Ο Φραγκίσκος Μαρία Αρουέ (François-Marie Arouet), ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο Βολταίρος (Voltaire), ήταν Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας και δοκιμιογράφος. Θεωρείται κεντρική μορφή και ενσάρκωση του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα. Θεωρείται επίσης – όχι άδικα – ο πιο σημαντικός άνθρωπος του 18ου αιώνα.
Έργα του που ξεχωρίζουν: “Οιδίπους” (1718), “Ερρικειάς” (La Henriade, 1728), “Ζαΐρα” (Zaïre, 1732), “Ο Αγαθούλης” (L’ingénu, 1767), “Μερόπη” (1743), “Καντίτ” (Candide, 1759).
Ο Βολταίρος ήταν ντεϊστής… «Υπάρχει ένας θεός και αυτός πρέπει να είναι δίκαιος». Πίστευε δηλαδή στην ύπαρξη του Θεού, αλλά η πίστη προς εκείνο έπρεπε να βασίζεται στη λογική και όχι στον φόβο και την τυφλή αποδοχή. Ο χριστιανισμός, κατά την άποψη του, ήταν γελοία θρησκεία που για χάρη της έγιναν τα μεγαλύτερα αιματοκυλίσματα της ανθρωπότητας. Ο Μωάμεθ ήταν ένας κάλπικος προφήτης και το Κοράνι, απάτη. Ίδια ήταν η γνώμη του για τον Ιουδαϊσμό και τον Ινδουισμό και κάθε άλλη θρησκεία που προήγαγε τον σκοταδισμό και την μισαλλοδοξία της Εκκλησίας.
«Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, δεν είναι η καταγωγή, αλλά η αρετή τους που κάνει τη διαφορά» έλεγε και αυτό που πραγματικά χώριζε τους ανθρώπους ήταν η γνώση και η λογική. Πίστευε στην ισότητα και στην οικουμενικότητα της Ευρώπης. Στην αλληλογραφία που είχε με την Μ. Αικατερίνη της Ρωσίας την προέτρεπε να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις της εσωτερικής πολικής. Έχοντας μάλιστα μελετήσει το Ανατολικό ζήτημα, υπερασπίστηκε μέσα από τις επιστολές του την Ελλάδα και την ανάγκη σωτηρίας του έθνους από τον τουρκικό ζυγό. «Υπερασπισθείτε την Ελλάδα, διότι σε αυτήν οφείλουμε τα φώτα μας, τις επιστήμες, τις τέχνες και όλες τις αρετές μας», έγραφε στην Μ. Αικατερίνη…
Αναμφίβολα, η συμβολή του Βολταίρου στη διαμόρφωση του νεότερου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού ήταν καταλυτική. Σαν φιλόσοφος έθεσε τα θεμέλια της ανεξιθρησκίας και της ελευθερίας της γνώμης, καταγγέλλοντας την αναχρονιστική φεουδαρχία, ενώ σαν συγγραφέας θεωρείται πρόδρομος του ρομαντικού κινήματος στο θέατρο με έργα, όπως η Ζαΐρα, η Μερόπη και η Ειρήνη… (πηγή).
« Δε συμφωνώ ούτε με μια λέξη από όσα λες, αλλά θα υπερασπίζω και με το τίμημα της ζωής μου ακόμη, το δικαίωμά σου ελεύθερα να λες όσα πρεσβεύεις.
« Κι αν ακόμα δεν υπήρχε Θεός, θα έπρεπε να εφεύρουμε έναν. »
«Αγάπα την αλήθεια, μα έχε συγκατάβαση και στην πλάνη.»
«Αν αμφιβάλεις για μια πράξη αν είναι δίκαιη ή άδικη, άπεχε απ’ αυτήν.»
«Αν μισώ τους τυράννους, πολύ περισσότερο μισώ τους κόλακες.»
«Αν πρέπει να απεχθάνεται κανείς τις ραδιουργίες, πρέπει να σέβεται την ένωση των πραγματικών ανθρώπων των γραμμάτων. Είναι το μοναδικό μέσο για να τους δώσει την υπόληψη που τους είναι απαραίτητη.»
«Ας εργαζόμαστε χωρίς διαμάχες. Είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε τη ζωή ανεκτή.»
«Για να γράψεις καλά την ιστορία πρέπει να ζεις μέσα σε χώρα ελεύθερη.»
«Για να μάθεις να εκδικείσαι, πρέπει πρώτα να μάθεις να υποφέρεις.»
«Δικαιοσύνη, εργατικά χέρια, μυαλό ικανό να γενικεύει τις ιδέες, γλώσσα αρκετά εύστροφη για να τις εκφράζει… Να τα μεγάλα ευεργετήματα που έδωσε το υπέρτατο Ον στον άνθρωπο, κατ’ εξαίρεση από τ’ άλλα ζώα.»
«Είμαστε όλοι καμωμένοι από αδυναμίες και λάθη. Ας συγχωρήσουμε αμοιβαία τις ανοησίες μας: είναι ο πρώτος νόμος της φύσης.»
«Είναι τιμιότερο να κινδυνέψουμε για να σώσουμε έναν ένοχο, παρά να καταδικάσουμε έναν αθώο.»
«Εκτιμώντας την υπεροχή των άλλων, την κάνουμε κτήμα μας.»
«Εμπιστεύεται κανείς εύκολα τις δυστυχίες που ξεπερνάει.»
«Η αισιοδοξία είναι τρέλα, που θέλει να βλέπουμε το καθετί σωστό, κι όταν ακόμα είναι λάθος.»
«Τα βιβλία είναι όπως οι άνθρωποι. Μικρός αριθμός παίζει σπουδαίο ρόλο. Τ’ άλλα αποτελούν το πλήθος.»
«Τα δάκρυα είναι η βουβή διάλεκτος του πόνου.»
«Τα πλούτη κάνουν τη γυναίκα αλαζονική, η καλλονή την κάνει ύποπτη και η ασχήμια μισητή.»
«Τα πλούτη κάνουν τη γυναίκα αλαζονική, η ομορφιά ύποπτη και η ασχήμια μισητή.»
«Τα χάδια της γυναίκας είναι γλυκά, όταν είναι κανένας παιδί. Όλα τ’ άλλα χάδια κάνουν κακό.»
«Το να εκδικείται κανείς, ακόμη και τον εχθρό του, είναι κακό. Το να μην εκδικείται κανένα είναι ανωτερότητα.»
