Κάθομαι στη βεράντα μου και μυρίζω το γιασεμί μου. Απολαμβάνω το δροσερό, καλοκαιρινό βράδυ. Το φως των κεριών κάνει το σκηνικό πιο ατμοσφαιρικό. Και το μυαλό αρχίζει το ταξίδι του γι’απόψε. ‘Διακρίνω όρεξη για αμπελοφιλοσοφίες ή καλύτερα για γιασεμοφιλοσοφίες ή μια διάθεση για απολογισμό;’ Αναρωτιέμαι. Ίσως και τα δύο μπορεί και τίποτα, ποιος ξέρει…
Μια γουλιά κρασί, έτσι για να βρέξω το αποψινό μου ταξίδι και ξεκινάω… Η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό είναι η αλλαγή. Μου τριβελίζει καιρό το μυαλό δηλαδή αλλά λέμε τώρα… ‘Όλα τριγύρω αλλάζουνε…’, που λέει και το τραγούδι. Ως γνήσια Ταυρίνα που σέβεται τον εαυτό της, πάντα μου άρεσε – και λέω άρεσε γιατί έχω σημειώσει προόδους – η ασφάλεια που σου παρέχει η αρμονία της συνήθειας. Ήθελα όλα να είναι τακτοποιημένα και προσπαθούσα να εξασφαλίσω τις συνθήκες εκείνες που θα μου παρείχαν αυτή την αρμονία. Σπαταλούσα ώρες υπερφορτώνοντας το μυαλό μου με σενάρια και plan b σε περίπτωση που κάτι πήγαινε στραβά ώστε να μπορώ να επανέλθω στην κατάσταση που εσφαλμένα νόμιζα ότι θα μου παρείχε ασφάλεια… Και μπορώ να πω πως ήμουν ιδιαίτερα καλή, αφού μεταξύ μας, ο Φώσκολος σεναριακά μπροστά μου ωχριούσε…
Τη σπουδαία εκείνη λαϊκή ρήση που λέει ‘όταν ο Θεός βλέπει τους ανθρώπους να κάνουν σχέδια χαμογελά’ την ξέρουμε όλοι, έτσι δεν είναι; Στη δική μου περίπτωση, βέβαια ο καλός Θεούλης ξεκαρδιζόταν στα γέλια γιατί το είχα αναγάγει σε ολόκληρη επιστήμη, όχι μελλοντολογίας –γιατί μεταξύ μας θα είχα πήξει στο χρήμα – αλλά μπαρουφολογίας, γιατί τα σενάρια και τα εφεδρικά σχέδια τις περισσότερες φορές έπεφταν στο κενό. Μαζί τους κι εγώ. Άσε δε που τα έβαζα με τον εαυτό μου γιατί δεν είχα προβλέψει όλες τις πιθανές αλλαγές και το planb μου ήταν ημιτελές. Κι η απογοήτευση κάθε φορά ήταν μεγαλύτερη…
Ποιος ο λόγος να τα βάζω με τον εαυτό μου και να απογοητεύομαι κάθε φορά; Κανένας θα μου πείτε. Ωστόσο μου πήρε αρκετό καιρό να καταλάβω πως η μόνη σταθερή αξία της ζωης είναι τελικά η αλλαγή. Παράδοξο ε; Ναι, και παράδοξο και περίεργο και εκνευριστικό κι ό,τι άλλο θέλετε. Ωστόσο το μόνο σταθερό πράγμα σε αυτή τη ζωή είναι ουσιαστικά η αλλάγη. Κι όσο πιο δεκτικοί είμαστε στην αλλαγή τόσο καλύτερα μπορούμε να ζήσουμε. Έυκολο να το σκεφτόμαστε και να το γιασεμοφιλοσοφούμε αλλά δύσκολο να το κάνουμε πράξη…
Γιατί βλέπεις έχει δομίσει ο καθένας μας τη ζωή του έτσι, ώστε να του παρέχει ασφάλεια, άλλοτε πραγματική κι άλλοτε εικονική. Κι όταν αυτή η ασφάλεια κλονιστεί ή στη χειροτέρα, εκλείψει τότε αρχίζουν τα δύσκολα. Τα τελευταία χρόνια, όλοι έχουμε βιώσει αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, είτε εξαιτίας του εργασιακού είτε εξαιτίας προβλημάτων υγείας, είτε λόγω κάποιας σχέσης, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Ο καθένας μας μπορεί να επιλέξει τον δικό του. Και σίγουρα υπήρξαν αρκετοί άνθρωποι που δε μπόρεσαν να διαχειριστούν αυτή την αλλαγή. Υπήρξαν, ωστόσο, κι εκείνοι που κατάφεραν να αντιμετωπίσουν αυτό που τους συνέβη και να πάνε παρακάτω. Οι περισσότεροι ίσως από εμάς βρισκόμαστε κάπου στη μέση, που ναι μεν δε θέλουμε να αλλάξουμε, αλλά όταν συμβεί αυτό αλλάζουμε – με τα χίλια ή λιγότερα ζόρια- αλλά γκρινιάζουμε κιόλας με εκείνο το αιώνια αναπάντητο ερώτημα ‘γιατί να μου συμβεί εμένα αυτό;’
Μια γουλιά κρασί ακόμα και συνεχίζω… πού είχαμε μείνει; Α, ναι στην αντιμετώπιση της αλλαγής. Πριν λίγο καιρό ένας φίλος μου δάνεισε ένα βιβλίο με τίτλο “Who Moved My Cheese?” (Ποιος μετακίνησε το τυρί μου) του Dr. Spencer Johnson . (Για όποιον ενδιαφέρεται είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο). Ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά, όπως είμαστε εμείς, μια ιστορία για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε την αλλαγή στη ζωή μας. Δε θα σας αναλύσω την ιστορία, θα μοιραστώ, όμως μαζί σας αυτά που κράτησα από το βιβλίο αυτό.
“The more important your cheese is to you, the more you want to hold on to it”
(Όσο σημαντικότερο είναι το τυρί (όπου τυρί = ασφάλεια) για σενα, τόσο περισσότερο θέλεις να το διατηρήσεις)
Σίγουρα, όσο πιο ασφαλείς νιώθουμε, τόσο περισσότερο θέλουμε να διατηρήσουμε αυτή την κατάσταση. Και η συνήθεια μας κάνει να επαναπαυτούμε, τόσο που όταν έρθει η αλλαγή μοιάζουμε σαν το ψάρι έξω από τη γυάλα. Ασφυκτιούμε γιατί δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε έξω από την ‘ασφαλή συνθήκη’ που έχουμε δημιουργήσει.
“When you move beyond your fear, you feel free.”
(Όταν ξεπεράσεις το φόβο σου, νιώθεις ελεύθερος)
Μεγάλη κουβέντα αυτή. Ο φόβος μας στερεί την ελευθερία! Ο φόβος του άγνωστου είναι εκείνος που κρατά τα πόδια μας στηλωμένα στη γη και τη σκέψη μας εγκλωβισμένη στο ‘δεν θα τα καταφέρω’. Και τι έγινε δηλαδή, αν δεν τα καταφέρουμε; Θα προσπαθήσουμε ξανά.
“Imagining myself enjoying new cheese, even before I find it, leads me to it”
(Το να φαντάζομαι τον εαυτό μου να απολαμβάνει το νέο τυρί, προτού ακόμα το βρω, με οδηγεί σε αυτό)
Έχοντας στο νου ότι τα πράγματα μεταβάλλονται, τότε γινόμαστε πιο δεκτικοί στην αλλαγή. Όχι με την έννοια των εναλλακτικών σχεδίων και των σεναρίων που ανέφερα παραπάνω. Αν εξοικοιωθούμε με αυτή τη συνθήκη, θα είναι πιο εύκολο για μας να την διαχειριστούμε εφόσον εκείνη προκύψει.
“The quicker you let go of old cheese, the sooner you find new cheese”
(Όσο πιο γρήγορα αφήσεις πίσω σου το παλιό τυρί, τόσο πιο σύντομα θα βρεις το καινούργιο)
Η προσαρμογή στην αλλαγή, όταν γίνεται αβίαστα και σε πραγματικό χρόνο, θα οδηγήσει τον καθένα από εμάς σε ένα καινούργιο μονοπάτι, θα θέσει την τροχιά του καθενός σε ένα καινούργιο γαλαξία. Σημασία δεν έχει ο προορισμός, γιατί στην πορεία η τροχιά μπορεί να αλλάξει –πάλι. Αυτό που είναι σημαντικό είναι τι αποκομίζει ο καθένας μας από αυτό το νέο ταξίδι.
“It is safer to search in the maze than remain in a cheeseless situation”
(Είναι περισσότερο ασφαλές να ψάχνεις μέσα στο λαβύρινθο παρά να μένεις χωρίς τυρί)
Η προσκόλληση στο παρελθόν και σε αυτό που είχαμε πριν συμβεί η αλλαγή, είναι λιγότερο ασφαλής από το να διαχειριστεί ο καθένας μας αυτή την αλλαγή και να πάει παρακάτω, όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό. Η εμμονή σε μια παρελθοντική κατάσταση μας θέτει εκτός ζωής, επηρρεάζει την υγεία μας και τη σκέψη μας. Όποια δοκιμασία έρχεται στη ζωή μας είναι για να μάθουμε κάτι από αυτήν και να προχωρήσουμε παρακάτω, όσο επώδυνη κι αν είναι, όσο δυσάρεστη κι αν μας φανεί στην αρχή.
“Noticing small changes early helps you adapt to the bigger changes that are to come”
(Το να παρατηρείς τις μικρές αλλαγές νωρίς, σε βοηθά να προσαρμοστείς στις μεγαλύτερες αλλαγές που πρόκειται να έρθουν)
Μην πάει το μυαλό σας πάλι στα φωσκολικά σενάρια. Καμία σχέση. Δεν μιλάμε για planb εδώ. Μιλάμε για παρατηρητικότητα. Να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε εκείνεις τις μικρές αλλαγές που στην πορεία θα επιφέρουν μια μεγαλύτερη.
“Move with the cheese and enjoy it!”
(Κινήσου με το τυρί και απόλαυσέ το)
Καθώς έγραφα αυτές τις γραμμές μου ήρθαν κι άλλες παρόμοιου περιεχομένου φράσεις “Go with the flow” (Προχώρα με το ρεύμα) ή ‘Αν δε μπορείς να το αποφύγεις απόλαυσέ το’ και τέτοια. Κι αφού η αλλαγή θα έρθει έτσι κι αλλιώς, δεν την γλιτώνουμε δηλαδή, καλύτερα ας την καλωσορίσουμε κι ας την ευχαριστηθούμε όσο περισσότερο μπορούμε. Όσο γυρνάμε την πλάτη μας στην αλλαγή, είναι σαν να γυρνάμε την πλάτη μας στη ζωή.
Έρχονται στο νου στιγμές, άλλοτε ευχάριστες κι άλλοτε στενάχωρες, πικρές μα και γλυκές, στιγμές ζωής μα και απραξίας. Πού ήμουν και πού έφτασα και τι δρόμο έχω να διανύσω ακόμα… Νιώθω ευλογημένη για όλα όσα συνέβησαν, ακόμα και για τα δύσκολα, τότε που έλεγα πως δε θα τα καταφέρω. Κι όμως, είναι εδώ,δεν το έβαλα κάτω! Κοινός παρονομαστής σε όλα αυτά η αλλαγή. Ας καλοδεχτούμε, λοιπόν, όποια αλλαγή έρθει στη ζωή μας, μικρή ή μεγάλη. Κάθε αλλαγή είναι ένα νέο ταξίδι.
