Είναι παράξενο να σε γνωρίζουν όλοι παγκοσμίως και όμως να αισθάνεσαι τόσο μόνος….. έγραφε ο Albert Einstein, προσδιορίζοντας στη μοναξιά, ένα από τα μεγάλα παράδοξα της ανθρώπινης φύσης.
Ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παραδέχεται ότι αισθάνεται «πάντα μόνος», «συχνά μόνος» ή «μερικές φορές μόνος», όταν βρίσκεται με μέλη της οικογένειας του.
Σε μία τόσο γρήγορη σε ρυθμούς κοινωνία, φαίνεται πως η αναφορά στη λέξη μοναξιά είναι σχεδόν ταμπού. Για το λόγο αυτό προσπαθεί κανείς, να την ακυρώσει με διάφορους τρόπους : μιλώντας στο τηλέφωνο για ώρες, αφήνοντας τη τηλεόραση συνέχεια ανοιχτή ή έχοντας μια εικονική ζωή στο διαδίκτυο.
Αποφεύγει να εξερευνήσει τα συναισθήματα που νιώθει, φοβούμενος το άγνωστο.
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι το συναίσθημα και μόνο της μοναξιάς αποτελεί ένα βάρος. Όμως η μοναξιά δεν είναι πάντα αρνητική.
«Μπορεί να γίνει δημιουργική», να μας οδηγήσει να συνειδητοποιήσουμε τί πραγματικά θέλουμε, να βρούμε το ταλέντο μας και να μας δώσει τη χαρά της ζωής.
Tα τρία είδη της μοναξιάς.
Αυτός που είναι μόνος χωρίς τη φυσική παρουσία άλλων γύρω του.
Αυτός που υποφέρει , νιώθει θλίψη γιατί αισθάνεται μόνος.
Και τέλος εκείνος που με αίσθηση ηρεμίας τόσο συναισθηματικής όσο και σωματικής διάγει μια μοναχική ζωή.
Η Αντίδραση στις «άδειες στιγμές»
Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις στη ζωή μας που ευνοούν την επιθυμία να «μείνουμε» με τον εαυτό μας και να απομονωθούμε από τους άλλους:
♦ Όταν κάνεις έναν απολογισμό της ζωής σου.
Συνήθως πρόκειται για μια ξαφνική και απρόσμενη στιγμή, οπότε μπορεί να βρεθείς μόνος με τον εαυτό σου.
Η αίσθηση της μοναξιάς μπορεί να ενταθεί, εάν έχεις τη τάση να θεωρείς τους άλλους υπαίτιους για τη μη επίτευξη των στόχων σου.
Για παράδειγμα, δεν έκανες παιδί ή δεν κατάφερες να κάνεις τη δουλειά που ήθελες ή να πάρεις μια προαγωγή.
Τη κατάσταση αυτή θα την ξεπεράσεις αν συνειδητοποιήσεις τα όρια σου, αυτό που μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες.Όταν δεχτείς τα όρια σου, θα γίνεις πιο επιεικής με τον εαυτό σου και οι άλλοι θα έχουν πάντα μια σημαντική θέση στη ζωή σου.
♦ Μετά το τέλος μιας αγάπης.
Είναι φυσικό κανείς να αισθάνεται μόνος του και μπορεί να είναι και η αρχή μιας δύσκολης φάσης που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει. Αλλά η μοναξιά, ορισμένες φορές, μπορεί να φέρει και ανακούφιση, επιτρέποντας, να προχωρήσει κανείς αφού πρώτα λογαριαστεί και συμφιλιωθεί με το παρελθόν.
♦ Σε μια περίοδο ανάπτυξης και αλλαγής.
Χάνεις τους φίλους αλλά γνωρίζεις νέους. Από το πέρασμα μιας κατάστασης σε μία άλλη, θα πρέπει να συνυπολογίσεις και ένα μικρό κομμάτι μοναξιάς.
Αλλά μην ανησυχείς, θα είναι προσωρινή, ένα είδος γέφυρας μεταξύ μιας εμπειρίας και μιας άλλης, όπου θα μαζέψεις την ενέργεια σου και με νέα ορμή θα κάνεις την επανεκκίνησή σου.
Μάθε να σταθμίζεις τις σχέσεις σου με τους άλλους
Λέγοντας «είμαι μόνος ή μόνη, γιατί κανείς δεν με ψάχνει» είναι ένα δείγμα μιας ορισμένης θυματοποίησης. Δείχνει επίσης ότι βιώνεις τη μοναξιά σου με πόνο, σαν να είναι μια κατάσταση που δεν την έχεις εσύ επιλέξει και που πρέπει να την υπομένεις.
Δυστυχώς αυτό το είδος της συμπεριφοράς δεν βοηθάει να ζούμε καλύτερα, αντίθετα, συνήθως τροφοδοτεί και φορτίζει αρνητικά ακόμη περισσότερο την απομόνωσή μας.
Υπάρχουν τρείς κατηγορίες ανθρώπων που βιώνοντας με αρνητικό τρόπο τη μοναξιά τους, υιοθετούν λανθασμένες συμπεριφορές.
Οι Εξαρτημένοι
Επιδιώκουν συνεχώς την υποστήριξη από τους άλλους.Έχουν μια υπερβολική ανάγκη για επαφή με τους ανθρώπους και είναι συνέχεια σε αναζήτηση μητρικής φιγούρας, στοργικής και τρυφερής. Ο κίνδυνος για αυτά τα άτομα είναι οι φίλοι τους να νιώσουν ενόχληση ή «πνίξιμο».
Λύση: Να μάθουν, ακόμα και με τη βοήθεια ενός ειδικού, να ξεπεράσουν το φόβο να μη τα καταφέρουν μόνοι τους.
Οι Καταπιεσμένοι
Κρατάνε μέσα τους τα συναισθήματα, δεν διοχετεύουν την ενέργειά τους και έχουν μια υποχωρητική στάση. Για αυτούς, η απομόνωσή τους είναι ένα βάρος που το ζουν με ένταση επειδή δεν μπορούν να εκφράσουν αυτό που έχουν μέσα τους.
Για το λόγο αυτό, προσπαθούν με κάθε τρόπο να γίνουν αποδεκτοί.
Λύση: Να ανακτήσουν το ενδιαφέρον για μοναχικές δραστηριότητες, τις οποίες δεν θα πρέπει να τις βλέπουν ως έσχατη λύση. Ακόμη και η αυτοεκτίμηση θα πρέπει να καλλιεργηθεί, κυρίως όταν η ύπαρξη, φαίνεται να έχει νόημα μόνο σε σχέση με τους άλλους.
Οι Υπερήφανοι
Στην πραγματικότητα, λόγω της υπερβολικής υπερηφάνειας, έχουν απαγορεύσει στον εαυτό τους να αναζητήσουν τους άλλους, ακόμη και αν η επιθυμία και η ανάγκη, είναι έντονες.
Προτιμούν να μην εκφράσουν το πώς νιώθουν, από το φόβο της απόρριψης. Συχνά είναι επιθετικοί και φιλόδοξοι και κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν να ζητήσουν από κάποιον βοήθεια, γιατί γι΄αυτούς, αυτό θα ισοδυναμούσε με κίνηση υποταγής.
Λύση: Να καλλιεργήσουν φιλίες, ακόμη και οι επιφανειακές, μπορεί να τους καθησυχάσουν και να μειώσουν έτσι το επίπεδο της δυσπιστίας που έχουν για τους άλλους.
Μαρία Λιακάκου, Κλινική Ψυχολόγος
