Συνέντευξη στη Νατάσσα Μανίτσα
Η Έλενα Βότση είναι η παγκοσμίου φήμης σχεδιάστρια κοσμημάτων, η οποία σχεδίασε το μετάλλιο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 και η μπροστινή του όψη θα χρησιμοποιείται στο εξής σε όλους τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Έχει σχεδιάσει κοσμήματα για το Μουσείο της Ακρόπολης, για την Εθνική Πινακοθήκη, για το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και για το Μουσείο Μπενάκη, ενώ συνεργάζεται και με διεθνείς οίκους μόδας όπως ο Ralph Lauren και ο Gucci. Οι δημιουργίες της βραβεύτηκαν στην έκθεση Las Vegas Couture το 2009 και το 2011.
Η Έλενα Βότση γεννήθηκε στην Ύδρα, η οποία είναι και η αστείρευτη πηγή έμπνευσής της. Τα σφαιρικά της σχέδια εκπέμπουν την ακτινοβολία και τη δύναμη του ελληνικού ήλιου. Οι τέλειες γραμμές που σχεδιάζει είναι σαν τόξα που μεταφέρουν την αγάπη της για τη θάλασσα, τον ελληνικό ουρανό, για την ίδια τη ζωή.
Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στη συνέχεια στο Royal College of Art στο Λονδίνο.
Είστε μια σχεδιάστρια με ένα πολύ ζηλευτό βιογραφικό και πολύ σημαντικές σπουδές. Η σημερινή πραγματικότητα ανταποκρίνεται σε όσα είχατε ονειρευτεί για τη πορεία σας;
Για να είμαι ειλικρινής, στα πρώτα μου βήματα στη σχολή καλών τεχνών, ονειρευόμουν απλώς να είμαι ελεύθερη, να ζωγραφίσω και να σχεδιάζω όλα αυτά που έκαναν εμένα ευτυχισμένη. Δεν μπορούσα να φανταστώ ποια μπορεί να ήταν η πορεία μου. Στη συνέχεια, στα χρόνια του μεταπτυχιακού στο Λονδίνο, ήταν το κολλέγιο το ίδιο (Royal College Of Art) που σε έβαζε στη διαδικασία να αισθάνεσαι μοναδικός και ξεχωριστός που έγινες αποδεκτός στους χώρους του. Η επιστροφή βέβαια στη Ελλάδα, με έριξε λίγο στη γήινη πραγματικότητα, αλλά και πάλι η Ελλάδα ήταν αυτή που μου προσέφερε τις μεγαλύτερες και πιο όμορφες εμπειρίες. Σαν συμπέρασμα, νιώθω τυχερή που η ζωή με πήγε λίγο πιο μακριά από τα ίδια τα όνειρα μου.
Ποιο είναι το συναίσθημα του να έχει τελικά κάποιος πετύχει μια διεθνή καριέρα;
Πάντα αισθάνομαι περίεργα όταν μου μιλούν για την λεγόμενη διεθνή καριέρα. Ποτέ δεν ονειρεύτηκα και δεν κατεύθυνα τα πράγματα προς τα εκεί. Κατά ένα περίεργο τρόπο, όλα ήρθαν από μόνα τους, από ανθρώπους που έτυχε να δουν τη δουλειά μου από κοντά. Ο στόχος μου ήταν πάντα να μπορώ να δημιουργώ και να κάνω σωστά τη δουλειά μου. Επομένως, κάθε φορά που με πλησίαζαν για μια συνεργασία, ήταν για εμένα μια όμορφη έκπληξη και μία ακόμα μεγαλύτερη ευκαιρία για περισσότερη δουλειά και δημιουργία. Φυσικά και όλο αυτό είναι ένας όμορφος τρόπος αναγνώρισης της δουλειάς σου εντός και εκτός συνόρων. Άλλωστε η αναγνώριση από όπου και αν έρθει είναι το ίδιο σημαντική. Το εξωτερικό δεν σε κάνει πιο σπουδαίο.
Πρόσφατα ένα απο τα πιο hot ονόματα του Hollywood, η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός Lupita Νyong’o επέλεξε να εμφανιστεί στο κόκκινο χαλί φορώντας δικές δημιουργίες. Η εμφάνιση της αυτή έκλεψε τα βλέμματα και έλαβε απίστευτες κριτικές. Είναι για εσάς αυτό ένα είδος αναγνώρισης;
Η αλήθεια είναι ότι χάρηκα πολύ. Ναι, ήταν μεγάλη η έκπληξη μου όταν πληροφορήθηκα ότι η Lupita επέλεξε να φορέσει τα κοσμήματα μου σε δημόσια εμφάνιση της. Πρόκειται για ένα πολύ φρέσκο πρόσωπο που γνωρίζει πώς να ντυθεί σωστά και πώς να είναι όμορφη κάνοντας σωστές επιλογές. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι τόσο αγαπητή, ταλαντούχα και ταυτόχρονα τόσο σεμνή και προσγειωμένη. Ομολογώ πως για χάρη της, είδα τα Oscar μετά από πολλά χρόνια.
Έχοντας σχεδιάσει τα Ολυμπιακά μετάλλια και γνωρίζοντας ότι η πρώτη τους πλευρά θα φέρει την υπογραφή σας για 
όλους τους μελλοντικούς αγώνες, πως αυτό σας κάνει να νιώθετε σαν Ελληνίδα πρώτα και μετά ως καλλιτέχνης;
Σαν Ελληνίδα νιώθω μία δικαίωση που το μετάλλιο των Ολυμπιακών αγώνων, έχει πάνω του Ελληνικά στοιχεία. Ο Παρθενώνας, το καλλιμάρμαρο, η Νίκη, τα Ελληνικά γράμματα, είναι η σφραγίδα των αγώνων, είναι ο κορμός μια ανεξάντλητης ιστορίας, είναι ένα κομμάτι του πολιτισμού μας. Χαίρομαι να βλέπω τους κορυφαίους αθλητές του κόσμου να προσπαθούν, να αγωνίζονται και τελικά να κατακτούν κάτι Ελληνικό, κάτι διαχρονικό, κάτι που να θυμίζει σε όλη την ανθρωπότητα την αρχή της ιστορίας των Ολυμπιακών αγώνων. Και ήταν πραγματικά τεράστια η χαρά και η τιμή να επιλεγώ ανάμεσα σε άλλους καλλιτέχνες ανά τον κόσμο για το σχεδιασμό του. Σας καλλιτέχνης τώρα και δημιουργός του, νιώθω πως ακόμα ονειρεύομαι. Ακόμα δεν μπορώ να συνειδητοποιήσω ούτε το μέγεθος του, ούτε τη σημασία του. Και ίσως τελικά να είναι καλύτερα έτσι…
Οι αναφορές στο όνομα σας στον ξένο τύπο και το διαδίκτυο είναι περισσότερες στα Ξένα Μέσα σε σύγκριση με τα Ελληνικά. Είναι αυτό κάτι που το έχετε επιλέξει ή απλά το κοινό στο εξωτερικό είναι τελικά πιο ενημερωμένο;
Τα μεγέθη είναι τελείως διαφορετικά. Στο εξωτερικό και ειδικά στην Αμερική μιλάμε για μια τεράστια αγορά και χιλιάδες κόσμου. Σαφώς εκεί τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, διότι μιλάς μόνο με τη τέχνη και τη δουλειά σου. Δεν μετράνε οι γνωριμίες, δεν μετράνε οι δημόσιες σχέσεις. Είναι μια πιο αξιοκρατική διαδικασία. Επομένως, σαν δημιουργός, νιώθω πολύ όμορφα που στο εξωτερικό κρίνομαι αποκλειστικά και μόνο μέσα από τη δουλειά μου. Αυτό, είναι από μόνο του μια μεγάλη ικανοποίηση και αναγνώριση. Στην Ελλάδα, τα πράγματα λειτουργούν μάλλον διαφορετικά και εγώ δεν είχα ποτέ το χρόνο να καταλάβω το πώς. Από όπου όμως και αν έρχεται ένα δημοσίευμα ή μια αναφορά, είναι πάντα μια όμορφη κίνηση. Και σαφώς, όταν αυτό είναι γραμμένο στην Ελληνική γλώσσα, είναι πάντα πιο ωραίο το συναίσθημα. Για κάποιο λόγο όμως, στη δική μου περίπτωση έρχεται περισσότερο από το εξωτερικό.
Το κατάστημα σας στην Ύδρα, είναι πόλος έλξης για όλους τους επώνυμους επισκέπτες του νησιού. Έχετε κάτι όμορφο να θυμάστε απο την συναναστροφή μαζί τους;
Η αλήθεια είναι πως αν τύχει να είμαι στην Ύδρα και αντιληφθώ πως κάποιο δημόσιο πρόσωπο μπαίνει στο μαγαζί, τότε διακριτικά θα φροντίσω να φύγω από το χώρο. Όσοι με γνωρίζουν προσωπικά, ξέρουν ότι δεν τα πάω καλά με τις δημόσιες σχέσεις και νιώθω λίγο αμήχανα. Έχουν βέβαια υπάρξει και οι φορές που δεν κατάφερα να «ξεφύγω». Τις όμορφες ιστορίες που έχουν συμβεί στο κατάστημα τις θυμόμαστε πάντα με χαρά και παρόλο που δεν θα ήθελα να αναφέρω κάποιο όνομα, μπορώ μόνο να σας πω ότι ο Valentino είναι πάντα ο αγαπημένος μου…
Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεστε την Υδρα και πως αισθάνεστε που δέκα χρόνια μετά τα ολυμπιακά μετάλλια (2004-2014) σας ζητήθηκε να σχεδιάσετε τα μετάλλια για τους αγώνες Hydra’s trail; Ειναι αυτός ο δικός σας τρόπος να τιμήσετε το νησί που αποτέλεσε πολλές φορές πηγή έμπνευσης για τις δημιουργίες σας;
Η Ύδρα ήταν πάντα το μικρό μου καταφύγιο. Εκεί έχω ζήσει τα πιο ονειρεμένα και ξένοιαστα καλοκαίρια της ζωής μου και χαίρομαι που ο Νικόλας έχει ξεκινήσει να έχει τώρα τις δικές του αναμνήσεις από το νησί. Έχω πολλά να νοσταλγώ από την Ύδρα και την κουβαλάω πάντα μαζί μου όπου και αν βρεθώ. Το πρώτο πράγμα που θυμάμαι λοιπόν είναι η λέξη «διακοπές» και αμέσως μετά, η λέξη «φίλοι». Στο παρόν, όταν μου ζητήθηκε να σχεδιάσω το μετάλλιο για τους αγώνες ορεινού τρεξίματος, νομίζω ότι δύσκολα θα μπορούσα να αρνηθώ. Αφήνοντας με να κινηθώ ελεύθερα, ένιωσα ότι μπορώ από τη μεριά μου, να μεταφέρω κάτι από τις δικές μου εικόνες και τις σχεδιαστικές μου γνώσεις, πάνω στο μετάλλιο. Εντελώς συμπτωματικά, συνέπεσε να κλείνουν και 10 ακριβώς χρόνια από τους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας και το σχεδιασμό του Ολυμπιακού μεταλλίου. Νομίζω ότι αυτό είναι μια ευχάριστη συγκυρία και πραγματικά χαίρομαι πολύ που μπορώ να συνεισφέρω με το δικό μου τρόπο σε αυτή την συλλογική διοργάνωση. Ο αθλητισμός και ο εθελοντισμός έχει πάντα να προσφέρει πολύ θετικά μηνύματα και αυτό είναι κάτι που με μαγεύει.
Η δυσμενής οικονομική θέση της χώρας μας, σας επηρεάζει ως καλλιτέχνη; Έχετε κάνει “εκπτώσεις” στα όνειρα σας;
Το να ονειρευόμαστε, ευτυχώς είναι κάτι που ακόμα μπορούμε όλοι να κάνουμε ελεύθερα. Στη διάρκεια των σπουδών, μας έμαθαν να μην κάνουμε έκπτωση στα όνειρα μας. Μας δίδαξαν, σαν καλλιτέχνες, να εκφραζόμαστε ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. Και ευτυχώς είναι τόσο πολλοί οι τρόποι έκφρασης και τόσα πολλά τα υλικά που μπορείς να χρησιμοποιήσεις, που πραγματικά πάντα υπάρχει ο τρόπος να «πεις» αυτό που θέλεις μέσα από τη δουλειά σου. Αλίμονο αν αφήσουμε τις καταστάσεις να μας σταματήσουν από τη δημιουργία και το όνειρο. Θεωρώ ότι αντιθέτως, σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να συνεχίσουμε να δημιουργούμε, να παράγουμε, να επενδύουμε στο ωραίο και το διαχρονικό.
Είστε μητέρα και ταυτόχρονα μια γυναίκα με καριέρα. Πως καταφέρνετε να είστε και στα δυο το ίδιο επιτυχημένη; Έχει τελικά η δόξα κάποιο αντίτιμο ;
Η μητρότητα είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και ένα μοναδικό δώρο για κάθε γυναίκα. Δεν θα έβαζα τίποτα πάνω από την οικογένεια μου. Νομίζω ότι η σωστή διαχείριση του χρόνου μπορεί να προσφέρει ομαλότητα και ισορροπία μέσα σε ένα σπίτι. Κανείς δεν μπορεί βεβαίως να τα κάνει όλα τέλεια. Κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις. Το θέμα είναι να καταλήξεις στο τι κάνει εσένα ευτυχισμένο. Προσωπικά, έχω επιλέξει να ζω ήρεμα, να χαίρομαι όσο μπορώ τις στιγμές με την οικογένεια μου, να σχεδιάζω και να δουλεύω τόσο όσο χρειάζεται για να νιώθω πλήρης. Όλα τα υπόλοιπα, είναι λίγο μακριά από εμένα. Αρκούμαι στο να κάνω σωστά τη δουλειά μου, να μπορώ να δημιουργώ και ήρεμα να απολαμβάνω στιγμές με το γιό μου. Δεν χρειάζομαι τίποτα άλλο.
Για όσους σας γνωρίζουν προσωπικά είστε ένας άνθρωπος με πολύ θετική αύρα και ταυτόχρονα πολύ σεμνή σε σχέση με όσα έχετε κατακτήσει. Ωφειλεται αυτό στο γεγονός ότι οι επιτυχίες στη ζωή σας ήρθαν απο πολύ μικρή ηλικία και ήταν καθαρά αποτέλεσμα του ταλέντου σας;
Για εμένα τα πράγματα είναι πολύ απλά. Είτε ήμουν σχεδιάστρια, είτε ήμουν υπάλληλος σε ανθοπωλείο, θα ήμουν το ίδιο ευτυχισμένη μιας και θα ήταν δική μου επιλογή. Καμία δουλειά δεν είναι πιο σημαντική από την άλλη. Όταν είσαι συνεπής, αγαπάς αυτό που κάνεις και δεν φοβάσαι τη δουλειά, τότε αργά η γρήγορα θα έρθει και η αναγνώριση. Και αναγνώριση δεν είναι μόνο οι φωτογραφήσεις και η αναγνωσιμότητα στο δρόμο. Αναγνώριση είναι και ένα μπράβο από τον συνάδελφο σου, είναι η εξέλιξη στη δουλειά σου, είναι η χαρά του να βλέπεις τους δίπλα σου χαρούμενους από αυτό που τους προσφέρεις. Υπάρχουν τόσοι αφανείς ήρωες εκεί έξω, γιατροί, επιστήμονες, άνθρωποι που σιωπηλά παλεύουν συνεχώς για το δικό μας καλό. Αυτοί είναι οι πραγματικοί πρωταγωνιστές, όχι εμείς. Σε όποιο χώρο λοιπόν και αν κινείσαι, ο σεβασμός και η αγάπη προς το αντικείμενο σου, μπορεί να κάνει πραγματικά τη διαφορά.
Στο τέλος της μέρας τελικά, ποιο ειναι το πιο σημαντικό πράγμα για εσάς; Υπάρχει συνταγή στην ευτυχία;
Στο τέλος της ημέρας το πιο σημαντικό είναι να μείνω με το Νικόλα και να διαβάσουμε μαζί ένα παραμύθι. Η συνταγή είναι πάντα το να μην επαναπαύεσαι. Να θες να γίνεις καλύτερος γονιός, καλύτερος φίλος, καλύτερος άνθρωπος. Πάντα μέσα στα λογικά πλαίσια φυσικά. Το να προσπαθείς για κάτι, δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Μικρά βήματα τη φορά, μπορούν να φέρουν ένα πιο σταθερό αποτέλεσμα και θα μας έχουν βοηθήσει να απολαύσουμε περισσότερο το «ταξίδι»…
*Το βίντεο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο T magazine των New York Times
Περισσότερες πληροφορίες για την Έλενα Βότση θα βρείτε στη σελίδα της στο facebook και στην προσωπική της ιστοσελίδα: www.elenavotsi.com
