Στη δεκαετία του 1920, το πρώτο μειζον μέσο μαζικής ενημέρωσης μετά την εμφάνιση της τυπογραφίας, ήταν το ραδιόφωνο. Είναι προφανές ότι το ραδιόφωνο είναι μια περιορισμένη πηγή ενημέρωσης, διότι υπάρχει ένα περιορισμένο εύρος συχνοτήτων. Κανένας δεν αμφέβαλε ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να προβεί σε μια σχετική διευθέτηση. Το θέμα ήταν ποιά μορφή θα έπαιρνε αυτή η κυβερνητική διευθέτηση; Η κυβέρνηση θα μπορούσε να επιλέξει το δημόσιο ραδιόφωνο, με την συμμετοχή των απλών ανθρώπων. Αυτή η προσέγγιση θα ήταν τόσο δημοκρατική όσο δημοκρατική είναι η κοινωνία. Το δημόσιο ραδιόφωνο στη Σοβιετική Ένωση θα ήταν ολοκληρωτικό, αλλά, ας πούμε, στον Καναδά ή την Αγγλία, θα ήταν εν μέρει δημοκρατικό (στο βαθμό που αυτές οι κοινωνίες είναι δημοκρατικές).
Εκείνη η διαμάχη έλαβε χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο -τουλάχιστον στις πλουσιότερες κοινωνίες που είχαν την πολυτέλεια της επιλογής. Σχεδόν κάθε χώρα (ίσως και όλες, δεν μπορώ να θυμηθώ καμιά εξαίρεση), επέλεξαν το δημόσιο ραδιόφωνο, ενώ οι ΙΤΓΙΑ το ιδιωτικό. Δεν ήταν όμως 100% ιδιωτικό, σου επιτρέπουν να έχεις μικρούς ραδιοφωνικούς σταθμούς – ας πούμε, ένα κολλεγιακό ραδιοσταθμό – που έχει εμβέλεια μερικών οικοδομικών τετραγώνων. Αλλά ουσιαστικά όλη η πίτα του ραδιοφώνου στις ΗΓΙΑ περιήλθε στην ιδιωτική εξουσία.
Όπως σημειώνει ο Μακτσέσνυ διεξήχθη ένας αξιοσημείωτος αγώνας γύρω απ’ αυτό το ζήτημα. Υπήρξαν εκκλησιαστικές ομάδες, κάποιες εργατικές ενώσεις καθώς και άλλες ομάδες δημοσίου συμφέροντος, οι οποίες πίστευαν ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να ακολουθήσουν τον δρόμο που επέλεξε ο υπόλοιπος κόσμος. Αλλά η κοινωνία εδώ ελέγχεται κυρίως από τις επιχειρήσεις και γι’ αυτό το λόγο έχασαν το παιχνίδι.
Αν και είναι κάπως περίεργο, οι επιχειρηματίες κέρδισαν μια ιδεολογική νίκη επίσης, υποστηρίζοντας ότι η παράδοση του ραδιόφωνου στην ιδιωτική πρωτοβουλία ενίσχυε τη δημοκρατία, διότι παρείχε στους ανθρώπους πολλές επιλογές. Αυτή είναι μια περίεργη άποψη περί δημοκρατίας, εφόσον η εξουσία σου στηρίζεται στο ποσό των δολαρίων που κατέχεις και οι επιλογές σου περιορίζονται ανάμεσα σε εκείνες που κύρια δομούνται στην βάση πραγματικής συγκέντρωσης εξουσίας. Αλλά αυτό το γεγονός είχε γίνει, παρόλα αυτά, πλατιά αποδεκτό ακόμη και από τους φιλελεύθερους, ως η δημοκρατική λύση. Από τα μέσα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930, το παιχνίδι είχε ουσιαστικά κριθεί.
Οι λόγοι γι’ αυτό το γεγονός δεν έχουν διερευνηθεί σε βάθος (απ’ ό,τι γνωρίζω), αλλά φαίνεται ότι οι ιδιωτικές εταιρείες μεταδόσεων κατάλαβαν ότι ήταν ανοησία εκ μέρους τους να είναι υποχρεωμένες να ικανοποιούν τις τυπικές απαιτήσεις του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου Επικοινωνιών, στο οποίο αφιέρωναν μέρος του προγραμματισμού τους για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Έτσι, το CBS, λογουχάρη, ήταν αναγκασμένο να διαθέτει ένα μεγάλο γραφείο με πολλούς υπαλλήλους οι οποίοι κάθε χρόνο πρόβαλλαν μια σειρά απατηλών απαιτήσεων για το πώς θα ανταπεξέρχονταν σ’ αυτή την νομική κατάσταση. Ήταν ένας πονοκέφαλος.
Κάποια στιγμή, αποφάσισαν φανερά ότι θα ήταν ευκολότερο γι’ αυτούς να απαλλαγούν από αυτό το βαρύ φορτίο και να επιτρέψουν την δημιουργία ενός μικρού και χαμηλού προϋπολογισμού δημόσιου συστήματος μεταδόσεων. Έτσι, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι δεν ήταν υποχρεωμένοι να προσφέρουν πλέον αυτή την υπηρεσία. Αυτή ήταν η καταγωγή του δημόσιου ραδιοφώνου και τηλεόρασης, τα οποία τώρα χρηματοδοτούνται από επιχειρήσεις σε κάθε περίπτωση. Η PBS (Δημόσια Υπηρεσία Εκπομπών) συχνά ονομάζεται «Πετρελαϊκή Υπηρεσία Εκπομπών»,’ λόγω αυτών των χρηματοδοτήσεων.
Συχνά, τόσο η PBS όσο και η NPR.(Εθνική Δημόσια Ραδιοφωνία) δέχονται επιθέσεις ότι είναι αριστεροί οργανισμοί. Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα μορφή κριτικής. Στην πραγματικότητα, η PBS και η NPS είναι ελιτίστικοι θεσμοί που εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις και τα συμφέροντα πλούσιων επαγγελματιών προσκείμενους στους επιχειρηματικούς κύκλους, συμπεριλαμβανομένων και επιχειρηματικών εκτελεστικών στελεχών, που τυγχάνει να είναι φιλελεύθεροι από κάποια άποψη.
Για παράδειγμα, αν διεξάγεις μια δημοσκόπηση μεταξύ των εκτελεστικών στελεχών των επιχειρήσεων για το δικαίωμα στην έκτρωση, υπολογίζω ότι οι απαντήσεις τους θα είναι αυτές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν φιλελεύθερες. Υποπτεύομαι ότι το ίδιο ισχύει για πολλά κοινωνικά θέματα, όπως τα πολιτικά δικαιώματα και η ελευθερία έκφρασης. Τείνουν να μην είναι συντηρητικοί χριστιανός για παράδειγμα και ίσως να έχουν την τάση να είναι σε μεγαλύτερο βαθμό κατά της θανατικής ποινής, από το γενικό μέσο όρο του πληθυσμού. Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι θα βρείτε μεγάλο αριθμό εκπροσώπων της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και της επιχειρηματικής εξουσίας να υποστηρίζουν την ‘ Αμερικάνικη Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών.
Από τη στιγμή που αυτά αποτελούν πλευρές της κοινωνικής τάξης πραγμάτων από την οποία αποκομίζουν κέρδη, έχουν την τάση να τα υποστηρίζουν. Με αυτά τα κριτήρια, οι άνθρωποι οι οποίοι κυριαρχούν στη χώρα έχουν την τάση να είναι φιλελεύθεροι και αυτό επιβεβαιώνεται σε ένα θεσμό όπως η PBS.
NOAM ΤΣΟΜΣΚΙ
ΤΑ ΜΜΕ ως όργανο κοινωνικού ελέγχου και επιβολής
Μετάφραση
Νότης Πάτσαλος
Μέχρι που έβαλα το όνομα σας είχα μπερδέψει μάλλον. Είναι πολύ θελκτικός ο λόγος του Τσόμσκι στην απλότητα με την οποία μπουζουριάζει ιδέες ανάλογα με τα γούστα του. Δείχνει σαν να το έχει σκεφτεί καλά ενώ σχεδόν πάντα (και εδώ) είναι απλοϊκά οικονομική η ανάλυσή του, σε βαθμό …κομμουνισμού. Όσο περνάνε τα χρόνια τόσο πιο πολύ αποκαλύπτεται. Κι ας προσπαθεί να αναβαθμίσει τα παραδείγματά του καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία και ο κόσμος. Σήμερα ζούμε με podcasts, όχι ραδιόφωνο. Να δω πως θα καταφέρει ο κάθε Τσόμσκι να χώσει κρυφτοκομμουνιστική θεωρία και σε αυτά τώρα…
