Περπατάμε με τα παιδιά στο βουνό και βλέπουμε κοντά στην κορυφή μια περίεργη ντάνα από πέτρες. Το έχω ξαναδεί δυστυχώς. Μια φορά που πέσαμε σε μια νεκρόπολη με έναν φίλο. Πήρα τηλέφωνο την έφορο αρχαιοτήτων της περιοχής και μου είπε “αχ, σας παρακαλώ μην το κάνετε θέμα! Κάνουμε λίγα χιλιόμετρα παραπέρα ανασκαφή και δεν έχουμε πόρους να το ψάξουμε τώρα.” Σεβάστηκα την επιθυμία της βέβαια. Πέρασα μετά από έναν χρόνο όμως και είδα μια ντάνα σαν αυτήν που κοιτάω τώρα.
Ο τρόπος που λειτουργούν οι αρχαιοκάπηλοι στην Ελλάδα δεν είναι πάντα υψηλής τεχνολογίας. Πιάνουν ένα σημείο που δεν πολυφαίνεται και πάνε – στην ανάγκη νύχτα – με 2-3 εργάτες. Αντί για επιστημονικά μελετημένη τομή, απλά σκάβουν ένα μεγάλο πηγάδι. Στην ανάγκη μετά σκάβουν κι άλλο παραδίπλα. Δεν τίθεται θέμα σύλληψης, δεν είναι καν εκεί οι ίδιοι. Άλλος ψάχνει χρυσά νομίσματα, άλλος τον θησαυρό του Τούρκου ή του Γερμανού. Οι ποινές είναι αστείες και οι δυνατότητες επιτήρησης μηδενικές. Μόνο όσοι περπατάμε στα βουνά και εξερευνούμε μπορεί να δούμε κάτι.
Η συγκεκριμένη τρύπα δεν τους έβγαλε μάλλον κάτι καλό. Ούτε ίχνος από θραύσματα πήλινων ή βυζαντινή εικόνα ή αγιογραφία στον βράχο. Αν τους είπε το μηχάνημα ανίχνευσης μετάλλων να σκάψουν εδώ, τζάμπα ταλαιπωρήθηκαν μάλλον. Η
συνολική αξία των νομισμάτων που βρήκαν ήταν μηδέν. Αλλά θα γίνει ωραίο αρχηγείο για τα παιδιά!
Η αρχαιοκαπηλία είναι διεθνές πρόβλημα ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Αλλά η ασυδοσία στην χώρα μας είναι και αποτέλεσμα του γεγονότος ότι κανείς δεν μας εκπαιδεύει, λίγοι περπατάμε και δεν έχουμε καν κουλτούρα αντιμετώπισης του θέματος ως κοινωνία. Σε άλλες χώρες βλέπεις στις παραλίες ανθρώπους με ανιχνευτές μετάλλων. Υποβρύχια drones των 600 ευρώ πλέον μπορούν να βρίσκουν υποβρύχιους θησαυρούς. Αντί να τα δαιμονοποιούμε, μήπως θα έπρεπε να τα ενθαρρύνουμε και να ξεχυθούμε όλοι να ψάχνουμε;