Στην διασπορά πληροφοριών, συχνά μπλέκουμε (ειδικά στην Ελλάδα) με πολύπλοκες ιστορίες “συμφερόντων” που καθοδηγούν τα ΜΜΕ. Αυτές τις μέρες έχουμε τρεις παρεμφερείς ιστορίες όμως που μας βοηθάνε να καταλάβουμε πόσο πιο πολύπλοκο είναι το φαινόμενο:
1 Πόθεν έσχες βουλευτών.
2 “Οι 10 χειροτέροι Δήμοι της Ελλάδας!” Τα στοιχεία βγήκαν αρχικά από το υπουργείο.
3 “Τι συμβαίνει με τα διάφορα sites τα οποία Δήμοι και Κοινότητες έχουν στήσει ανά την Ελλάδα;” Από το newsbeast μαθαίνουμε ότι “Με τα υπέρογκα ποσά που έχουν δαπανηθεί ασχολείται το τελευταίο διάστημα ο υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης Γ. Ραγκούσης και έχει φρίξει.”
Στην πρώτη περίπτωση είναι ετήσια τακτική έκθεση για τα εισοδήματα των βουλευτών. Τα τελευταία χρόνια παίρνει πάντα κάποια δημοσιότητα. Φέτος λόγω οικονομικής κρίσης, λογικό είναι να είναι αυξημένη. Αλλά ουσιαστικά δεν είναι είδηση αφού δεν έχει αλλάξει κάτι δραματικό, ούτε αποκαλύφτηκε κάτι καινούργιο. Σαφώς ο μεγαλύτερος αριθμός αναφορών στα social media, με διάφορα σχόλια. Και έχει ενδιαφέρον ότι άλλα ΜΜΕ εστιάζονται στο γεγονός ότι πιο πλούσιος βουλευτής είναι ο Κος Καρατζαφέρης ενώ αλλού μαθαίνουμε ότι “Στους πλουσιότερους Βασίλης Μιχαλολιάκος και Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης” και το ΒΗΜΑ μας τους παρουσιάζει σαν επενδυτές ώστε να μπορεί να επικεντρωθεί σε άλλους πάλι.
Τα οικονομικά στοιχεία των Δήμων επίσης δεν είναι κάτι καινούργιο. Εδώ οι θεωρίες συνωμοσίας μπερδεύονται. Κάποιοι λένε ότι τις έβγαλε έτσι η κυβέρνηση για να ξεμπροστιάσει τους (κυρίως ΝΔ) υπάρχοντες δήμαρχους. Άλλοι ότι ουσιαστικά αυτά τα νούμερα αποδεικνύουν ότι ο Καλλικράτης είναι κατασκεύασμα που βοηθάει μόνο τους επαγγελματίες πολιτικούς αφού όσο πιο μεγάλος ο δήμος, τόσο πιο μεγάλο το έλλειμα! Δεύτερο και σε αριθμό αναφορών αυτό το θέμα, ουσιαστικά απλά ενισχύει υπάρχουσες αντιλήψεις στις περισσότερες περιπτώσεις.
Το ότι ασχολείται ο Κος Ραγκούσης με κάποια συγκεκριμένη δαπάνη (ιστοσελίδες δήμων και κοινοτήτων) είναι επίσης ουσιαστικά γεγονός που δεν μας λέει κάτι καινούργιο, απλά ίσως βοηθάει να περάσει το μήνυμα μείωσης των προεκλογικών εξόδων. Απέχει πολύ από τον τίτλο “έγκλημα στο διαδίκτυο” εξού και ελάχιστη επανακυκλοφορία η είδηση ως τώρα. Ίσως να θέλαμε να βλέπαμε καλύτερες ιστοσελίδες κυβερνητικών υπηρεσιών από το http://www.et.gr/ από όπου επικοινωνεί ο συγκεκριμένος πολιτικός…
Το ενδιαφέρον λοιπόν δεν είναι αν και γιατί κάποιος με σχέδιο τροφοδοτεί τα ΜΜΕ με αυτές τις πληροφορίες. Το θέμα είναι πως, που και με τι αποτέλεσμα κυκλοφορούν. Αν πάρουμε το θέμα με τα χρέη των δήμων βλέπουμε ότι μερικά Blog δεν γράφουν πηγή ενώ άλλα αναφέρουν το αρχικό blog που δεν αναφέρει πηγή. Άλλο blog λέει με αρκετή ασάφεια ότι είναι “Ρεπορτάζ της αυτοδιοίκησης gr με στοιχεία από την εφημερίδα Καθημερινή” πάλι χωρίς συγκεκριμένους συνδέσμους. (Εδώ της αυτοδιοίκησης και εδώ της Καθημερινής για την ιστορία.) Και ύστερα απαιτούμε ανωνυμία για τα blog…
Αυτό που είναι δύσκολο να υπολογίσει ακόμα και ο καλύτερος επαγγελματίας της προπαγάνδας είναι πως θα αλληλοεπηρεαστούν οι πληροφορίες. Βλέπουμε δηλαδή τις τελευταίες ώρες να έχει τεράστια απήχηση το θέμα του πόθεν έσχες των βουλευτών και έτσι ίσως θαφτούν οι άλλες σχετιζόμενες ειδήσεις. Ή μπορεί και να αναδειχθούν. Ή να συνδεθούν μεταξύ τους. Ή και να φανεί τόσο στημένο το γεγονός ότι βγήκαν όλες μαζί ώστε να χάσουν την αξία τους. Στην εποχή του Facebook και του Twitter χρειάζεται τεράστιο όγκο “τροχονόμων” για να ελέγξει οποιοσδήποτε αυτές τις αλληλεπιδράσεις.
Είναι πιο εύκολο πλέον να αρχίσεις μια φήμη αλλά το οικοσύστημα μέσα από το οποίο θα περάσει πιο πολύπλοκο από ποτέ. Για παράδειγμα 270 άτομα κοινοποίησαν στον Τοίχο τους την είδηση του πόθεν έσχες όπως την παρουσίασε το NewsIt εδώ . Αυτό δείχνει καλύτερη δικτύωση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας. Με τον ίδιο τρόπο βλέπουμε στο Twitter κάποιους (όχι αναγκαστικά αυτοί με τους πολλούς followers) οι οποίοι αν γράψουν κάτι επηρεάζουν πολύ. Όχι μόνο σε retweets αλλά και σε βαθμό να προκαλούν άρθρα στα blogs τους. Και πάλι όμως η εμμονή μερικών να κοιτάνε μόνο τα ηλεκτρονικά μέσα είναι παραπλανητική. Δείτε πχ το Google Real Time search πόσο εύκολα μας δίνει την αυταπάτη ότι καταλαβαίνουμε ποιά γράφτηκαν πρώτα και ποιά μετά:
Αυτή η εικόνα όμως αγνοεί τα άλλα ΜΜΕ. Κοιτώντας την ροή αναφορών στο Aino βλέπουμε ότι υπήρξε μια ξαφνική αύξηση των σχετιζόμενων αναφορών στο διαδίκτυο μετά από τις ειδήσεις στην τηλεόραση και μερικές συγκεκριμένες αναφορές στο ραδιόφωνο!
