Στα τόσα που διαβάζετε στα social media και το διαδίκτυο, προφανώς πολλά είναι μπούρδες. Είτε ψέμματα ή απλά ανόητα. Θα χρησιμοποιήσω ένα παλιό μου άρθρο για να σας δείξω πως προτείνω να εξετάζετε τον αρθρογράφο οποιοδήποτε κειμένου πέφτει στην αντίληψή σας. Επιχειρηματολογώ ότι τα αντηλιακά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι από άχρηστα ως βλαπτικά και ότι θέλει πολύ περισσότερη κριτική σκέψη, πειθαρχία και μελέτη πριν αρχίσετε να πασαλείβεστε. (Θα καταλάβετε καλύτερα αν το διαβάσετε πρώτα http://alexanderchalkidis.com/blog/?p=1556 αλλά δεν είναι απαραίτητο.) Στα σημεία, άσχετα από το περιεχόμενο, προτείνω να αναρωτηθείτε:
- Είναι επώνυμο; Σε πολλά site γράφουν “από την σύνταξη” ή απλά αντιγράφουν από αλλού ή με ψευδώνυμο. Ε, όχι, δεν είναι το ίδιο. Εγώ όταν υπογράφω Αλέξης Χαλκίδης ρισκάρω. Μπορείτε να βρείτε που μένω και να με απειλήσετε (έχει γίνει κι αυτό), να μου ρίξετε τον server (πολλές φορές) ή να βρείτε το τηλέφωνό μου από τον Χρυσό Οδηγό.
- Πόσο παλιό είπες; Το άρθρο για τα αντηλιακά, το έγραψα το 2010. Από τότε μάλλον έχουν βγει κι άλλες μελέτες. Σε κάποια θέματα έχει μεγάλη σημασία. Εξού κι όταν κάποιος αρχίζει “ναι, αλλά ο δερματολόγος μου είπε…” ρωτάω εγώ “έχει internet ο δερματολόγος σου;” “Διαβάζει, ενημερώνεται, πάει σε συνέδρια;” Κάποιοι επιστημονικοί τομείς εξελίσσονται εξωφρενικά γρήγορα. Στα αντηλιακά δοκιμάζουν διάφορα διαστημικά υλικά και χημικά ή μέταλλα. Ξέρει και από αυτά ο δερματολόγος σου;
- Είναι site που κερδίζει από το κλικ σου; Μερικοί γράφουμε για την πλάκα μας. (Disclaimer: γράφω και επαγγελματικά, αλλά εκεί δεν φαίνεται ποτέ το όνομά μου.) Στα προσωπικά μου blog γράφω επειδή θα έγραφα έτσι κι αλλιώς. Χέστηκα αν μπούνε τρεις ή 35 χιλιάδες. Δεν έχω διαφημίσεις ή άλλον τρόπο να κερδίζω από την ανάγνωσή σου.
- Είμαι εμπλεκόμενος; Εκτός από το χρήμα, μπορεί να το κάνω γιατί θέλω να με θεωρήσετε “ειδικό” σε έναν χώρο. πχ να το έγραφα και να είμαι δερματολόγος. Ή να πουλάω αντηλιακά.
- Τι έχω να χάσω; Όταν μια άποψη είναι της μόδας, όπως το “να βάζεις πάντα αντηλιακό”, το πρώτο που έχω να χάσω είναι αξιοπιστία. Ρισκάρω που γράφω κάτι αιρετικό. Είστε αρνητικά τοποθετημένοι εναντίον μου από την αρχή της ανάγνωσης. “Το κάνει για να μας σοκάρει” ή “έτσι τα λέει αυτά αυτός”.
- Τι έχετε να χάσετε; Τόσα χρόνια έχετε μια άποψη. Πασαλείβατε πιθανώς τα παιδιά σας με καρκινογόνες ουσίες. Έχετε γράψει ή έχετε πει δημοσίως το αντίθετο από αυτό που σας λέω εγώ τώρα. Πόσο ανοιχτοί είστε σε νέες πληροφορίες που είναι αντίθετες σε ό,τι ξέρατε ως τώρα;
- Ξέρεις ποιος είμαι εγώ; Έχει κάποιος στο σόι μου πεθάνει από καρκίνο του δέρματος για παράδειγμα; Σαν χωρισμένος πατέρας τριών παιδιών με επιμέλεια, γράφω ξέροντας ότι η πρώην θα φέρει στο επόμενο δικαστήριο ότι γράψω εναντίον μου; Άνθρωποι είμαστε, επηρεαζόμαστε από πολλά. Μερικοί είμαστε γενναίοι ή ανόητοι και τα λέμε όπως τα βλέπουμε.
- Ξέρεις από βέσπα; Ίσως επειδή έχω κι ένα μεταπτυχιακό, μάλλον επειδή είμαι πολυπράγμων, σίγουρα χάρη στην επαγγελματική μου εμπειρία, ξέρω πολλά από διάφορα θέματα. Μπορώ να διαβάσω ένα επιστημονικό σύγγραμα και να βγάλω άκρη. Έχω εμπειρία στα media για να κόψω γρήγορα τις πηγές και την αξιοπιστία τους καλά νομίζω. Δεν είναι εγγύηση ότι γράφω σωστά αλλά είναι παράγοντες που επηρεάζουν.
- Πόσο τσαπατσούλης είναι αυτός που γράφει; Εγώ έχω μέσο όρο από αρχή ως τέλος τα δέκα λεπτά. Επαγγελματική διαστροφή. Αν χτυπήσω δεκαπέντε λεπτά κάτι πάει λάθος. Συχνά φαίνεται. Μου ξεφεύγουν ορθογραφικά, δεν προσέχω την ροή του κειμένου, επαναλαμβάνομαι.
- Υπερβολικά σοβαροφανής εμφάνιση/κύρος. Το αντίθετο πρόβλημα είναι πιο επικίνδυνο. Ένα γνωστό site που εντυπωσιάζει και κάνει ακόμα και δυο μπούρδες να σε πείθουν.
- Θέματα στυλ. Ο φίλος μου ο Νίκος αντέδρασε σε συζήτηση για το άρθρο σχετικά με το μπάνιο μετά το φαγητό. Υποψιάζομαι ότι απλά δεν πέτυχα το δικό του προσωπικό μείγμα σοβαρότητας/επιστημονκών αναφορών και άποψης.
- Δεν είναι μόνο internetική προσέγγιση. Πολλοί είναι αυτοί που βρίσκουν γρήγορα πέντε απόψεις στο internet και συνθέτουν ένα “άρθρο”. Λίγοι εκείνοι που δεν φοβόμαστε να σηκώσουμε τηλέφωνο, να κάνουμε συνέντευξη, να ρωτήσουμε τους εμπλεκόμενους. Εξαιρετικό παράδειγμα ο καθηγητής που είχε γίνει άθελά του βούκινο από τους ομοιοπαθητικούς.
- Προσωπικά κολλήματα. Αυτή η λίστα έχει 13 σημεία. Επειδή δεν είμαι προληπτικός. Δεν πιστεύω σε ζώδια. Δεν κολλάω, δεν φοβάμαι να ξεβρακωθώ δημοσίως σε ό,τι φοβίες έχω. Γιατί έτσι γίνεσαι πειστικός, όταν είσαι ειλικρινής, όχι με επιλεκτικές αλήθειες.
Προσθέστε κι άλλα στη λίστα. Προσωπικό είναι το θέμα. Πως θα καταφέρουμε να ξεκουνάμε την κριτική μας σκέψη και να βελτιωνόμαστε στην κατανόηση κειμένων που πέφτουν στην αντίληψή μας.
