Το δέρμα μας είναι η μεγαλύτερη σε επιφάνεια είσοδος ουσιών στο σώμα. Και η έκθεση στον ήλιο είναι κομβικής σημασίας όχι μόνο για την παραγωγή βιταμίνης D αλλά και για την εύρυθμη λειτουργία πολλών οργάνων όπως και του ανοσοποιητικού συστήματος. Μακροχρόνιες μελέτες σε παιδιά δείχνουν σταθερή πτώση σε βιταμίνη D λόγω παρατεταμένης αποχής στον ήλιο. (Ginde – ΗΠΑ, 7 στα 10 παιδιά πλέον το 2009!) Ταυτόχρονα η βιταμίνη D είναι τεκμηριωμένος επιστημονικά παράγοντας που μειώνει την πιθανότητα καρκίνων των νεφρών, της μήτρας και τους στήθους μεταξύ άλλων καθότι ρυθμίζει την καλή λειτουργία πάνω από 1000 γονιδίων. (Mead 2008) Εκτός αν πιστεύετε τις ψευτοεπιστημονικές μπούρδες σε διάφορα περιοδικά, δεν υπάρχει μαγικό νούμερο που να υπαγορεύει πόση ώρα πρέπει να καθόμαστε στον ήλιο.
Εξαρτάται από τον άνθρωπο, το στάδιο ανάπτυξης, το δέρμα και πολλούς παράγοντες που δεν καταλαβαίνουμε πλήρως ακόμα.
Τα αντιηλιακά ξεκίνησαν σαν εφεύρεση στον στρατό. Σε κάποιες συνθήκες οι στρατιώτες έπρεπε να εκτίθενται πολλές ώρες στον ήλιο χωρίς ρούχα. Πόλεμος γαρ! Σήμερα το IARC (International Agency for Research on Cancer) είναι ξεκάθαρο στις συμβουλές του ότι τα ρούχα και τα καπέλα πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στον ήλιο. Όχι τα αντιηλιακά. (2001) Γιατί;
Αυστραλέζικη διαφημιστική καμπάνια
Ο τρόπος που λειτουργούν τα σύγχρονα αντιηλιακά είναι με υλικά που διασπούν την ηλιακή ακτινοβολία. Έρχεται η ακτίνα του ήλιου και την αποθηκεύει το αντιηλιακό για να μην φτάσει στο δέρμα μας. Εξού και πρέπει να αλειφόμαστε συχνά. Αλλιώς είναι σαν να φοράτε …διχτυωτή προτασία με πολλές τρύπες. Το ιδανικό αντιηλιακό θα έπρεπε να μην περιέχει επικίνδυνες ουσίες, ούτε να σταματάει την ευεργετική επίδραση του ήλιου στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Δυστυχώς δεν υπάρχει τέτοιο αντιηλιακό και παρότι στην Ευρώπη οι εταιρείες μπορούν να διαλέξουν ανάμεσα σε περισσότερα συστατικά από άλλες χώρες, τελικά χωρίζονται σε “χημικά” ή “ορυκτά” τα αντιηλιακά. Τα ορυκτής βάσης φαίνεται να επηρεάζουν λιγότερο αρνητικά αφού το τιτάνιο και ο χαλκός δεν περνάνε τόσο πολύ από το δέρμα και δεν επηρεάζουν τόσο αρνητικά τις ορμόνες μας.
Στην προσπάθειά τους να παράγουν αντιηλιακά που θα αγοράσουμε οι εταιρείες
έχουν αφήσει και ένα σωρό συστατικά που μας βλάπτουν σίγουρα και μερικά που είναι ακόμα ερωτηματικά. Καλό παράδειγμα η βιταμίνη Α που ως retinyl palmitate φαίνεται ότι προκαλεί καρκίνο τελικά (NTP 2009) και βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό προϊόντων. Ακόμα χειρότερα τα αντιηλιακά που συνδυάζονται με άλλη χρήση (εντομοαπωθητικό, φροντίδα δέρματος) αφού είναι πολύ απίθανο τα συστατικά για την άλλη χρήση να απαιτούν ανανέωση στους ίδιους χρόνους και συχνά αντιδρούν άσχημα όταν διαλύονται από τον ήλιο.
Είναι επίσης προφανές ότι κανείς δεν κάνει υποδειγματική χρήση αντιηλιακού. Θα έπρεπε να μετράμε κάθε πρωί τα επίπεδα βιταμίνης D μας και να έχουμε μια ομάδα ειδικών να μας γδύνει και να εφαρμόζει την ουσία παντού για να το πετύχουμε αυτό. Οπότε τι κάνουμε; Πασαλείβουμε σε κάποιες περιοχές πολύ, ζητάμε από κάποιον να κάνει την πλάτη και τελικά εκθέτουμε ευαίσθητες περιοχές στον ήλιο πολύ περισσότερο από ότι θα έπρεπε επειδή το αντιηλιακό φροντίζει να μην καίγονται κάποιες άλλες!
Η αντίρρησή μου στην χρήση αντιηλιακού δεν είναι μόνο επιστημονικά βασισμένη στα μικροσυμπτώματα. Καθότι η αλλαγή στα επίπεδα όζοντος και θερμοκρασίας δεν είναι τόσο δραματική αλλά η χρήση αντιηλιακού έχει αυξηθεί δραματικά, θα έπρεπε το μελάνωμα και άλλοι καρκίνοι του δέρματος να μειώνονται. Αλλά κάνουν το αντίθετο! (Osterlind 1992, Jemal 2008, Aceituno-Madera 2010) ενώ ταυτόχρονα τα ψηλότερα ποσοστά μελανώματος είναι μεταξύ ανθρώπων που κάνουν τακτική και έντονη χρήση αντιηλιακού (Wolf 1994, Autier 1995, Westerdahl 2000).
Η βιομηχανία αντιηλιακών είναι τεράστια και προφανώς δεν έχει κανένα συμφέρον να μας ενημερώνει για όλα αυτά. Άλλωστε έχει εξαιρετικά βρώμικη την φωλιά της αφού όλα ανεξαιρέτως τα αντιηλιακά που κυκλοφορούσαν αρχικά ήταν από ανούσια, ως επικίνδυνα. (Osterwalder 2009, Diffey 2009, Lautenschlager 2007) Όπως και άλλες μεγάλες βιομηχανίες παραμένει στο απυρόβλητο και πετάει ψευτοεπιστημονικές μελέτες και διαφημιστική προπαγάνδα για να θολώσει τα νερά.
Βγαίνει λοιπόν άκρη; Όπως πολλά σύγχρονα προβλήματα υγείας, ο τρόπος ζωής μας είναι το θέμα. Ο homo sapiens για 100,000 χρόνια ζει ουσιαστικά όλη μέρα στην ύπαιθρο. Ξαφνικά (σε εξελικτικό επίπεδο) φυλακίζει τον εαυτό του σε κτίρια όλη μέρα ή πίσω από τζάμια που αφήνουν ένα είδος ακτινοβολίας μόνο (UVA) να περάσει. Χαμηλή έκθεση στον ήλιο συνδέεται με ένα σωρό προβλήματα υγείας όπως τους ρυθμούς ανάπτυξης ή ανανέωσης των οστών, την καλή λειτουργία της καρδιάς, μεταβολικές ανωμαλίες και προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος.
Είναι αυτονόητο. Είμαστε κατασκευασμένοι για να ζούμε στον ήλιο. Αντί να πασαλειβόμαστε λοιπόν μάλλον πρέπει απλά να κοιτάξουμε πως θα διατηρούμε κομμάτι του καλοκαιρινού μας lifestyle και τον υπόλοιπο χρόνο με μια πιο ενεργή ζωή στην ύπαιθρο κάθε μέρα όσο μπορούμε. Α, και μην μασάτε στην προπαγάνδα, όσο βελουδένια κι ας μας την ρίχνουνε:
Comments are closed.