εκδόσεις Ψυχογιός
Γράφει η Έλια Κουρή
«Έναν ολόκληρο κόσμο, τον κόσμο μας, τον αφάνισαν οι Γερμανοκεμάληδες», μουρμούρισε σαν να μονολογούσε…
«Δεν τον αφάνισαν, γαμπρέ! Το προσπάθησαν, όμως δεν τα κατάφεραν. Κι αυτό γιατί δεν κατάφεραν να αφανίσουν όλους εμάς. Αφήσανε τον σπόρο κι αυτός βγάζει ρίζες και κλωνιά και θεριεύει…» [σελ. 529]
Στο μοτίβο που μας έχει συνηθίσει ως σήμερα, δηλαδή στην άρτια σκιαγράφηση περιόδων της ελληνικής Ιστορίας μέσω της ευφάνταστης και ρεαλιστικής πλοκής του μύθου κινείται και σε αυτό το μυθιστόρημά της η Σόφη Θεοδωρίδου – τέχνη την οποία κατέχει επιδέξια μια και αφηγείται τα ιστορικά γεγονότα όπως ακριβώς έγιναν, με απόλυτο σεβασμό, χωρίς να παρεμβαίνει η προσωπική της άποψη.
Αφηγηματικός τόπος σε αυτό το λογοτεχνικό ταξίδι ο Πόντος και ειδικότερα η Σαμψούντα των αρχών του 20ού αιώνα. Με αφετηρία τη ζωή ενός νέου κοριτσιού και της οικογένειάς της η Θεοδωρίδου με την παραστατική και γλαφυρή γραφή της μας παρουσιάζει τη γενοκτονία του ποντιακού Ελληνισμού, τον ξεριζωμό τους από τα πάτρια μικρασιατικά εδάφη, τα πάθη και τα βασανιστήρια που υπέστησαν από τις αγριότητες του Κεμάλ και από το κίνημα των Νεοτούρκων, καθώς και τις λευκές πορείες θανάτου στις οποίες με βίαιο και βάναυσο τρόπο εξαναγκάσθηκαν.
Λόγος μεστός, σφιχτοδεμένη κινηματογραφική αφήγηση, και ρυθμός γρήγορος που σε κάνουν συμμέτοχο των βιωμάτων, των φρικαλεοτήτων και των αποτροπιασμών που υπέστησαν νέοι, ηλικιωμένοι, παιδιά. Δεν γίνεται να μη λυγίσεις, να μη φρίξεις με όσα γίνονται εικόνες και περνούν μπροστά από τα μάτια σου, να μη χαρείς όταν κάποιοι από τους ήρωες καταφέρνουν να βγουν ζωντανοί από τα κολαστήρια του θανάτου και να μην υποκλιθείς μπροστά στο μεγαλείο δύναμης και ψυχής που έδειξαν οι Έλληνες του Πόντου. Δεν το έβαλαν κάτω, έστησαν τη ζωή τους από την αρχή με θάρρος, πείσμα, θέληση, περηφάνια και διάθεση να διατηρήσουν συν τω χρόνω την παράδοσή τους. Το οδοιπορικό συνεχίζεται στη Σμύρνη λίγο πριν και μετά την καταστροφή και αργότερα στον Πειραιά που καλείται να φιλοξενήσει χιλιάδες ξεριζωμένους πρόσφυγες.
Ταυτόχρονα, ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός της ποντιακής παράδοσης και μαθαίνει τα ήθη, τα έθιμα και τις καθημερινές συνήθειες του λαού.
Το μυθιστόρημα διδάσκει Ιστορία, ανθρωπιά, ιδανικά και αξίες που σήμερα εκλείπουν, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ καθώς ενσταλάζει τη δύναμη και την ελπίδα πως παρά τις όποιες δυσκολίες με εγκαρτέρηση, πείσμα, σκληρή δουλειά και πίστη αυτές θα ξεπεραστούν.