Πολλοί αντιδρούν στον τρόπο με τον οποίο το Κράτος μας βάζει να γινόμαστε σπιούνοι. Θυμάμαι όταν πρωτοβγήκαν μέτρα με τις αποδείξεις ότι κάποιοι το θεώρησαν …εμφύλιο. Αν ζητούσες απόδειξη στην καφετέρια ήσουν αυτόματα πράκτορας του υπουργού οικονομικών. Εσύ θα έφταιγες αν μετά του έκανε ντου το ΣΔΟΕ…
Παρομοίως, όλο και περισσότερο κάποιοι ξεσπαθώνουν σε στυλ “θα σε καρφώσω στο ΣΔΟΕ” και ένα σωρό μέτρα δείχνουν να ενθαρρύνουν τις καταγγελίες κατά δημοσίων υπαλλήλων που δεν είναι σωστοί στα καθήκοντά τους. Έχουν τα περισσότερα θεμελιώδη προβλήματα στην εφαρμογή τους:
1. Συνήθως οι εμπλεκόμενοι έχουν κάποιο προσωπικό πάθος ή αντιπαλότητα. Στην καλύτερη απλά αντιπαθιούνται.
2. Ειδικά έτσι όπως εξελίσσονται τα φορολογικά και νομικά θέματα, συχνά δεν ξέρουμε καν το νέο πλαίσιο νόμου για να ξέρουμε αν ήταν ή όχι παράνομο κάτι που έγινε!
Έτσι συνεχίζει η διαφθορά στο δημόσιο, απλά με περισσότερες καταγγελίες και μηνύσεις που δεν βγάζουν πουθενά. Νομίζω ότι σε πολλές περιπτώσεις, μπορούμε να εξάγουμε πιο χρήσιμα συμπεράσματα και να βελτιώσουμε το Δημόσιο, χρησιμοποιώντας απλά την στατιστική. Όχι επειδή έχω αγάπη για την στατιστική (έχω) ούτε απλά επειδή είναι εντυπωσιακή η δύναμή της πλέον (ολόκληρο blog μου αφιερωμένο σε αυτό το θέμα εδώ http://alexanderchalkidis.com/statistics/ ) αλλά επειδή θα φέρει πιο γρήγορα αποτέλεσμα και είναι πιο δίκαιη.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: έστω ότι μια δημόσια υπηρεσία είναι αρμόδια να βγάζει πορίσματα για κάποιο θέμα. Συχνά υπάρχει μόνο μια για κάθε περιοχή. Δηλαδή έχει μεγάλη δύναμη. Είναι ουσιαστικά μονοπώλιο. Αν μπεις εκεί να κάνεις έλεγχο θα βρεθείς αντιμέτωπος με ντάνες χαρτούρα. Και στα χαρτιά, σφραγίδες και κατεβατά όλα φαίνονται μια χαρά. Στο μιλητό όλοι σωστοί είναι και θα σε μπλέξουν με ένα σωρό τεχνικές λεπτομέρειες του κλάδου τους.
Ζητάς λοιπόν μια λίστα με την περίληψη: σε ποιόν δόθηκε βεβαίωση από ποιόν. Πάλι μια χαρά φαίνεται. Μπορεί βέβαια να δεις ότι ένας υπάλληλος είναι ιδιαίτερα πιο παραγωγικός και χορηγεί διπλάσιες βεβαιώσεις από τους άλλους. Έχει τύχει. Ή να είναι συγκεντρωμένες οι αποφάσεις γύρω από συγκεκριμένες ημερομηνίες. Σε πολλές περιπτώσεις μια απλή παραπάνω πληροφορία μπορεί να αλλάξει την εικόνα δραματικά. Από πιο αρχιτεκτονικό γραφείο έγινε αυτή η αίτηση; Ξαφνικά παρουσιάζεται μια νέα εικόνα. Όλως τυχαίως, όλες οι υποθέσεις του συγκεκριμένου δικηγορικού γραφείου μοιάζουν. Τις χειρίστηκε ο ίδιος υπάλληλος…
Το τεράστιο πλεονέκτημα αυτής της τελεολογικής προσέγγισης είναι ότι σου δείχνει και πως να βελτιώσεις την υπηρεσία για να μην μπορεί να ξαναγίνει αυτή η συγκεκριμένη κομπίνα. Επιπλέον “καίει” μόνο τους μακροπρόθεσμα υπεύθυνους και όχι έναν παρατρεχάμενο που έτυχε εκείνη την ημέρα να τον βάλουν να χειριστεί το θέμα οι πιο έξυπνοι που κινούν τα νήματα. Και βέβαια, δεν επιδέχεται ιδιαίτερου αντίλογου. “Πως τυχαίνει Κε Παπαδόπουλε και τα τελευταία 5 χρόνια οι δικές σου εγκρίσεις είναι όλες ΧΨΩ;….”. Πως γίνεται όλες οι επιχειρήσεις σε μια περιοχή να λειτουργούν έτσι ενώ αλλού λειτουργούν αλλιώς; Αναδεικνύονται δομικά προβλήματα στην δημόσια διοίκηση μαζί με την διαφθορά πολλές φορές έτσι.
Έχουν δίκιο να ανησυχούν όσοι μιλάνε για “εμφύλιο”. Δεν κάνει καλό να το λέμε καν. Η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει και πρέπει να βρούμε δίκαιους τρόπους να γίνει αυτό χωρίς να αλληλοφαγωθούμε. Ο επίορκος δημόσιος υπάλληλος είναι γείτονας, φίλος, συγγενής και πρέπει οι μηχανισμοί αλλαγής του δημόσιου τομέα να είναι τόσο δίκαιοι ώστε να τους δεχόμαστε με όλοι σαν μέρος της λύσης, όχι του προβλήματος.
ΥΓ Προφανώς και ο κύριος λόγος που δεν ακολουθεί το Κράτος το παραπάνω σκεπτικό είναι επειδή είναι διεφθαρμένο από την κορυφή. Όπως στο ποδόσφαιρο δεν αλλάζουν τους κανόνες για να μπορούν να στήνουν παιχνίδια, έτσι και το Ελληνικό Δημόσιο αντιστέκεται σθεναρά σε κάθε προσπάθεια μηχανογράφησης ή αξιολόγησης.
