Φανταστείτε να ψάχνετε ζαμπόν και να υπάρχουν μόνο δύο. Η “καλύτερη επιλογή Νο1” και δίπλα “η καλύτερη επιλογή Νο2” διαμετρικά αντίθετη. Το ένα για παράδειγμα να είναι φουλ λιπαρά και τεχνητές ύλες και το άλλο φουλ βιολογικό από φάρμες με ζώα που διαλογίζονται πρωί μεσημέρι βράδυ με αρωματικά κεράκια στον στάβλο τους. Και τα δυο ζαμπόν έχουν την ίδια τιμή. Και δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί τρίτο ζαμπόν στο ράφι.
Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον την διαδικασία επιλογής στο Δημοκρατικό Κόμμα που ψάχνει τον καταλληλότερο υποψήφιο να τα βάλει με τον Donald Trump. Είναι εκπληκτικά αυτά που λέγονται, ο πολιτικός πολιτισμός, τα επιχειρήματα, η ποικιλία απόψεων. Είναι ο θρίαμβος της υποκρισίας του δικομματισμού. Ο χορός της επιλογής υποψηφίου, ουσιαστικά μέρος της διαδικασίας που θα διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει ποτέ τρίτο κόμμα.
Δεν είναι “χαλασμένη” η δημοκρατία μας. Δουλεύει τέλεια για τα δύο κόμματα που συμμετέχουν εναλλάξ σε αυτήν. Μονοπώλιο με δύο πρόσωπα. Δεν υπάρχει απειλή νέων συμμετοχών, δεν έχουν δύναμη οι καταναλωτές, δεν υπάρχει ουσιαστικά επιλογή. Γιατί σε κάθε θέμα μας προτείνονται δυο λύσεις. Η λύση του κόμματος Α και η λύση του κόμματος Β η οποία είναι πάντα σε αντιδιαστολή. Πράγμα παράλογο βέβαια. Δεν μπορεί οι επιλογές να είναι πάντα αντίθετες. Αλλά έτσι έχουμε συνηθίσει. Αν πει η ΝΔ κάτι, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πει όχι. Παρομοίως και τα ΜΜΕ πρέπει να είναι φιλοκυβερνητικά ή όχι και – το ιδανικό για αυτούς – όλοι μας να χωριστούμε σε δύο ομάδες. Όπως Αμερική.
Και σε αυτές τις εκλογές ακούσαμε ότι πρέπει να υπάρξει “δυνατή λαϊκή εντολή”. Στην αγορά συνήθως, ακόμα και σε περιπτώσεις ολιγοπωλίου, υπάρχει ανταγωνισμός. Βελτιώνεις το προϊόν σου για να περάσεις τον αντίπαλο. Στην πολιτική υπάρχει μεν σκληρός ανταγωνισμός, αλλά επικεντρώνεται στη λάσπη κατά του αντιπάλου, να ανεβαίνουν οι τόνοι και να ασχολούνται όλοι μόνο με τις δύο επιλογές διαρκώς. Ο ίδιος άνθρωπος που γκρινιάζει για τη δεσπόζουσα θέση της Cosmote ή το μονοπώλιο της Google θεωρεί απολύτως φυσιολογικό να βρούμε κάποιο κόλπο να ξεπεράσουμε τις εκλογές με απλή αναλογική ώστε η ΝΔ να μπορεί να έχει απόλυτη πλειοψηφία και να περνάει ότι θέλει στη Βουλή με τις ψήφους μια μειοψηφίας των Ελλήνων.
Η διαδικασία επιλογής υποψηφίων είναι εξαιρετικά χρήσιμη υπό αυτό το πρίσμα. Κάνει τους πολίτες να νομίζουν ότι λήφθηκαν υπόψη διαφορετικές απόψεις. Έχουμε και πιο σοσιαλιστή, έχουμε και οικολόγο, έχουμε και ψιλοαναρχικό…θα επιλέξουμε στο τέλος βέβαια όποιον πουλάει καλύτερα και αυτός θα λέει ότι λέγαμε πάντα, άσχετα από τις προηγούμενες θέσεις που τσαμπουνούσε και σας άρεσαν. Αν δούμε ότι πιάνει ένα μικρότερο κόμμα ή το εξαφανίζουμε (αφού δεν ελέγχουν τα ΜΜΕ χωρίς λεφτά και συνδέσεις) ή το ενσωματώνουμε. Ακριβώς όπως η Coca Cola διαρκώς εξαγοράζει μικρότερες εταιρείες με ποτά που έχουν κάνει θραύση. Μετά τους αφήνει να δείχνουν σαν να είναι ανεξάρτητοι, να κάνουν δικό τους marketing αλλά ελέγχει την διανομή και μαζεύει τα κέρδη.
Αν δούλευε σωστά το σύστημα ένας νέος υποψήφιος δεν θα ένιωθε αναγκασμένος να πάει σε ένα από τα δύο κόμματα εξουσίας. Θα είχαν όλα τα κόμματα ίσες δυνατότητες προβολής και οργάνωσης. (Τώρα είναι τρελά μεγάλα τα κόστη για να κατέβεις στις εκλογές. Πολύ μεγαλύτερα από ότι για έναν νέο παραγωγό ζαμπόν ο οποίος μπορεί να βρει τρόπο να πουλήσει και χωρίς τους εκβιασμούς των supermarket.) Θα μπορούσε ένα δυναμικό νέο κόμμα το οποίο όμως δεν έχει τεχνογνωσία στα πρακτικά των εκλογών να βρει λύσεις. (Δοκιμάστε εσείς να βγάλετε άκρη με εκτυπώσεις ψηφοδελτίων και την διανομή τους σε όλη την χώρα.) Ακόμα κι αν λάβεις ψήφους επειδή αρκετοί Έλληνες γουστάρουν τις ιδέες σου, έτσι όπως είναι το σύστημα μπορεί να θεωρηθείς αποτυχία. Αν βγάλω ένα νέο ζαμπόν και το ψωνίζουν εκατό χιλιάδες Έλληνες κάθε εβδομάδα είμαι ήρωας, η καινοτομία μου θα αντιγραφεί ή θα εξαγοραστεί για να μπει και σε άλλα ζαμπόν. Αν βγάλω κόμμα με νέες ιδέες και με ψηφίσουν εκατό χιλιάδες θεωρούμαι αποτυχία και με εξαφανίζουν. Αντιγράφουν στα λόγια ότι νομίζουν ότι πουλούσε στο κόμμα μου και το χρησιμοποιούν στην επόμενη καμπάνια τους.
Οπότε τα δυο κόμματα στις ΗΠΑ αλλά και στην Ελλάδα δεν ανταγωνίζονται για τους ίδιους ψηφοφόρους τελικά. Είναι συνεννόηση εκ κατασκευής αυτή. Ο διάσημος “κεντρώος” χώρος είναι οι σταθεροί πελάτες του ζαμπόν μας. Οι κορώνες και η προσπάθεια στην επικοινωνία των δύο κομμάτων απευθύνεται σε όσους μπαίνουν στο supermarket αλλά δεν ψωνίζουν ζαμπόν. Ή στον τρόπο που θα κάνουμε promotion έξω από το supermarket ώστε να μπουν νέοι πελάτες φανατισμένοι και έτοιμοι να διαλέξουν το δικό μας στο ράφι (και να σαμποτάρουν αν γίνεται και το αντίπαλο ζαμπόν με μίσος και πάθος.) Δεν είναι λογικό να περνάνε νομοσχέδια μόνο με ψήφους του ενός κόμματος. Ένα κόμμα που πήρε 40% των ψήφων από τους μισούς Έλληνες που πήγαν να ψηφίσουν θα αποφασίσει για όλους. Και το άλλο κόμμα που πήρε το 30% θα παίρνει συστηματικά διαμετρικά αντίθετη θέση. Σα να λέμε ότι όλοι η Ελλάδα θέλει μόνο βιολογικό ζαμπόν. Σίγουρα. Απόλυτα. Δεν το συζητάμε καν. Κοιτάμε αν το ένα κόμμα πήρε 40% και το άλλο 30% αντί να βλέπουμε ότι τελικά τα δυο κόμματα εξαφάνισαν κάθε άλλη επιλογή πάλι. Σταθερή επιτυχία του δικομματισμού (μεταξύ τους τεράστιο ποσοστό επί του συνόλου) σε ένα ολοένα και μικρότερο κοινό αφού οι περισσότεροι εγκαταλείπουν τις εκλογές απογοητευμένοι.
Αν πραγματικά νοιάζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη το καλό της Ελλάδας δεν πρέπει να ζητάει ισχυρή λαϊκή εντολή. Πρέπει να φτιάχνει υποδομή για να μπορούν νέοι άνθρωποι με νέες ιδέες να ακουστούν και να βρουν απήχηση χωρίς να χρειάζεται να ανήκουν σε ένα από τα δύο κόμματα. Να μην ψηφίζει ΝΔ κάποιος επειδή θεωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ ένα τσούρμο τρελούς, επικίνδυνους, ανίκανους ψευτοκομμουνιστές του καναπέ. “Γιατί ψώνισες το ζαμπόν Νο1;” – Επειδή ήταν λιγότερο ενοχλητικό από το ζαμπόν Νο2! Στην Αμερική, ακόμα και ένα φαινόμενο σαν τον Trump αναγκάστηκε να προσχωρήσει σε κόμμα γιατί μόνος δεν θα πήγαινε πουθενά και το ήξερε πολύ καλά. Ξεκίνησε από το ένα κόμμα, κατέληξε στο άλλο (που υποτίθεται ότι είναι αντίθετο) και τελικά δεν είχε σημασία. Δεν έχει πολιτικό πρόσημο ο Donald Trump, ότι θέλει κάνει!
Μόνο λύπη για τη Βουλή που έβγαλαν οι τελευταίες εκλογές. Ποσοστό ρεκόρ 42,08% έφτασε η αποχή. Χαίρονται που δεν μπήκε η Χρυσή Αυγή. Εγώ λυπάμαι που δεν μπήκαν, αφού υπάρχουν Έλληνες φασίστες, κάπου πρέπει να εκπροσωπούνται και να προσπαθούμε να καταλάβουμε τα θέματά τους. Τώρα που είναι; Στην δεξιά φάλαγγα της ΝΔ ή σε σκοτεινά δωμάτια τσαντισμένοι να ετοιμάζουν ρατσιστικές επιθέσεις; Όπως δεν έχουμε κόμμα οικολόγων ξεχωριστό στη Βουλή. Όπως δεν έχουμε… βασικά τίποτα δεν έχουμε. 80% ψήφισε κλασικά δικομματικά. Αυτό δεν είναι δημοκρατία, είναι supermarket με μόνο δυο πανάκριβα ζαμπόν και οι μισοί πελάτες δεν ψωνίζουν κανένα από τα δύο.
