Δυστυχώς, πολλά είδη καρχαριών δεν προστατεύονται ούτε από την ελληνική νομοθεσία, αλλά ούτε και διεθνώς. Συκεκριμένα, από τα 35 είδη που παρατηρούνται στις Ελληνικές θάλασσες, προστατεύονται ο ρυγχοκαρχαρίας, η λάμια, ο γαλάζιος καρχαρίας, ενώ ο λευκός καρχαρίας και ο σαπουνάς προστατεύονται και από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία (απαγορεύεται αυστηρά η αλιεία, η εκφόρτωση και η πώληση τους). Η προστασία των καρχαριών στην Ελλάδα απορρέει από τις Συμβάσεις της Βαρκελώνης, της Βέρνης και της Βόννης, τις Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και τη Σύμβαση CITES (Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων με Εξαφάνιση Ειδών). Επίσης, η αλιεία τους ρυθμίζεται από την ICCAT (Διεθνή Επιτροπή για τη Διατήρηση των Τονοειδών του Ατλαντικού), την GFCM (Γενική Επιτροπή για την Αλιεία στη Μεσόγειο) και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία (ετήσιοι κανονισμοί σχετικά με τις ευκαιρίες αλιείας σε κοινοτικά ύδατα και από κοινοτικά σκάφη). Οι παραπάνω συμβάσεις και επιτροπές, κατά κύριο λόγο υπαγορεύουν την ανάγκη για βιώσιμη και ελεγχόμενη αλιεία και εμπόριο των καρχαριών και επί της ουσίας δεν προστατεύουν την πλειοψηφία των ειδών της Μεσογείου.
Προστατεύοντας τους καρχαρίες
Τα μέτρα που απαιτείται να ληφθούν για την προστασία των καρχαριών σχετίζονται με τη διεθνή νομοθεσία και την εφαρμογή της στη Μεσόγειο και στην Ελλάδα. Επίσης, αν και υφίσταται νομοθεσία που προστατεύει διάφορα είδη καρχαριών και τα ενδιαιτήματα τους, στην πραγματικότητα δεν εφαρμόζεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συνεχιζόμενη παράνομη αλιεία με παρασυρόμενα αφρόδιχτα στη Μεσόγειο από χώρες όπως η Τουρκία και το Μαρόκο.
Για το λόγο αυτό, το WWF συμμετέχει σε όλους τους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς που αφορούν στην προστασία των καρχαριών, ενώ παράλληλα συνεργάζεται με την αλιευτική βιομηχανία σε παγκόσμιο επίπεδο προκειμένου να μειωθεί η παρεμπίπτουσα αλιεία και να αυξηθεί η επιλεκτικότητα των αλιευτικών εργαλείων, διοργανώνοντας το διεθνή διαγωνισμό Smart Gear.
Αυτό που μπορεί να κάνουμε όλοι μας σαν καταναλωτές, είναι πρώτα απ’όλα να σταματήσουμε να καταναλώνουμε γαλέο. Τα διάφορα είδη γαλέου στη χώρα μας (π.χ. δροσίτης, αστρογαλέος και γκριζογαλέος) έχουν υπεραλιευθεί, με αποτέλεσμα πολλές φορές τα εστιατόρια να χρησιμοποιούν – και άρα εμείς να καταναλώνουμε – διάφορα άλλα είδη καρχαριών. Γενικότερα, θα πρέπει να μην καταναλώνουμε καρχαρίες (π.χ. ο γαλάζιος καρχαρίας πωλείται στα super market με την ένδειξη «Γλαυκός»). Επίσης, θα πρέπει να μην επιλέγουμε ποτέ σούπα από πτερύγια καρχαρία, που δυστυχώς σερβίρεται και στη χώρα μας σε κινέζικα εστιατόρια.
Καρχαρίας αλεπού πιασμένος σε δίχτυα |
Τέλος, μπορούμε να συνεισφέρουμε στην προστασία των καρχαριών υπογράφοντας τη σχετική ηλεκτρονική αίτηση προς τους υπουργούς αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδώ.