Στη Βρετανία, όπου 10 εκατοµµύρια γυναίκες δήλωσαν πρόσφατα δυσαρεστημένες με την εμφάνισή τους (British Social Attitudes Survey), όλες οι ελπίδες έχουν εναποτεθεί στην κούκλα της διπλανής πόρτας. Είναι η Λάμιλι.
Εχει καστανά μαλλιά, φοράει ελάχιστο μέικ απ και οι αναλογίες της βασίζονται σε αυτές της μέσης 19χρονης Αμερικανίδας (και όχι στο δυσθεώρητο 86-56-84 της Μπάρμπι, καθότι οι πιθανότητες μιας σάρκινης γυναίκας να έχει αυτόν τον σωματότυπο είναι μία στις 100.000).
Τη Λάμιλι μπορείς να την αγοράσεις με μια σειρά αυτοκόλλητα που την καθιστούν ακόμη περισσότερο θνητή: ραγάδες, σπυράκια ακμής, φακίδες, σπίλοι, μελανιές, κυτταρίτιδα. Πιο «πολιτικά ορθό» παιχνίδι, πεθαίνεις.
Πολλοί βεβαίως έσπευσαν να επισημάνουν ότι το βασικό διαφημιστικό σλόγκαν προώθησης της νέας, ρεαλιστικής κούκλας («Average is beautiful», σε ελεύθερη απόδοση «Η ομορφιά του μέσου όρου») δεν θα μπορούσε εν έτει 2014 να πείσει ούτε πεντάχρονο. Στην εποχή των μαξιμαλιστικών οπισθίων της Κιμ Καρντάσιαν, των «Perfect Body» εκστρατειών της εταιρείας εσωρούχων Victoria’s Secret, της υποκλοπής γυμνών καρέ «τέλειων» διασημοτήτων και των πολλαπλών apps που υπόσχονται «χειρουργικό» ρετούς σε «αυθόρμητες» selfies, η κούκλα Λάμιλι είναι τόσο όμορφη όσο μαύρη είναι η Κάκια Αναλυτή στην ταινία «Αγάπη μου Ουά Ουά» του 1974.
Οπως γράφει η Λάιονελ Σρίβερ στον βρετανικό «Guardian», ακόμη και το σλόγκαν με το οποίο διαφημίζεται είναι ψέμα. Διότι κατ’ ουσίαν «μεταφράζεται σε “Ας προσποιηθούμε, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει ομορφιά”. Το να προωθείς την ιδέα ότι όλοι είναι όμορφοι, είναι σαν να αναιρείς την ίδια την έννοια (σ.σ.: της ομορφιάς). Και τα παιδιά είναι εξαιρετικά ευφυή στο να εντοπίζουν τέτοιες εξιδανικευτικές μπούρδες. Οταν, για παράδειγμα, όλη η τάξη κερδίζει το πρώτο βραβείο, γνωρίζουν καλά ότι ο διαγωνισμός ήταν σκέτη φάρσα». «Δεν είναι τυχαίο», τονίζει η Σρίβερ, «ότι οι 19.000 Λάμιλι που έχουν προπαραγγελθεί πάνω από τη Μάγχη (για τα Χριστούγεννα) δεν συμπεριλαμβάνονται στη λίστα του Αϊ-Βασίλη των παιδιών αλλά των γονιών τους».
Την ίδια στιγμή έξω από τον κόσμο των παιχνιδιών, οι ειδικοί προτιμούν να εστιάζουν σε όλα αυτά που επιμένουν να εκφυλίζουν την αυτοεικόνα της δυτικής γυναίκας. Στα media που πέφτουν πάνω στο γυναικείο σώμα με το παγερό βλέμμα ιατροδικαστή. Στην κουλτούρα των celebrities (που σου θυμίζει ανηλεώς ότι η Μπιγιονσέ έχασε όλα τα κιλά της εγκυμοσύνης τρεφόμενη αποκλειστικά με μαρούλι). Στην πρόωρη αντικειμενικοποίηση και σεξουαλικοποίηση των νεαρών κοριτσιών (εξ ου και η τεράστια γκάμα διαταραχών της διατροφής και στην Ελλάδα).
Και βέβαια σε εκείνο που φαίνεται να φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης: την ταχύτατη καταβύθιση στον ευγονισμό της εικόνας του Διαδικτύου. Δεν είναι το ίδιο το photoshopping που αποτελεί κίνδυνο (παρότι βομβαρδιζόμαστε με 5.000 «επεξεργασμένες» εικόνες την εβδομάδα). Είναι το ότι ρετουσαρισμένες φωτογραφίες τείνουν σήμερα να αντικαταστήσουν όλες τις άλλες αλλάζοντας μια για πάντα τα μέτρα σύγκρισης που έχουμε. Αλλως ειπείν, δεν συγκρίνουμε πλέον τον εαυτό μας π.χ. με τις φίλες μας ή μια γυναίκα που θα συναντήσουμε στον δρόμο, στο μπαρ ή έστω στο περιοδικό, αλλά με χιλιάδες ιδανικές, ρετουσαρισμένες άγνωστες (celebrities, «φίλες» στο Facebook κ.ο.κ.) που εφορμούν ποδοβολώντας επάνω στα τελευταία ψήγματα αυτοεκτίμησής μας.
Οι γυναίκες της Δύσης (που εξανίστανται με τον σεξισμό του Ερντογάν) αναθρέφονται να υπερεπενδύουν εμμονικά στην εμφάνισή τους. Μια γνωστή έρευνα εξέτασε την επίδραση που είχε ο ερχομός (το 1995) της τηλεόρασης στις έφηβες των νησιών Φίτζι. Τρία ακριβώς χρόνια αργότερα, τα κορίτσια που έβλεπαν φανατικά ΤV είχαν 50% περισσότερες πιθανότητες να πουν για τον εαυτό τους: «Είμαι υπερβολικά παχιά». Ενα μάλιστα εξ αυτών είπε χαρακτηριστικά για τους δυτικοτραφείς γυναικείους σωματότυπους που έβλεπε στην αμερικανική σειρά «Μπέβερλι Χιλς»: «Για να γίνω σαν αυτές πρέπει να δουλέψω πάνω στον εαυτό μου, να αλλάξω την άσκηση και τη διατροφή μου». Καλή η προσπάθεια, Λάμιλι, αλλά δεν ξέρεις με τι δυνάμεις τα βάζεις.
Παπαδημητρίου Λένα
