Ο μύθος του ηρωικού εύζωνα που πήδηξε τυλιγμένος στην σημαία από την Ακρόπολη
Ο μύθος του ηρωικού εύζωνα που πήδηξε τυλιγμένος στην σημαία από την Ακρόπολη
Κωνσταντίνος Κουκίδης. Είναι εξαιρετικό, λυρικό κείμενο που αρχίζει έτσι:
Όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, 27 Απριλίου 1941, η πρώτη τους δουλειά ήταν να στείλουν ένα… απόσπασμα υπό τον λοχαγό Γιάκομπι και τον υπολοχαγό Έλσνιτς για να κατεβάσει τη Γαλανόλευκη από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και να υψώσει τη σβάστικα.
Δεξιά ο Παρθενώνας, αριστερά οι Καρυάτιδες. Από την ελιά τής Αθηνάς οι Γερμανοί αντικρίζουν στο ακραίο σημείο τού βράχου τής Ακρόπολης πού δεσπόζει τής πόλης, την γαλανόλευκη σημαία πού θ’ αντικατασταθεί από τον αγκυλωτό σταυρό.
Με ακόμα πιο δυνατή πένα μας εξηγεί πως έγινε και κατέληξε τυλιγμένος στην σημαία νεκρός ο ήρωας φαντάρος. Η ιστορία “κλωτσάει” έντονα, παρά το γεγονός ότι παραθέτουν και αντίγραφο της Daily Mail που το αναφέρει. (Ανταποκριτής από το Κάιρο…και διαβάστε την υπόλοιπη – απαραίτητη σε καιρό πολέμου – προπαγάνδα στο ίδιο φύλλο.)
Προσωπικά με εντυπωσίασε η ιστορία γιατί είχα δει σε ντοκιμαντέρ ακριβώς το ίδιο αλλά σε Μεξικανική παραλλαγή! http://en.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B1os_H%C3%A9roes Και μάλιστα, καθότι συγκινούμαι με κάτι τέτοια ηρωϊκά με είχε αγγίξει σε βαθμό δακρύων. Από την άλλη με τόσο υλικό που ελευθερώνουν τώρα οι Γερμανοί (καταπληκτικά νέα ντοκιμαντέρ με δικά τους υλικά – βρείτε τα!) θα ήταν πολύ αξιοπερίεργο να μην έχουν καταγράψει κάτι τέτοιο. Πιο πολύ σαν διήγημα μοιάζει, από αυτά που σκεφτόμουν κι εγώ τις ατέλειωτες ώρες στην σκοπιά, παρά για ιστορική αφήγηση.
Προφανώς δεν μπορούμε να ξέρουμε τι έγινε πριν τόσα χρόνια; Η Athens News πάντως το είχε ψάξει και ιδού το κείμενο (το οποίο τους ανάγκασαν να κατεβάσουν από την ιστοσελίδα τους):
27 April 1941: the myth
ON 27 APRIL 1941, several Nazis are said to have clambered up to the Acropolis and ordered Evzone Konstantinos Koukidis to lower the Greek flag flapping high above the Parthenon.
He reluctantly complied, taking down the flag he was guarding but stopped short of surrendering it, as the Germans had ordered.
Instead, it is said that Koukidis wrapped the symbol of his nation around his body before hurling himself off the Acropolis rock, choosing to plunge to his death rather than fail in his duty. The only problem?
It never happened.
“This story is not true,” says Yannis Mylonas, an expert on military uniforms and weapons at the Athens War Museum and author of a book about the Evzones. “This is a myth.”
And yet…
Nevertheless, today a small marble plaque at the Acropolis recalls the alleged act of heroism, while in 1994 the commander of the Evzones barracks, now deceased, erected a similar plaque recounting the story and naming the square used for drills in Koukidis’ honour.
“He was a friend of mine,” Mylonas says of the late commander. “But I was against [the placing of the plaque].”
The Koukidis’ story, says Major Dimitris Housianitis, a member of Greece’s armoured division, “is something that is not true, but for some people it is nice to hear.”
Both Housianitis and Mylonas were recently interviewed together at the museum. Mylonas says a Cypriot newspaper journalist appears to have been the first to report the story in 1942, but existing film footage shows the German soldiers lowering the Greek flag themselves.
In the ensuing years Greece’s military authorities investigated the claim extensively, the historian adds.
“This person [Koukidis] does not exist,” he says.
Motive?
Mylonas speculates that rightwing nationalists created the Koukidis myth to counterbalance the confirmed act of heroism carried out by Apostolos Santas and Manolis Glezos, who were embraced by the Communists as heroes.
On 30 May 1941, Santas and Glezos are known to have climbed the cliffs of the Acropolis and, in one of the Second World War’s first great acts of resistance, they removed the Nazi flag that flew over the city.
“[Along] with the true stories [of valour], some myths can exist,” says Housianitis, emphasising he was expressing a personal opinion. “This does not mean we did not do anything [in the defence of the country]. We fought, all of Greece fought, against the Germans, but this [Koukidis tale] is also a nice story to tell with the true stories.”
Standing by Housianitis’ side, Mylonas nods in agreement.
“In wartime,” he says, “these legends and myths are useful.”
Οι μύθοι είναι πράγματι χρήσιμοι. Έχουν βέβαια και πολιτικές σκοπιμότητες. Δεν βλέπω τον λόγο για αυτή μανία να μισήσουμε τους Γερμανούς σαν να είναι πόλεμος πάλι. Οι μύθοι έχουν αξία όταν βασίζονται στην αλήθεια. (Εδώ μια καλή αν και φορτισμένη αντιπαράθεση γεγονότων σχετικά.) H ίδια εφημερίδα στο ίδιο άρθρο της 26ης Απριλίου, παραθέτει μετά μια πιο πρόσφατη ιστορία:
9 January 2010: the real deal
ABOUT this act of bravery, there is no dispute.
On January 9 of this year an anonymous caller warned a Greek newspaper that a makeshift time-bomb had been placed near the Tomb of the Unknown Soldier in central Athens and was about to explode.
Evzone Marios Theodorou, who was that evening’s supervisor, informed Evzone Vassilis Vernikos and Evzone Ioannis Andreakos, the guards on duty, of the imminent threat.
“They were asked if they wanted to leave their posts,” Lieutenant Antonis Kougkas said. “They each blinked their eyes twice, which means no.”
With that Theodorou joined his comrades and waited.
Hidden in a garbage bin on the pavement about 30m away from the guards, the bomb soon detonated, but without injuring anyone.
For their devotion to duty, Theodorou, Vernikos and Andreakos were later honoured by President Karolos Papoulias.
In describing their decision to stay put, Evzone Stelios Vaporidis said the men rightly performed their duty.
“I think everyone here [at the Evzone barracks] would have done the same,” Vaporidis said. “Because that’s what we do. We don’t move.”
Ίσως οι μπερδεμένοι αγανακτισμένοι την επόμενη φορά που τους φτύνουν και απειλούν την Βουλή να αναλογιστούν όλες τις ιστορίες λίγο πιο σφαιρικά…
Έτσι ο Αντιστράτηγος Κακουδάκης απαντά με επιστολή του στο τεύχος 47 (Δεκέμβριος 2001, σελ. 4)
” Τον Εύζωνα Κουκίδη δεν τον είδε κανένας ποτέ. Δεν βρέθηκε ποτέ η Σημαία. Δεν βρέθηκε ποτέ το πτώμα. Ψάξαμε παντού, όπου υπάρχει περίπτωση να υπάρχει το όνομα Κωνσταντίνος Κουκίδης. Στα νεκροταφεία, στα νεκροτομεία, στα ληξιαρχεία και στις συγκεκριμένες ημέρες δεν υπάρχει καμία εγγραφή. Από τους καταλόγους του ΟΤΕ και από όλα τα Ληξιαρχεία της Αττικής ψάξαμε για επιζώντες με αυτό το όνομα και ερευνήσαμε σχετικά. Μετά από όλα αυτά δεν υπάρχει καμία επίσημη τεκμηρίωση του συγκεκριμένου περιστατικού και αν το συγκεκριμένο πρόσωπο υπήρξε στην πραγματικότητα. Βέβαια καμία στρατιωτική υπηρεσία δεν μπορεί να χάσει κάποιο στρατιώτη της χωρίς να το ξέρει ή χωρίς να έχει γραφεί σε κάποια κατάσταση.
Στη ΔΙΣ ήλθε μέχρι και ο Ιατροδικαστής Αθηνών με το βιβλίο που είχε η υπηρεσία του τότε και κατέγραφαν όλες τις ιατροδικαστικές πράξεις -όλους τους νεκρούς- όπου δεν σημειωνόταν κανένας νεκρός στρατιώτης την περίοδο 27-30 Απριλίου 1941.
Να σημειώσω ότι η Προεδρική Φρουρά, τότε Ανακτορική Φρουρά, δεν έβαζε και δεν βάζει ποτέ φρουρούς στην Ακρόπολη. Ζει ακόμα στο Παγκράτι ο τότε Επιλοχίας της Ανακτορικής Φρουράς, τον όποιο και συνάντησα και ο όποιος με διαβεβαίωσε ότι τους ήξερε όλους τους στρατιώτες του “απέξω και ανακατωτά” και στρατιώτης με το όνομα Κώστας Κουκίδης δεν υπήρχε στην Ανακτορική Φρουρά. Όπως επίσης ότι δεν τοποθετούσαν φρουρούς στον Βράχο της Ακρόπολης. Βέβαια με την λέξη “Εύζωνας” υπάρχει το ενδεχόμενο να ήταν στρατιώτης των Ευζωνικών Ταγμάτων. Όμως τα συντάγματα αυτά δέν έδρευαν στην Αθήνα.
(Για την ιστορία, ένας από τους πρώτους που ανέδειξε το θέμα πιο πρόσφατα ήταν ο Φώτιος Μπασαγιάννης με αυτό εδώ το άρθρο.)