξη” ότι το placebo δουλεύει ακόμα κι αν το ξέρουν οι άνθρωποι. Βέβαια διαβάζοντας την μελέτη βλέπουμε ότι αναφέρεται μόνο στο πως αντιλήφθηκαν οι άνθρωποι τα συμπτώματά τους, όχι στην θεραπεία!
“Open-label placebo produced significantly higher mean (±SD) global improvement scores (IBS-GIS) at both 11-day midpoint (5.2±1.0 vs. 4.0±1.1, p<.001) and at 21-day endpoint (5.0±1.5 vs. 3.9±1.3, p = .002). Significant results were also observed at both time points for reduced symptom severity (IBS-SSS, p = .008 and p = .03) and adequate relief (IBS-AR, p = .02 and p = .03); and a trend favoring open-label placebo was observed for quality of life (IBS-QoL) at the 21-day endpoint (p = .08).”
Ακόμα χειρότερα, οι ερευνητές έλεγαν στους ανθρώπους ότι τα χάπια είναι πανίσχυρα! … “patients were told that “placebo pills, something like sugar pills, have been shown in rigorous clinical testing to produce significant mind-body self-healing processes.” Μάλιστα σε όλους έλεγαν ένα κείμενο επί 15 λεπτά με τα εξής: “1) the placebo effect is powerful, 2) the body can automatically respond to taking placebo pills like Pavlov’s dogs who salivated when they heard a bell, 3) a positive attitude helps but is not necessary, and 4) taking the pills faithfully is critical.” Οπότε και όσοι δεν τα πήραν θα ένιωθαν χειρότερα! Και σαν να μην έφταναν αυτές οι στρεβλώσεις οι ίδιοι οι άνθρωποι που πήραν μέρος είχαν απαντήσει σε διαφήμιση που προσέλκυσε “εναλλακτικούς”, πράγμα που παραδέχονται και αυτοί που το έστησαν:
“A further possible limitation is that our results are not generalizable because our trial may have selectively attracted IBS patients who were attracted by an advertisement for “a novel mind-body” intervention.”
Ένας ομοιοπαθητικός γιατρός ή ένας βελονιστής έχουν λυμένα τέτοια θέματα γιατί εξ’ορισμού όσοι καταντάνε στην πόρτα τους είναι έτοιμοι για ότι μπούρδα τους σερβίρουν. Ακόμα και χωρίς να πληρώσω άμεσα την επίσκεψη στο ΙΚΑ μπαίνω με ακριβώς την αντίθετη διάθεση. Είμαι αρνητικά προδιαθετιμένος και θεωρώ ότι ο γιατρός βαριέται να με δει και θα μου δώσει την χειρότερη συνταγή. “Θέλει να με ξεπετάξει.” Η πιθανότητα να είναι πανεύκολο για τον επαγγελματία αυτόν, με βάση τον μπούσουλα της επιστήμης του να καταλήξει σε μια ορθή διάγνωση σε ελάχιστο χρονικό διάστημα δεν την υπολογίζουμε. Ενώ ένας σαμάνος ο οποίος θα έκανε το ίδιο πράγμα θα είχε “εκπληκτική διαίσθηση” ή θα ήταν και μάγος!
Δεν λύνεται εύκολα το πρόβλημα. Υπάρχουν ένα σωρό πρακτικές συμβουλές αλλά οι περισσότερες απαιτούν περισσότερο χρόνο. Χρόνο που δεν έχουν οι αληθινοί γιατροί που λύνουν χιλιάδες αληθινά θέματα υγείας με αληθινά φάρμακα και αληθινές θεραπείες. Ίσως τελικά και να μην αξίζει τον κόπο. Εξάλλου η αλήθεια, το τι τελικά δουλεύει, λάμπει δια της συνέχειάς του στον χρόνο. Διακόσια χρόνια οι ομοιοπαθητικοί όλα “θα” αποδείξουν…το ίδιο και οι άλλες παραθρησκευτικές “λύσεις σε θέματα υγείας” είτε είναι με την ίριδα του ματιού, βιομαγνήτες ή δίαιτα με την ομάδα αίματος. Μένουν στο περιθώριο γιατί τελικά, όσο κι αν μας αρέσει να μιλάμε για συμπτώματα όλοι ψάχνουμε για λύσεις.
