Μεγαλώνοντας σε ένα Δήμο που έκανε το καρναβάλι θεσμό και μάλιστα ίσως για πολλά χρόνια ήταν το δεύτερο σημαντικότερο μετά το Πατρινό, έχω συνδεθεί με την γιορτή αυτή και δεν κρύβω πως την αγαπώ. Θα την ήθελα όπως τα πρώτα χρόνια, περισσότερο αυθόρμητη και ευρηματική, αλλά δεν παύει, η μουσική της σάμπα να με συγκινεί κάθε χρόνο.
Το καρναβάλι είναι μέρος της γιορτής των Απόκρεω, των τριών εβδομάδων πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή.
Σε άλλες -περισσότερο ευχάριστες ή ανέμελες- εποχές, οι μέρες αυτές ήταν γεμάτες γλέντι, ψυχαγωγία, μεταμφιέσεις και χαρούμενους νυχτερινούς περιπάτους στα σοκάκια της Πλάκας, όπου προσέχαμε τις ομάδες των «ροπαλοφόρων» και τα φουσκωτά σφυράκια, είχαμε ταβέρνες με τραγούδια λίγο ρετρό, αλλά συνδεδεμένα με τις Αποκριές… πάρτυ μασκέ, χορούς.
Η σάτιρα της πολιτικής, αλλά και των χαρακτήρων της καθημερινότητάς μας, ήταν βασική έμπνευση για τα άρματα, για τους καρνάβαλους αλλά και για τα θέματα των ομάδων που συμμετείχαν. Χαίρομαι όταν μαθαίνω πως σε πείσμα των καιρών, κάποιοι φίλοι εξακολουθούν να διατηρούν την διάθεση για μία ανάλογη διασκέδαση. Δυστυχώς είναι όλο και λιγότεροι…
Τουλάχιστον υπάρχουν τα παιδιά και πιστεύω μπορούμε μέσα από αυτά, να διατηρούμε την αίσθηση του καρναβαλιού.
Το καρναβάλι λέγεται πως έχει τις ρίζες του στις παλιές γιορτές της ρωμαϊκής εποχής, τις γιορτές αφιερωμένες στον θεό Σατούρνους (λατινοποιημένο Κρόνο) τα Κρόνια «Λουπερκάλια» και «Σατουρνάλια» και από τις αρχαιότερες «Διονυσιακές γιορτές» των Ελλήνων, όπου οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, χόρευαν, τραγουδούσαν πίνοντας κρασί προς τιμή του Διόνυσου.
Το γνωστό μας Πατρινό καρναβάλι έχει τις ρίζες του στις αρχές του 19ου αιώνα. Στην Πάτρα γίνεται το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας με διάρκεια δύο μηνών και τη τελευταία Κυριακή της αποκριάς γίνεται παρέλαση αρμάτων με επικεφαλής το ομοίωμα του θεού της αποκριάς του «Καρνάβαλου» και συμμετοχή χιλιάδων καρναβαλιστών.
Κάθε τόπος έχει τη δική του γιορτή και δεν θα ήθελα να ξεχωρίσω κάποιον, ως ιδιαίτερο, ίσως εκτός από τη γιορτή της Θήβας με τον «βλάχικο γάμο» της ή της Νάουσας με τις «Μπούλες». Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και πιθανότατα έχει σχέση με τελετές φυλετικής μύησης όπως η τελετή ενηλικίωσης κατά την οποία ο νέος, ντυμένος με γυναικεία ρούχα και οδηγούμενος από ανύπανδρους άντρες της φυλής, θα μυηθεί με τη σειρά του στα μυστικά της, θα αποβάλλει τη γυναικεία ενδυμασία και θα μεταμορφωθεί σε άνδρα. Το έθιμο ενσωματώνει στα επί μέρους στοιχεία του, την τοπική παράδοση, τους μύθους, τους θρύλους, τα τραγούδια και τους ηρωικούς αγώνες της Νάουσας.
Στην Δύση, φημισμένα είναι τα καρναβάλια της Νίκαιας στην Γαλλία και της Βενετίας στην Ιταλία. Οι ομάδες προετοιμάζονται όλο τον χρόνο, κάτι που συμβαίνει και στον Πατρινό μας καρναβάλι.
Της Βενετίας χρονολογείται από το 1268. Η παράδοση των αρμάτων, των παρελάσεων και των καρναβαλιστών, έχει τις ρίζες της στο μεσαίωνα. Μοναδικές είναι οι παραδοσιακές μάσκες, κατασκευασμένες από γυαλί και διακοσμημένες με φτερά και πολύτιμους λίθους και οι εντυπωσιακές φορεσιές, όπως και τα παραδοσιακά βενετσιάνικα κοστούμια. Χοροί σε παλάτια, πάρτι σε δρόμους και σε μπαρ, ζωντανεύουν ακόμη περισσότερο την ατμόσφαιρα.
Το Καρναβάλι της Νίκαιας χρονολογείται από το 1294, καθώς σύμφωνα με ιστορικές πηγές, τότε το είχε παρακολουθήσει κάποιος πρίγκιπας, αλλά η πραγματική του ιστορία σίγουρα βρίσκεται ακόμη παλιότερα. Η «Μάχη των Λουλουδιών» είναι από τα πιο γνωστά και φαντασμαγορικά έθιμα.
Στην Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ, υπάρχει μεγάλη συμμετοχή του κόσμου στους δρόμους της πόλης, με μουσική από μπάντες και εντυπωσιακά άρματα . Κατά τους εορτασμούς σερβίρεται το «king cake» και όποιος πετύχει μέσα στην φέτα του κέικ του το μικροσκοπικό πλαστικό μωρό, αναλαμβάνει να είναι ο οικοδεσπότης του επόμενου πάρτυ.
Ένα διαφορετικό Καρναβάλι που ανακάλυψα ψάχνοντας για τη γιορτή αυτή, είναι στο Κεμπέκ, στον Καναδά. Κεντρικό πρόσωπο του καρναβαλιού είναι ο «Bonhomme» (Χιονάνθρωπος) , με ένα μεγάλο κόκκινο καπέλο που παρελαύνει σε ένα άρμα γεμάτο από πολύχρωμα λαμπιόνια. Μια ιδιαίτερη δοκιμασία των καρναβαλικών εκδηλώσεων είναι ο αγώνας με κανό στα παγωμένα νερά του ποταμού St. Lawrence. Για το καρναβάλι κατασκευάζεται επίσης ένα μεγάλο «κάστρο» από πάγο. Tο καρναβάλι στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις χαμηλές θερμοκρασίες και τον πάγο και οι διοργανωτές λαμβάνουν υπόψη τους τον καιρό, προκειμένου να μην έχουν λιώσει οι πάγοι.
Στην Λατινική Αμερική, κάθε λαός έχει την μουσική και τη διασκέδαση στην φύση του. Τα Καρναβάλια είναι πολλά. Φυσικά το πιο γνωστό είναι το Καρναβάλι του Ρίο ντε Τζανέιρο θεωρείται το μεγαλύτερο του κόσμου και πολυπληθέστερο, χρονολογείται από το 1723, ενώ γοητεύει τους πάντες σε μια φαντασμαγορική κάθε φορά παρουσίαση όπου συνδυάζεται με παραδοσιακούς ξέφρενους χορούς όπως η Σάμπα.
Καλές Αποκριές λοιπόν, με καλή συντροφιά και καλή διάθεση… τα άλλα έπονται… και τα προβλήματα μπορούν να παραμεριστούν για λίγο!
Εξ άλλου όλα στη ζωή κάνουν τον κύκλο τους… θα περάσουν κι αυτά, αργά ή γρήγορα…
