Είμαι σχεδόν σίγουρη ότι αν ανοίξεις τις ντουλάπες των περισσοτέρων από μας θα βρεις ρούχα, παπούτσια, τσάντες, παλτά που μένουν εκεί θαμμένα εδώ και καιρό με το σκεπτικό ότι κάποτε μπορεί να φορεθούν ή να φανούν χρήσιμα. Αυτό το κάποτε όμως δεν έρχεται, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, ποτέ. Εμείς παρόλα αυτά εξακολουθούμε να αγοράζουμε, να μαζεύουμε λυσσασμένα, να καταχωνιάζουμε και να στοιβάζουμε, με μία μανία σχεδόν ηδονική, οτιδήποτε βρίσκεται μέσα στην εμβέλεια της αγοραστικής μας δύναμης. Καταναλώνουμε άρα υπάρχουμε. Είναι αλήθεια τελικά. Μπορεί η τσάντα αυτή να μην είναι η αυθεντική Michael Kors αλλά το μεταλλικό κατιτίς που κρέμεται θυμίζει λίγο το logo. Μας κάνει.
Λογικά, θα περίμενε κανείς ότι το οικονομικό στρίμωγμα που μας ταλαιπωρεί τα τελευταία χρόνια θα μας ταρακούναγε. Ότι θα σκεφτόμασταν να ανοίξουμε τις ντουλάπες και τα συρτάρια μας για να χαρίσουμε ό,τι μας περισσεύει, ό,τι δεν μας κάνει, ό,τι δεν έχουμε πρόσφατα χρησιμοποιήσει για πληθώρα διαφορετικών λόγων. Όμως όχι. Μένουμε προσκολλημένοι στα πράγματά μας σαν να ‘ναι μόνο αυτά όλη μας η ύπαρξη. Τα φουστάνια και τα κοστούμια μας κοσμούνε στραβωμένες κρεμάστρες σε πείσμα της οικονομικής δυσπραγίας.
Παράλληλα δε, το’ χουμε ρίξει στην ατέρμονη ατακολογία του στυλ ‘τα καλύτερα πράγματα στον κόσμο είναι τζάμπα’. Όχι βέβαια από βαθιά ριζωμένη άποψη, αλλά από επικοινωνιακή ανάγκη. Αν μπορούσαμε δεν θα μιλάγαμε για φιλίες και έρωτες αλλά θα κοτσάραμε την δωδεκάποντη γόβα και θα ποζάραμε στην ταράτσα του Galaxy με πολύχρωμα ποτά στα χέρια. Τώρα όμως και ελλείψει χρημάτων πάρε τζάμπα καρδούλες, στίκερς και σαχλά ποσταρίσματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πάρε φωτογραφίες με τη χούφτα. Πάρε τραγούδια, πάρε ποιήματα, πάρε ατάκες διασήμων, πάρε τεστ προσωπικότητας, πάρε συνταγές μαγειρικής, πάρε βιντεάκια με μωρά, σκυλιά και γατιά.
Στοιβάζουμε ακόμα σαβούρα, μόνο που σε αυτή τη φάση είναι ηλεκτρονική και άϋλη. Εξακολουθούμε να συμπεριφερόμαστε το ίδιο εγωιστικά και αυτάρεσκα μόνο που το κάνουμε με χαμηλό ή μηδενικό budget. Στο τρόπο που σκεπτόμαστε δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά τίποτα. Και πάλι μοστράρουμε τον εαυτό μας. Φοράμε τα λόγια και τις απόψεις και βγαίνουμε με περηφάνεια στη γύρα. Δεν έχουμε ούτε στο τόσο αμφισβητήσει, μετά την απότομη πτώση, την παγιωμένη μας αντίληψη, ότι δηλαδή τα πράγματα που μας περιβάλλουν δεν είναι η προέκταση του εαυτού μας, αλλά παίζουν καθαρά χρηστικό ρόλο. Ευελπιστούμε ότι η πραγματικότητα είναι ένα κακό όνειρο από το οποίο θα ξυπνήσουμε φρέσκοι και έτοιμοι να ριχτούμε και πάλι σε ράλι αγορών: κινητά τηλέφωνα με μεγαλύτερη οθόνη, tablets, γυαλιά ηλίου και original τσάντες.
Παραμένουμε ακόμα υπνωτισμένοι μπροστά σε μια οθόνη, μόνο που τώρα αυτή δεν είναι μια οθόνη τηλεόρασης. Παραμένουμε ακόμα δέσμιοι του look μας, μόνο που αυτό τώρα είναι περισσότερο εικονικό. Κρύβουμε ακόμα το πρόσωπό μας, μόνο που τώρα δεν χρησιμοποιούμε κρέμες των διακοσίων ευρώ αλλά το θάβουμε κάτω από σειρά emoticons.
Πιστεύουμε ακόμα ότι είναι απαραίτητο να συνεχίζουμε να εξαργυρώνουμε τις γνώσεις και τις σπουδές μας για να μπορούμε να αγοράζουμε. Να αγοράζουμε αυτό το ‘σχέδιο ζωής’ που μας θέλει χαρούμενους και ξέγνοιαστους, με δύο παιδιά τον καθέναν, με κατάλευκα δόντια και τσιτωμένες μούρες, αλλά απλανές μπροστά στην οθόνη βλέμμα.
Choose life. Choose a job. Choose a career. Choose a family. Choose a fucking big television, Choose washing machines, cars, compact disc players, and electrical tin can openers. Choose good health, low cholesterol and dental insurance. Choose fixed-interest mortgage repayments. Choose a starter home. Choose your friends. Choose leisure wear and matching luggage. Choose a three piece suite on hire purchase in a range of fucking fabrics. Choose DIY and wondering who the fuck you are on a Sunday morning. Choose sitting on that couch watching mind-numbing spirit-crushing game shows, stuffing fucking junk food into your mouth. Choose rotting away at the end of it all, pissing your last in a miserable home, nothing more than an embarrassment to the selfish, fucked-up brats you have spawned to replace yourself. Choose your future. Choose life . . .
Trainspotting (Irvine Welsh, 1993)
