Αν στη σχέση σου κλαις συχνά, κοίτα πολύ προσεκτικά το ταίρι σου. Μήπως είναι κρεμμύδι; Πριν καιρό έγραψα το άρθρο “”Η σχέση είναι σαν...” όπου κατέληξα ότι είναι μια ιδέα μεταξύ ανθρώπων, ένα διαμάντι αν το θέλεις διαμάντι, αν το πιστεύουν κι οι δυο ότι έτσι είναι. Το έγραψα για το βαφτιστήρι μου που κάπου εκεί άρχιζε να κάνει σχέση. Για να προσέχει την κοπέλα του. Ήταν ταυτόχρονα και κύκνειο άσμα της μεταξύ μας σχέσης ως ενήλικας-παιδί αφού πλέον ήταν πιο ενήλικας από εμένα και επισήμως. Το άρθρο έγινε λάβαρο για διάφορες σχέσεις και πολλούς ανθρώπους. Το άκουγα από γνωστούς και άγνωστους, μπήκε στα λευκώματα που κορόιδευε. Αν όλες οι σχέσεις πήγαιναν ρολόι δεν θα είχαν γραφτεί τα μισά αγαπημένα μου τραγούδια.
Όσοι δεν ξέρετε το Excel, είναι φύλλο εργασίας. Μια σειρά από στήλες στις οποίες βάζεις νούμερα και πράξεις. Για παράδειγμα όταν ήθελα να διαλέξω αυτοκίνητο έβαλα σε μια στήλη όλους τους παράγοντες: εμφάνιση, κατανάλωση, επιτάχυνση, χώροι, τιμή αγοράς και ότι άλλο μπορούσα να σκεφτώ. Μετά έβαλα ένα νούμερο που ήταν η βαρύτητα που δίνω στο καθένα από αυτά. Η εμφάνιση για παράδειγμα παίζει μικρό ρόλο για εμένα. Η κατανάλωση σημαντικό θέμα. Μετά έδωσα βαθμολογία σε κάθε υποψήφιο αυτοκίνητο. Αν το κάνεις προσεκτικά όλο αυτό, βγαίνει μια βαθμολογία που ενσωματώνει κάθε θεματάκι και υπάρχει μια, μόνο μια, “σωστή” λύση για το πρόβλημα.
Αν το κάνεις σωστά βέβαια.
Οι πιο πολλοί άνθρωποι βαριούνται να μοντελοποιήσουν πλήρως ένα πρόβλημα. Βάζουν μόνο πέντε παράγοντες αντί για εκατόν πέντε. Στο παράδειγμα του αυτοκινήτου, μια επιλογή θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι “να μην αγοράσω αμάξι τώρα”. Όπως και σε συζητήσεις για σχέσεις, συχνά αυτό που ψάχνεις είναι “έναν καλό τρόπο να χωρίσω” και όχι πως θα τον κάνεις πιο τρυφερό ή πως θα την κάνεις να μην μασάει με ανοιχτό στόμα όταν τρώει σαλάτα επειδή τα μαρούλια σε ξεκαβλώνουν. Παρομοίως ο στάνταρ τρόπος περιγραφής γυναίκας μεταξύ αντρών (στα 10 πάντα). Λες “είναι ένα 7αράκι”. Έτσι σκέτο. Οι λίγο πιο μερακλήδες αναλύουν την βαθμολογία σε “φάτσα, βυζί, κώλος”. Δε γίνεται με ένα νούμερο ή έστω τρία να γίνει σωστά όμως. Είναι σα να πεις “θα βρω μια κοπέλα που να βάζει την θερμοκρασία στο κλιματιστικό του αυτοκινήτου στους 24 βαθμούς το καλοκαίρι όπως κάνω κι εγώ.”
“Τέλειωσα μια σχέση σήμερα. Α, μην ανησυχείς, δεν ήταν δικιά μου!” Άλλο συχνό λάθος είναι να δώσεις σε εξωτερικό σύμβουλο τη δουλειά. Δεν μπορεί η κολλητή να σου εκτιμήσει το θέμα, ούτε ο κουμπάρος. Είναι σαν να ζητήσεις από τον Τσίπρα να σου πει δέκα ονόματα τραγουδιστών death metal από την Σκανδιναβία. Και άντε να βοηθήσουν όλοι να βάλεις πολλούς παράγοντες που πρέπει να λάβεις υπόψη. Την βαθμολογία όμως δεν μπορεί κανείς να την κάνει για εσένα. Κλασσική απόδειξη του προβλήματος της βαθμολογίας βέβαια το σεξ. Ο φίλος που έχει ακούσει μόνο μισόλογα δεν μπορεί να ξέρει πραγματικά αν είναι 6 στα 10 το πήδημά σου αυτόν τον καιρό ή αν ήταν 10 στα 10 παλιότερα. Εκτός αν ξέρει. Οπότε βάλε στο Excel στη στήλη “ξενοπηδιέται” αντίστοιχη βαθμολογία.
Είναι σοβαρή υπόθεση. Σαν αυτές που δεν χαμογελάει κανείς τους. Επειδή είναι πολύ σοβαρή η σχέση. Και δυστυχώς σε όλες τις σχέσεις παίζουν αυταπάτες. Υπάρχουν άνθρωποι που νομίζουν ότι έχουν σχέση με αόρατους, ανύπαρκτους ή φανταστικούς. Θα έλεγα ότι οι πιο πολλοί έχουμε σχέση με φανταστικούς ανθρώπους. Ανθρώπους που φανταστήκαμε δηλαδή. Ακούς ένα καλό τραγούδι λυπητερό και θρηνείς την σχέση σου, έτσι από μόνος σου στην καθισιά σου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην κατασκευή αυτού του Excel εκτίμησης σχέσης είναι ότι δεν είναι ότι είμαστε υποκειμενικοί. Ούτε ότι αλλάζουμε μερικές βαθμολογίες κάθε πέντε λεπτά. Γιατί όση ώρα κάθεσαι και σκέφτεσαι να του βάλεις 5 ή 6 στο χθεσινό πήδημα, αυτός σου έριξε δυο πόντους στη στήλη “αν μου ξανακάθεται το επόμενο πρωί ή παίζει διαρκώς με τον υπολογιστή της”. Είναι πολύ δυναμικά πράγματα αυτά. Σαν αυτές που λένε ότι “θέλω σχέση με έναν έξυπνο άντρα” και εννοούν αυτούς τους άντρες που δεν κάνουν σχέσεις. Πρόβλημα παρατηρητή το λέμε αυτό στην Πυρηνική Φυσική.
Και βέβαια ακόμα κι αν δεν τεμπελιάζεις, ακόμα κι αν κάνεις όσο πιο σωστή δουλειά μπορείς, είναι και οι αστάθμητοι παράγοντες. Είσαι λίγους μήνες, λίγα χρόνια σε μια σχέση. Σιγά μην έχεις καταλάβει πλήρως τον άλλον. Εδώ δεν ξέρεις τον εαυτό σου, δεν αντέχεις να κοιταχτείς στον καθρέφτη. Το Exceloφυλλό σου έχει μυστικά, αόρατα κελιά τα οποία αλλάζουν το σύνολο. Πας να χωρίσεις και σου βγαίνει λάθος. Σαν τους άντρες που θέλουν να έχουν πάντα τον τελευταίο λόγο και φωνάζουν, χτυπάνε το χέρι στο τραπέζι, μονολογούν και αφού κάνουν το κομμάτι τους ακούγεται ήσυχα αλλά σταθερά η φωνή της. “Ότι πεις αγάπη μου”. Δεν υπάρχει “τελευταίος λόγος” σε μια σχέση. Όπως δεν υπάρχει όριο στο Facebook πόσες φορές μπορείς να αλλάξεις στο προφίλ σου αν είσαι ή δεν είσαι σε σχέση. Να κάνεις αίτημα φιλίας, μπλοκάρισμα και πάλι αίτημα. Κάτι 0 σε κάποιο σημείο του επεξεργαστή του κινητού σου έγιναν 1 και μετά πάλι 0. Χέστηκε η σιλικονοφοράδα στο αλώνι της μνήμης κάποιου server στην Καλιφόρνια.
Η σχέση μπορεί να είναι διαμάντι αν το πιστεύουν κι οι δυο. Πιο πιθανό να δεις το διαμάντι, παρά το τέλειο Excelόφυλλο με το οποίο να την μετρήσεις.