Στις 17 Δεκεμβρίου του 1999, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Από τότε μέχρι σήμερα, πολλοί είναι οι φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο που έχουν ασχοληθεί με το φαινόμενο, στοχεύοντας αν όχι στην πλήρη εξάλειψή του, τουλάχιστον στην ενημέρωση και την πρόληψη του. Ομιλίες, εκδηλώσεις, διαφημίσεις, αφίσες, που όλες μαζί παρακινούν τις γυναίκες για ένα πράγμα: «Σπάστε τη σιωπή», μιλήστε για ό,τι σας συμβαίνει.
Αυτά στο δυτικό κόσμο. Γιατί σε συγκεκριμένα γεωγραφικά διαμερίσματα, όπως σε χώρες της Μέσης Ανατολής*, ή της Αφρικής, η φράση «δικαιώματα της γυναίκας» παραμένει ακόμη άγνωστη, Χώρες όπως το Αφγανιστάν, όπου η μουσουλμανική Σαρία εμπλέκεται και ουσιαστικά διαστρέφεται από δαιδαλώδεις κοινωνικές πατριαρχικές παραδόσεις, καταλήγουν σε μία άνευ προηγουμένου καταπίεση των γυναικών που καταλήγει πολλές φόρες έως και το θάνατο.
Η καταπίεση αυτή έχει πολλές εκφάνσεις: Κατ’ αρχάς υφίστανται ακόμη και σήμερα οι θανατώσεις τιμής. Η γυναίκα που χάνει τη σεξουαλική τιμή της, υπόκειται στο θάνατο. Οι περιπτώσεις αυτές συναντώνται ακόμη σε απομακρυσμένες περιοχές της Τουρκίας , στο Πακιστάν , στο Αφγανιστάν και στηρίζονται στην πατριαρχική νοοτροπία της κοινωνίας. Το περίεργο είναι πως οι γυναίκες καταδικάζονται σε θάνατο –κυρίως δια λιθοβολισμού- ακόμη και όταν πέσουν θύματα βιασμού ή όταν εγκαταλειφθούν από τους συζύγους τους.
Στις θανατώσεις τιμής συγκαταλέγονται και οι περιπτώσεις γυναικών που θα τολμήσουν να ζητήσουν διαζύγιο. Κάτι τέτοιο θεωρείται αδιανόητο καθώς οι γυναίκες θεωρούνται περιουσία του άνδρα και η απαίτηση ενός διαζυγίου ενέχει αυστηρότατες ποινές, όπως ο λιθοβολισμός. Μάλιστα, ο άνδρας που θανατώνει σε αυτές τις περιπτώσεις τη σύζυγό του, υπόκειται μικρές νομικές ποινές, εφόσον αποτελεί κοινό τόπο σε αυτές τις κοινωνίες, ότι υπερασπίσθηκε την τιμή του.
Ο εξαναγκασμός σε γάμο: Οι γυναίκες σε κράτη, όπως το Αφγανιστάν και η Υεμένη στην Μέση Ανατολή αλλά και στην Αφρική, δεν έχουν το δικαίωμα επιλογής. Εξαναγκάζονται πολλές φορές με τη βία, να προσέλθουν σε γάμο, ήδη από την προεφηβική ηλικία σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, προκειμένου να απαλλαχθεί η οικογένεια από το οικονομικό βάρος. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως, αντίθετα με ό,τι υποστηρίζεται, ο εξαναγκασμός αυτός δεν αποτελεί θρησκευτικό κατάλοιπο, αλλά πολιτισμικό. Το Κοράνι δε φέρεται πουθενά να υποστηρίζει τέτοιους γάμους.
Αποκλεισμός από την εκπαίδευση: Παρά την περίπτωση της νεαρής Malala, που συγκίνησε την παγκόσμια κοινή γνώμη, η εκπαίδευση συνεχίζει να αποτελεί απαγορευτικό πεδίο για τις γυναίκες. Απαγορεύεται να διδάξουν, και δεν έχουν πρόσβαση στη μάθηση από το εκπαιδευτικό σύστημα. Στο Πακιστάν για παράδειγμα, συνεχίζονται οι δολοφονίες εκπαιδευτικών και οι επιθέσεις σε μαθήτριες, ενώ η κυβέρνηση παρά τις συνεχείς εκκλήσεις, κωφεύει στις φωνές των διεθνών οργανισμών.
Παρά ταύτα, οι ίδιες οι γυναίκες στις χώρες αυτές δεν καταθέτουν τα όπλα. Στο Αφγανιστάν οι γυναίκες τολμούν να διαμαρτυρηθούν με πορείες στους δρόμους, παρά τη βίαιη καταστολή αυτών των εκδηλώσεων από τους Ταλιμπάν.
Τα παραπάνω φαινόμενα είναι γνωστά σε διάφορες διεθνείς ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο πεδίο γενικότερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ή ειδικότερα των γυναικείων δικαιωμάτων. Ενδεικτικά αναφέρονται εδώ οι εξής οργανισμοί:
Revolutionary Association of Women of Afghanistan – (RAWA)
United Nations Inter-Agency Network on Women and Gender Equality (IANWGE)
WomanAid International Amnesty Intermational
Women’s Rights. Women’s Rights Worldwide.
Οι προσπάθειες αυτές ωστόσο φαίνεται ότι βρίσκουν ισχυρή αντίσταση, τόσο από την κυβερνητική αδιαφορία, όσο και από τις χρόνια ριζωμένες αναχρονιστικές αντιλήψεις που χαρακτηρίζουν αυτές τις κοινωνίες. Μάλιστα στο Αφγανιστάν, δολοφονήθηκε το 1987 η Αφγανή ακτιβίστρια και δημιουργούς του RAWA, Meena Kishwarkamel. Σήμερα, η υπεύθυνη της Διεθνούς Αμνηστίας Fatana Gailani και ο σύζυγός της Ishaq δέχτηκαν απειλές κατά της ζωής τους από τους Ταλιμπάν, ως αντιφρονούντες. Ήδη το ζεύγος βρίσκεται υπό αστυνομική προστασία στο Πακιστάν, ενώ η Gailani διευθύνει εκεί εκπαιδευτικό οργανισμό για τις Αφγανές γυναίκες που αυτομολούν από το καθεστώς των Ταλιμπάν.
Παρά τη δραστηριοποίηση φορέων και οργανισμών, φαίνεται ότι η χειραφέτηση των γυναικών στις περιοχές αυτές χρειάζεται αγώνα με αμφίβολο αποτέλεσμα. Η αδιαμφισβήτητη ανδροκρατία που στηρίζεται σε παρελθοντικά κατάλοιπα και έχει ενδυθεί απόλυτο χαρακτήρα κατ’ αντιστοιχία μίας άλλης απόλυτης θρησκευτικής κυριαρχίας, αυτής του Κορανίου, δεν είναι δυνατό να εξαλειφθεί εύκολα ή αναίμακτα. Η σημερινή λοιπόν μέρα, τουλάχιστον για τις γυναίκες του δυτικού κόσμου θα πρέπει να έχει μέγιστη σημασία.
Όταν γνωρίζεις ότι σε κάποια γωνιά του πλανήτη, μία γυναίκα μάχεται για πράγματα που θεωρείς αυτονόητα, είναι κρίμα να τα ποδοπατείς εσύ η ίδια. Είναι αχαριστία να αφήνεις να βιαιοπραγούν εις βάρος σου, να σε αδικούν στο χώρο εργασίας σου ή να σε περιθωριοποιούν με κάθε τρόπο. Σπάσε τη σιωπή σου ΤΩΡΑ, γιατί κάποιες γυναίκες φωνάζουν και διεκδικούν, αλλά καταλήγουν λιθοβολημένες ή παραμορφωμένες από οξύ στο πρόσωπο.
*Στη Μέση Ανατολή συγκαταλέγονται το Ισραήλ, το Κατάρ, τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Πακιστάν, το Ομάν, η Συρία, ο Λίβανος, το Ιράν και το Ιράκ.
**Για τις πληροφορίες του παραπάνω άρθρου, μπορείτε να ενημερωθείτε από τα links που επισυνάπτονται στο κείμενο.