Γιατί να ντραπούμε εμείς για τις καταστροφές που προκάλεσαν οι ναζί στη χώρα μας; Γιατί να νιώσουμε άβολα για την αλλοίωση του ρου της Ιστορίας μας από τους Βρετανούς; Γιατί να μη θυμίζουμε την εμπλοκή της Αμερικής στην επταετή χούντα;
Σήμερα το πρωί άκουσα στο ραδιόφωνο πως κάποια πολιτικά μέλη του Ποταμιού ενοχλήθηκαν με το βίντεο που παίζει στις οθόνες του μετρό στην Αθήνα. Είπαν πως τους φάνηκε αρκετά εχθρικό προς τους τουρίστες που έρχονται να αφήσουν τα λεφτά τους στη μικρή μας χώρα. Γι` αυτούς είναι ντροπή να σηκώνει κεφάλι το γκαρσόνι της Ευρώπης απέναντι σ` αυτόν που θα τον προτιμήσει για τις διακοπές του. Με συγχωρείτε για την επιλογή αυτού του επαγγέλματος αλλά είναι το μόνο με το οποίο χαρακτηρίζουν τους Νεοέλληνες αρκετοί νεοφιλελέδες ξερόλες, οι γνωστοί σταλεγάκηδες.
Γιατί εγώ πιστεύω πως απλά αυτοί οι άνθρωποι φοβούνται την Ιστορία και τρομάζουν στην ιδέα της διατήρησης της μνήμης μας; Γνώριζα καλά πως τρόμο με την Ιστορία είχαν όλοι οι Δεξιοί ενώ οι ακροδεξιοί, οι φασίστες και οι νεοναζί ή την αγνοούσαν ή δεν την γνωρίζουν καν. Όμως τώρα βλέπω πως πρόβλημα με την Ιστορία έχουν και οι νεοφιλελεύθεροι.
Πρώτη φορά ακούω μία τόσο τραγική αντίδραση ενοχλημένων “πατριωτών” απέναντι στη διατήρηση της μνήμης. Κι από τα ονόματα που διάβασα δε μου φάνηκε κάποιος απ` αυτούς να μην έχει ταξιδέψει εκτός Ελλάδος πέρα ενός που τον έχουμε συνηθίσει να αντιδρά από βλακεία. Όσοι όμως έχουν ταξιδέψει εκτός θα χουν σίγουρα διαπιστώσει πως αρκετές χώρες διατηρούν τη μνήμη τους, κάποιες με ορθόδοξο κι άλλες με ανορθόδοξο τρόπο.
Ένα παράδειγμα που έρχεται στο μυαλό μου είναι το Βελιγράδι. Έχει διατηρήσει τα σημάδια καταστροφής που υπέστησαν αρκετά ογκώδη κτίρια της πόλης στους βομβαρδισμούς του 1999 και μάλιστα κοντά στην αμερικανική πρεσβεία, θέλοντας μ` αυτό το τρόπο να θυμίζουν τόσο στους θύτες όσο και στους επισκέπτες τα εγκλήματα εκείνης της περιόδου. Ως επισκέπτης της πόλης όχι μόνο δε το καταδίκασα αλλά το επικρότησα και το φέρνω συχνά ως παράδειγμα σε συζητήσεις μου.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το Βερολίνο το οποίο για μένα είναι μία πόλη – σύμβολο μνήμης. Όπου κι αν περπατήσεις συναντάς ένα κτίριο με τα σημάδια του πολέμου, ή ένα άγαλμα αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα, ή μία πινακίδα που να αναφέρει γεγονότα του πολέμου ή μία ολόκληρη περιοχή που φιλοξενεί ακόμα την αύρα της διχοτόμησης. Αν δε το ζήσει κανείς αυτό δε μπορεί να καταλάβει το μέγεθος της προσπάθειας των Γερμανών να διατηρήσουν την ιστορική τους μνήμη κι αυτό είναι κάτι που πραγματικά εντυπωσιάστηκα και το εκτίμησα. Κι όντως αν κουβεντιάσεις μαζί τους θα δεις πως έχουν γνώση κι άποψη πάνω στην Ιστορία τους, σε αντίθεση με την Ελλάδα…
Στην Τσεχία και την Ουγγαρία, υπάρχουν πολλά σημεία στις πόλεις τους όπου κάνουν αναφορές του κομμουνιστικού παρελθόντος με όχι και τόσο κολακευτικά λόγια. Δεν είδα όμως κανέναν Ρώσο να παραπονιέται ή να αρνιέται να επισκεφθεί μία τις χώρες αυτές. Μάλιστα η ρωσική επισκεψιμότητα σ` αυτά τα μέρη είναι μεγάλη.
Τέλος, υπάρχουν και οι ανορθόδοξοι τρόποι διατήρησης της Ιστορίας όπως στην Αγγλία όπου σε πολλά σημεία τουριστικά και μη, συναντάς μπλουζάκια κι άλλα σουβενίρ που υποδηλώνουν με ειρωνικό, καυστικό κι αβάσιμο τρόπο την νίκη των Βρετανών απέναντι στο ναζισμό. Δε νομίζω πως νοιάζονται ιδιαίτερα στην ιδέα για το αν θα μειωθούν οι επισκέψεις από την Γερμανία με την πράξη τους αυτή.
Κι επανέρχομαι στην Ελλάδα. Μία χώρα που έχει σβήσει κάθε ιστορικό στοιχείο της σύγχρονης Ιστορίας της, μ΄αποτέλεσμα ο ελληνικός λαός όχι μόνο να αποκοπεί από το παρελθόν του αλλά να θεωρεί λάθος την κάθε προσπάθειά διατήρησης της μνήμης. Και δε θα κολλήσω στο επίμαχο βίντεο του μετρό. Αυτό απλά στάθηκε η αφορμή να κάνω μία σύγκριση με τις άλλες χώρες.
Γιατί να ντραπούμε εμείς για τις καταστροφές που προκάλεσαν οι ναζί στη χώρα μας; Γιατί να νιώσουμε άβολα για την αλλοίωση του ρου της Ιστορίας μας από τους Βρετανούς; Γιατί να μη θυμίζουμε την εμπλοκή της Αμερικής στην επταετή χούντα; Γιατί να μη θίξουμε την ευθύνη των Μεγάλων Δυνάμεων στην οριστική οριοθέτηση των συνόρων μας; Αντιθέτως έχουμε συνηθίσει μόνο να παρακαλάμε και να ευχαριστούμε όπως είχε συμβεί την νύχτα των Ιμίων.
Όσο ακραία κι αν φαίνεται η αντίδρασή μου, οφείλω να ομολογήσω πως θεωρώ επικίνδυνους όλους όσους αντιδρούν απέναντι στην Ιστορία του τόπου μου. Τους θεωρώ υπεύθυνους στην αλλοίωση της η οποία πραγματοποιείται είτε μέσω της φθοράς του χρόνου είτε μέσω των παραποιήσεων που προκαλούν ορισμένα συμφέροντα. Δε ξαφνιάζομαι με την ύπαρξη αυτών των προσώπων. Πάντα υπήρχαν και θα εξακολουθούν να υπάρχουν σε μια κοινωνία. Απλά από σήμερα τοποθετώ κι ένα μέρος των σκληροπυρηνικών νεοφιλελευθέρων μέσα στην ομάδα των επικίνδυνων της Ιστορίας μας.