«50 Ρώσοι στρατιώτες κάνουν επίθεση στο χωριό μας και σκοτώνουμε τους 20. Πόσοι Ρώσοι έφυγαν τρέχοντας;». Δεν είναι ανέκδοτο, είναι καταγεγραμμένος τρόπος διδασκαλίας των μαθηματικών στους Μουτζαχεντίν τη δεκαετία του ’80.
Ενώ εδώ διαμαρτυρόμαστε για το «συνωστισμό» στη Σμύρνη, στο Hong Kong μια ομάδα μαθητών τον Μάιο του 2011 ξεκίνησε ένα κίνημα ενάντια στην «ηθική εθνική παιδεία» την οποία προσπαθεί να επιβάλλει η Κίνα στο μικρό κρατίδιο. Για παράδειγμα, οι 30 εκατομμύρια θάνατοι από την πείνα στο διάστημα 1958-61 στο οποίο με την βία μετατράπηκε η χώρα από αγροτική σε βιομηχανικό κομμουνιστικό καθεστώς, συνοψίζονται στο σχολικό βιβλίο ως «τρία χρόνια δυσκολιών». Τα βιβλία υποβιβάζουν όπου βρίσκουν ευκαιρία, την αξία της δημοκρατίας. Πολύ καλύτερα, μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση. Εξαφανίζουν την πολιτιστική επανάσταση και τα γεγονότα στην Tiananmen .
Γιατί έτσι προάγουμε την εθνική ενότητα. Τα σχολικά βιβλία δεν είναι ό,τι κι ό,τι βιβλία. Είναι η κρίσιμη και επίσημη ματιά στην ιστορία, σε «κομβικό στάδιο της ανάπτυξης των παιδιών». Σε πολλές χώρες είναι τα μόνα βιβλία στα οποία έχουν πρόσβαση τα παιδιά. Μην τη χαλάσω στους ανά τον κόσμο συντηρητικούς ανθρώπους, αλλά στο μεταξύ ο πλανήτης άλλαξε. Στην Τρίτη δημοτικού, ο μεγάλος μου γιος, όταν του είπε η δασκάλα για το μύθο του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα σχεδόν γέλασε: «μα, κάθε θρησκεία έχει έναν τέτοιο μύθο!». Έλα τώρα Νώε και κάνε καλά. Πόσω μάλλον που η θεωρία της εξέλιξης είναι άρρηκτα δεμένη με άλλα πράγματα γύρω απ΄ το γιο μου, συν τα πολυαγαπημένα ντοκιμαντέρ με τα οποία μεγάλωσε από μικρός. Οποιαδήποτε απόπειρα άλλης εξήγησης θα προκαλέσει μόνο κοροϊδία.
Όταν έπεσαν τα αεροπλάνα στους Δίδυμους πύργους, ξαφνικά η Δύση ανακάλυψε ότι στις Αραβικές χώρες διδάσκονται το μίσος από μικροί. Θυμήθηκαν τότε όλοι ινστιτούτα όπως αυτό εδώ που παρακολουθούν διεθνώς τα σχολικά βιβλία και βραβεύουν τα καλύτερα. Η CIA περιλαμβάνει στις ετήσιες αναφορές της τα πράγματα που αποφεύγουν τα υπουργεία Παιδείας σε κάθε χώρα. Οι παραλείψεις συνήθως προδίδουν τους προπαγανδιστές. Βέβαια, στην Αραβία τα ίδια βιβλία με το 2001 διδάσκονται και τώρα και δεν ξαναέπεσαν αεροπλάνα στη Νέα Υόρκη. Όσο τρομακτικά κι αν τα λένε διάφορα Ινστιτούτα και αναλυτές σε τέτοιες αναφορές. Ξοδεύονται πολλά λεφτά για τέτοιους οργανισμούς. Στην Κορέα εδώ κατάφεραν να βγάλουν κάποιες αναφορές στην εξέλιξη του αλόγου. Στην Αμερική, συντηρητικοί χριστιανοί ηλικιωμένοι στηρίζουν με μεγάλα ποσά αντίστοιχες προσπάθειες.
Καταλαβαίνουν από προπαγάνδα και φτιάχνουν θεματικά πάρκα και εντυπωσιακά άρτιες παραπλανητικές ιστοσελίδες, για να πείσουν τον κόσμο για τις θέσεις τους. Οτιδήποτε από facebook apps μέχρι παιχνίδια στο κινητό ή επιτραπέζια, επιστρατεύονται για να περάσει η άποψή τους. Μόλις το 52% των Αμερικανών κατά μέσο όρο πιστεύει στη θεωρία της εξέλιξης, αλλά διαφέρουν δραματικά όχι λόγω βιβλίων, αλλά λόγω θρησκείας. 81% των Βουδιστών και 80% των Ινδουιστών τη δέχονται αλλά μόνο 54% των Ορθόδοξων χριστιανών, 45% των Μουσουλμάνων και 22% των Μορμόνων.
Αν θέλει το Ελληνικό κράτος να μας κάνει πλύση εγκεφάλου, τα σχολικά βιβλία είναι το λιγότερο ισχυρό μέσο. Ας επιχορηγήσουν εκπαιδευτικές σαπουνόπερες καλύτερα. Να πληρώσουν τον Mikeius να οπτικοποιήσει τα θέματα και να τα ανεβάσει στο YouTube, αφού δεν βλέπουν καν τηλεόραση πια. Να πληρώσουν lifestyle διασημότητες να πάρουν δημόσια θέση ή να γίνουν σπόνσορες σε Hollywoodιανό blockbuster. Είναι σίγουρα πιο αποτελεσματικά μέσα, από τα σχολικά βιβλία. Προσωπικά, ξεκίνησα δική μου προσπάθεια που επικεντρώνεται στην οπτικοποίηση θεμάτων. Αφού ο κόσμος σκέφτεται πλέον με infographic και διαδραστικούς πίνακες, εκεί θα μεταφέρουμε κι εμείς τη μάχη.
Δείτε σε αυτή τη διεύθυνση μερικά παραδείγματα. Όταν έχεις δει σε 90 δευτερόλεπτα την εξέλιξη των πολιτισμών στη Μεσόγειο έτσι γραφικά, άντε να σε πείσει μετά οποιοδήποτε κράτος, να φανατιστείς εναντίον του γείτονα. Στην Αίγυπτο πριν δυο χρόνια μέτρησαν ότι σχεδόν 9 στα 10 σπίτια, από βιβλία έχουν μόνο τα σχολικά. Αλλά κοίταξαν στις τσέπες τους για κινητά τηλέφωνα; Μετράνε πόσες εκατομμύρια επισκέψεις δέχεται καθημερινά η Wikipedia από τη χώρα τους; –
