Και μείναμε 20 χρόνια σε μια Ελλάδα χωρίς Μάνο Χατζιδάκι. Θα πρέπει να ήταν από τότε που άρχισε η μεγάλη κατρακύλα, που οδήγησε στην παρακμή που ζούμε σήμερα. Στη μουσική, στον πολιτισμό, στην καθημερινότητά μας.
Δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ένας από τους λόγους είναι η απουσία του, αλλά κάτι μου λέει πως θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν υπήρχε ανάμεσά μας. Οι συνεχείς του παρεμβάσεις στα δημόσια πράγματα του τόπου, η στάση του απέναντι στην εξουσία, ακόμη κι αν μιλούσε μέσα από το σύστημα, ήταν πάντα καταλυτικές.
Αν υπήρχε ακόμη ανάμεσά μας, αν μη τι άλλο, θα επηρέαζε τον κόσμο, βάζοντάς τον σε διαφορετικές διαδικασίες σκέψεις. Και ποιο σύστημα θα τολμούσε να μην τον σεβαστεί;
Χαρακτηρισμένος δεξιός, αν και ο ίδιος δήλωνε φιλελεύθερος αστός, αναθεωρητής της δεξιάς. Παρ’ όλα αυτά, ο λόγος του, η νοοτροπία του, η σκέψη του, οι πράξεις του, μαρτυρούν πως ένα ελεύθερο κι αναρχικό πνεύμα τον καθοδηγεί και δεν τον αφήνει να συμβιβαστεί με ό,τι συμβαίνει γύρω του. «Ως συμπεριφορά είμαι μεγαλοαστός. Ως καλλιέργεια είμαι ποιητής. Και ως βαθύτερη ιδιοσυγκρασία είμαι λαϊκός» έλεγε ο ίδιος, προσπαθώντας να κάνει πιο ξεκάθαρη την πολύπλοκη προσωπικότητά του. Ακολουθεί το δικό του δρόμο (και το σπουδαίο είναι ότι τον ακολουθούν πολλοί), πηγαίνοντας κόντρα στο λαϊκισμό, αλλά και στον ελιτισμό, κόντρα στον συντηρητισμό αλλά και στην αισθητική του λαϊκότροπου κιτσαριού που επιβλήθηκε στη σύγχρονη Ελλάδα. Σ’ αυτήν την αισθητική αντιστάθηκε μέσα από το Τρίτο Πρόγραμμα αλλά και μέσα από το μουσικό του έργο.
Με αυτό το εργαλείο στα χέρια του, δημιούργησε αισθητική. Πέτυχε μέσω του ραδιοφώνου όσα κατέστρεψε στη συνέχεια η λαίλαπα της «ελεύθερης» ραδιοφωνίας. Οι Έλληνες γνωρίζουν τι θα πει μουσική. Μια γενιά παιδιών μεγαλώνει με Λιλιπούπολη. Και τα σχόλιά του για την ελληνική πραγματικότητα, αφυπνίζουν, εμπνέουν και διαμορφώνουν τη σκέψη και τις πράξεις του κοινού του. Φροντίζαμε τουλάχιστον να μη μοιάσουμε στο τέρας. Αυτό που τώρα πια, χωρίς τις παρεμβάσεις του, έγινε κομμάτι της ζωής μας.
Είναι ο βασικός υπεύθυνος για τη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. Ως γνήσιος αστός, μεγάλωσε με δυτική κουλτούρα και λόγια μουσική και είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την παράδοση. Ανακάλυψε το ρεμπέτικο, τα 9/8, ήρθε σε επαφή με τους ρεμπέτες, γνώρισε το ύφος της μουσικής τους, τον τρόπο σκέψης τους. Συνέδεσε με μαεστρία τη δυτική με την ελληνική λαϊκή μουσική, αποφεύγοντας ο ίδιος να γίνει λαϊκός. Και σ’ αυτήν την περίπτωση, άνοιξε δρόμο για να ακολουθήσουν κι άλλοι. Και, ως σπουδαίος κλέφτης, καθώς «οι μεγάλοι κλέβουν, οι μέτριοι μιμούνται» μας δείχνει πως γυρνάει ο Μότσαρτ σε χασάπικο.
Τον εκνευρίζει η επιτυχία των παιδιών του Πειραιά, ένα τραγούδι που το θεωρεί απλοϊκό. Τον ενοχλεί που το μέτριο προσπερνάει το σημαντικό. Δεν τον συγκινούν τα βραβεία, δεν καταδέχεται να παραλάβει το Όσκαρ και όταν του το στέλνουν το πετάει στα σκουπίδια. Ο αντιδραστικός του χαρακτήρας, αλλά και η σταθερότητα στις απόψεις του για την ποιότητα της μουσικής, εκδηλώνεται και τη στιγμή που φτύνει στα μούτρα τις μεγάλες δισκογραφικές και τη διεθνή καριέρα που του ετοιμάζουν στην Αμερική.
Αιρετικός και ασυμβίβαστος σε όλα. Ακόμη και στην τέχνη του. Παράτησε νωρίς τα μαθήματα μουσικής για να μπορέσει να δημιουργήσει αυτό που ήθελε. Για να μη γίνει κι αυτός ένα από τα μέλη του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου. Χάρη σ’ αυτόν το χαρακτήρα, μας χάρισε τη μοναδικότητά του, την τόσο πολύτιμη για τον τόπο μας.
Αναρωτιέμαι αν θα βρεθεί ποτέ σ’ αυτή τη χώρα ένας καινούργιος Χατζιδάκις.
Ας μην είναι απαραιτήτως μουσικός. Ας είναι οτιδήποτε. Ας είμαστε αισιόδοξοι κι ας πιστέψουμε πως κάπου υπάρχει.
Και θα βρεθεί. Αρκεί να συνδυάσει το ταλέντο με το αιρετικό πνεύμα, την ευφυΐα με το θράσος να πάει κόντρα σε όσα ορίζει το σύστημα, το ανοιχτό μυαλό με την τάση για αναζήτηση νέων τρόπων έκφρασης, την υψηλή αισθητική με την ικανότητα να μη δειλιάσει σε τίποτα, και να βγει μπροστά, να ανοίξει το δρόμο.
[author image=”http://kissmygrass.gr/wp-content/uploads/2014/06/210.jpg” ]Νάντια Κατσαρού Δημοσιογράφος, λέει, αλλά δεν της είναι αρκετό. Γι’ αυτό και ανακατώθηκε με τη διαφήμιση, το event management, τις δημόσιες σχέσεις, το γύρισε στην αρθρογραφία και την (αντιρόζ) λογοτεχνία. Συνδυάζει τον κοινωνικό προβληματισμό με τις καλλιτεχνικές ανησυχίες και στοχάζεται καθώς μαγειρεύει, γιατί είναι και νοικοκυροκόριτσο. Κάποια στιγμή, δεν μπορεί, θα μεγαλώσει και θα ησυχάσει. Και τότε θα αποσυρθεί σε έναν πύργο στην εξοχή και θα γράφει νουβέλες για παθιασμένους έρωτες και βιβλικές καταστροφές.[/author]