“ΚΚΕ ισχυρό στη Βουλή και στο λαό!” λέει το ΚΚΕ. “Αυτοδυναμία για να μη μπει σε περιπέτειες η χώρα” η ΝΔ. “Ψήφο στο ΚΙΝΑΛ για να ρυθμίζει την κατάσταση” όσοι ΠΑΣΟΚτζήδες δεν κατάφεραν να μπούνε στον ΣΥΡΙΖΑ. To πολιτικό παιχνίδι μας παρουσιάζεται σαν να έχει έναν και μόνο νικητή που τα παίρνει όλα,
Χωρίς να το πολυσκεφτούμε, δεχόμαστε ότι αυτό είναι καλό γιατί ο ένας και μόνος, παντοδύναμος και αυτοδύναμος νικητής έτσι θα μπορεί να κάνει κουμάντο. Ως ένα σημείο είναι λογικό να θέλουμε να ξέρουμε ότι όποιος βγήκε αρχηγός έχει τα εργαλεία να κάνει ότι νομίζει. Αλλιώς πως θα ζητήσουμε τα ρέστα; Αλλά είναι επικίνδυνη κατεύθυνση και μπορεί να καταλήξει σε δυο διαφορετικά είδη αδιέξοδου.
Όπως το πάμε τώρα, ο πρωθυπουργός είναι ουσιαστικά δικτάτορας. Αποφασίζει υπουργούς, αποφασίζει νόμους, ότι θέλει κάνει. Ακόμα και μια μόνο τετραετία αρκεί για να γίνουν σοβαρές ζημιές σε ανθρώπινα δικαιώματα και συγκεκριμένες ομάδες που δεν συμπαθεί ο πρωθυπουργός-παντοκράτορας. Το άλλο αδιέξοδο, την ακυβερνησία την ζούμε ουσιαστικά εδώ και πολλές δεκαετίες, ειδικά στον δημόσιο τομέα. Ανάμεσα στους φρεσκοδιορισμένους με πολιτικά κριτήρια διευθυντές και τους διορισμένους πιο πριν που δεν τους διώχνει κανείς ουσιαστικά παραλύει κάθε έννοια οργανωμένης εργασίας με στόχους.
Η λογική των μπλε και πράσινων καφενείων παραμένει ισχυρή. “Μην παντρευτεί το παιδί μου έναν δεξιό!” λέει πολύ σοβαρά ο πατέρας. Πιθανώς τον ενοχλεί περισσότερο από ότι αν ήταν Μουσουλμάνος ή μαύρος. Και λόγω αυτής της οπαδικής προσέγγισης βέβαια δεν γίνεται διάλογος. Μια βόλτα στα τηλεοπτικά πάνελ αποκαλύπτει ανθρώπους που απλά φωνάζουν εναλλάξ (στην καλύτερη) ή ταυτόχρονα (για εφέ). Κοντινά πλάνα τσαντίλας ή ειρωνείας στο πρόσωπο όποιου δεν μιλάει, στερεότυπα, όλοι είναι φιλύποπτοι για τις στρεβλώσεις των μέσων. Οι λέξεις γίνονται όπλα και το “άντε πάλι” ρεφραίν για να μειωθεί η δύναμη των λεγομένων του αντιπάλου. Παρά τις αρχικές φιλοφρονήσεις τύπου “ξέρετε πόσο σας εκτιμώ ως πολιτικό τόσα χρόνια” δεν μιλάνε σαν άνθρωπος προς άνθρωπο. Εξού και δεν ακούγονται οι μετριοπαθείς.
Κλείνεις την τηλεόραση με έντονη την αίσθηση ότι κανείς από αυτούς όλους δεν πρόκειται να κάνει το παραμικρό. Γενικότητες και σλόγκαν. Ακραίες θέσεις και ακραία παραδείγματα. Καχυποψία και αοριστολογίες θεωρητικές ψευτοπολιτικές ιδεολογίες. Μια διάχυτη πικρία ότι δεν γίνεται να βελτιωθούμε. Γιατί αυτοί οι δυο μονομάχοι, τα δυο μεγάλα κόμματα, με την πόλωση μας έχουν παραλύσει.
Μερικές φορές στο παρελθόν το έκαναν αυτό οι στρατοί. Έβαζαν τους δυο καλύτερούς τους να μονομαχήσουν για να κριθεί μια μάχη. Τότε έβγαζε νόημα, γλίτωναν πολύ μπελά. Τώρα, για την πολιτική της εποχής μας, δεν δουλεύει. Βάλαμε να μονομαχήσουν δυο και προσπαθούν να απλοποιήσουν κάθε θέμα για να έχει δύο μόνο πόλους. Ο ένας αναγκαστικά τραβάει προς τη μια και ο άλλος υπερβάλλει για να χωρέσει από την άλλη. Μετά αρχίζουν να πέφτουν μπουνιές. Αλλά δεν είναι έτσι τα θέματα! Αλίμονο αν ήταν τόσο απλά, πόσο μάλλον δυο άκρα. O ένας νεοφιλελεύθερος εχθρός της εργατικής τάξης και ο άλλος κομμουνιστής που χαρίζει χωρίς να μετράει;
Και με αυτό το δεδομένο βέβαια, καμιά άλλη χώρα και κανένας επενδυτής δεν θα μας πάρει στα σοβαρά. Τι νόημα έχει να συμφωνήσεις κάτι με τον αρχηγό ενός από τα δυο αυτά κόμματα; Αφού σε 4 ή 8 χρόνια θα έρθει ο άλλος που κατά πάσα πιθανότητα τόσα χρόνια ισχυρίζεται ότι η συμφωνία ήταν κακή. (Ότι κι αν ήταν, απλά για να είναι απέναντι.) Καλό παράδειγμα το Σκοπιανό. Ένα πολύπλοκο θέμα το οποίο χρειάζεται συναίνεση και συνεργασία. Λεπτά θέματα και έννοιες, όχι απλά δίπολα. Όλα τα σημαντικά θέματα είναι έτσι. Μεταναστευτικό, Παιδεία, Ασφαλιστικό.
Αν ήταν μονομαχία στο Ελ Πάσο ή σε γουέστερν με μόνο δυο αντίπαλους θα είχαμε θέμα. Από εδώ ο ένας καουμπόι με το μαύρο καπέλο, από εκεί ο άλλος με το καφέ. Και ο τρίτος με το άσπρο που κάθεται ακριβώς; O τέταρτος με το γκρι καπέλο; Ποιος πυροβολάει ποιόν και γιατί; Έχει μεγάλη σημασία γιατί θέλουμε να ξέρουμε ποιος φταίει όταν μοιρολογούμε την εθνική οικονομία μας. Φταίει το τερατώδες δημόσιο και οι μίζες ή φταίνε οι ξεπουλημένοι στα μεγάλα συμφέροντα; Πάλι μόνο δυο παραμύθια επιτρέπονται; Όποιο κόμμα είναι στην εξουσία καλλωπίζει το σήμερα και δαιμονοποιεί το παρελθόν. Το άλλο κόμμα κάνει το ακριβώς αντίθετο. Εμείς όλοι κοιτάμε ζαλισμένοι ξεχνώντας κι αυτά που νομίζαμε ότι ξέρουμε. Ξέρουμε ότι μας λήστεψαν, άδειο είναι το χρηματοκιβώτιο του σπιτιού. Αλλά δεν ξέρουμε ποιος μας λήστεψε και πως.