Απόσπασμα από το βιβλίο της Ελένης Κόντη, Θεραπευτικές Ιστορίες για Παιδιά, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης.
Εξήγηση του συμβολισμού, των ιστοριών, που θα βρείτε στο βιβλίο.
ΘΕΛΩ ΤΟ ΦΩΣ ΑΝΟΙΧΤΟ
Πρόκειται για την ιστορία διαχείρισης του βραδινού φόβου από ένα παιδάκι. Αφορά τις ηλικίες από 20 – 36 μηνών, αλλά και μεγαλύτερες ηλικίες κατά περίπτωση. Είναι η περίοδος κατά την οποία το παιδί πρέπει να μάθει να δίνει, να παίρνει και να αποχωρίζεται.
Η νύχτα εκτός από το σκοτάδι επιφέρει και τον δυσβάσταχτο χωρισμό από τη μητέρα, όπως εξάλλου και την είσοδο του παιδιού στην άγνωστη χώρα του ύπνου.
Τόσοι «μικρής διάρκειας» συμβολικοί αποχωρισμοί, συχνά είναι δύσκολοι για παιδιά μικρής ηλικίας. Δεν θα ήταν υπερβολικό να χαρακτηρίσουμε συμβολικά αυτούς τους μικρούς αποχωρισμούς σαν «μικρές διαδικασίες θανάτου».
Ο Λάκης καταδεικνύει την αδυναμία του να μείνει μόνος σ’ ένα άγνωστο περιβάλλον όπως αυτό της νύχτας και των ονείρων. Μια μικρή λαμπίτσα πόσο θα τον βοηθούσε να αναγνωρίσει το οικείο του περιβάλλον! Παραδίνεται όμως στον ύπνο και το παραμύθι που ξεκινά, είναι ακριβώς αυτή η δημιουργική αποδοχή ενός νέου κόσμου.
Εχθροί αντιμετωπίζονται, φίλοι επαναπροσδιορίζονται με συνδετικό κρίκο τον Λάκη. Ο φόβος δίνει τη θέση του στην ένωση των στοιχείων της ψυχής. Η νύχτα είναι η αποδόμηση αυτών των στοιχείων. Το παραμύθι ελευθερώνει τους φόβους εντάσσοντάς τους σ’ ένα δημιουργικό γίγνεσθαι.
ΘΕΛΩ ΤΗ ΜΑΜΑ ΜΟΥ
Πρόκειται για την ιστορία διαχείρισης του μητρικού αποχωρισμού. Φυσικά δεν αφορά την εργαζόμενη μητέρα μόνο, που είναι υποχρεωμένη να πάει στη δουλειά της. Αυτό το άγχος του αποχωρισμού αφορά γενικότερα το παιδί και εμφανίζεται από 3-4 χρονών σε έντονο βαθμό.
Πρόκειται για τη σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στη μητέρα και την μητρική φροντίδα και στο παιδί. Η συνεχής ενασχόληση με το παιδί περνάει σταδιακά στο συμβολικό επίπεδο. Έτσι νοιώθει την προστασία και την σκέπη της ακόμα και από μακριά. Η παρουσία της μητέρας γίνεται λοιπόν συμβολική, εσωτερικοποιείται έτσι ώστε να αποτελεί πυλώνα στην ανάπτυξη του παιδιού και να του επιτρέπει να λειτουργεί πιο αυτόνομα. Η παρουσία – απουσία της μητέρας είναι τόσο σημαντική όσο η αντίθεση «ζωής – θανάτου». Όταν η μητέρα είναι παρούσα, ακόμα και εν τη απουσία της, τότε το παιδί μπορεί να αντιμετωπίσει τη ζωή και να εξελιχθεί. Είναι θεμελιώδους σημασίας για την ψυχική ανάπτυξη και πορεία του παιδιού στη ζωή.
Η ΜΑΡΙΚΑ Η ΦΟΡΑΔΑ
Πρόκειται για τη φάση του ελέγχου των πρωκτικών σφιγκτήρων που αφορά παιδιά από 18-30 μηνών. Είναι μια εξαιρετικά σημαντική περίοδος για τη ζωή του παιδιού. Είναι η περίοδος που μαθαίνει να συγκρατεί και να συγκρατείται. Ασκείται στο να δίνει και να παίρνει, στο να οριοθετεί και να οριοθετείται.
Οι φυσικές (και κατά συνέπεια οι ψυχικές) λειτουργίες του, δεν είναι πλέον ανεξέλεγκτες. Το παιδί, με την γονεϊκή βοήθεια, μαθαίνει να τις ελέγχει και να τις κατευθύνει. Η βραδινή ούρηση και η συγκράτησή της είναι θεμελιώδης φάση για τη ζωή του παιδιού. Αντανακλά την μετέπειτα κοινωνικότητά του όπως και τον τρόπο συνδιαλλαγής του με τον κοινωνικό του περίγυρο. Πρέπει να γίνεται μεθοδικά, εκλογικευτικά και με απόλυτο σεβασμό προς την προσπάθειά του. Οι φωνές και οι απειλές, πόσο μάλλον η διαπόμπευση, καταρρακώνουν την προσπάθεια.
Η διακριτικότητα, η υπομονή και η ευγενική επιμονή, βοηθούν το παιδί να κατακτήσει την ανεξαρτησία του. Η φάση αυτή πρέπει να ολοκληρωθεί με συνείδηση της δυσκολίας και της εξαιρετικής συνέργειας που πρέπει να αναπτυχθεί ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς.
ΟΤΑΝ Ο ΜΠΑΜΠΑΣ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Πρόκειται για την ιστορία διαζυγίου των γονιών. Αυτή η κατάσταση μπορεί να δημιουργηθεί ανά πάσα στιγμή στη ζωή των παιδιών. Βεβαίως ανάλογα με την ηλικία τους δίνονται οι κατάλληλες εξηγήσεις. Εδώ όμως δεν έχουμε γονεϊκή παρέμβαση ή εξήγηση. Εδώ το ζωικό βασίλειο (και μάλιστα το υγρό βασίλειο, άρα η συμβολικά συναισθηματική πλευρά) δίνει λύσει στο άγχος του παιδιού. Ένα διαζύγιο είναι σίγουρα μια επώδυνη διαδικασία για όλους. Ουσιαστικά είναι η κατάλυση της οικογένειας με την πρωτογενή της μορφή. Δεν είναι όμως η κατάλυση της αγάπης του σεβασμού και της φροντίδας, Δεν είναι γονεϊκή απώλεια. Δεν είναι καταδίκη κανενός από τους εμπλεκόμενους. Εύλογα το παιδί έχει πολλές απορίες που μπορεί να στερούνται ρεαλισμού, αλλά δεν στερούνται καθόλου συναισθηματικής νοημοσύνης και οξύτατης ευφυΐας. Οι άμεσες και επαρκείς εξηγήσεις από τους γονείς, όπως και η διατήρηση ισορροπιών, επιβεβαιώνουν το παιδί δημιουργώντας του την θεμελιώδη πεποίθηση ότι η ζωή θα συνεχιστεί απρόσκοπτα και θα απολαμβάνει την αγάπη και τη φροντίδα των γονιών του.
Ο ΛΑΓΟΣ ΠΟΥ ΕΤΡΩΓΕ ΤΗ ΣΟΚΟΛΑΤΑ
Πρόκειται για μια ιστορία – δίδαγμα ζωής, που αφορά παιδιά ηλικίας 4-7 ετών. Είναι η φάση της κοινωνικότητας του παιδιού που αρχίζει να προσλαμβάνει διάφορα παραδείγματα από το περιβάλλον του και να τα αφομοιώνει με τον δικό του τρόπο. Συχνά λέγεται ότι το παιδί είναι περισσότερο παιδί της εποχής του παρά των γονιών του. Σίγουρα αυτή η ρήση περιέχει μια σημαντική δόση αλήθειας. Από κάποια στιγμή κι έπειτα οι προσλαμβάνουσες είναι κοινωνικές, όμως ο γονεϊκός ρόλος παραμένει, ακόμα σε αυτές τις ηλικίες, καταλυτικός. Πρέπει ο γονιός να είναι παρών εν τη απουσία του. Πρέπει να μπορεί να παρακολουθεί διακριτικά και να επεμβαίνει ευγενικά και άμεσα όταν χρειαστεί. Το παιδί έχει ανάγκη την εμπειρία, την προσπάθεια, αλλά μέσα σε όρια και σε συνθήκες καλά ελεγμένες. Αν το επιτύχει αυτό ο γονιός τότε τα πράγματα θα εξελιχθούν ομαλά αργότερα, όταν η επέμβασή του θα είναι μικρότερη και πιο αδύναμη στην εφηβική φάση.
(το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ι. Σιδέρη και μπορείτε να το αγοράσετε κάνοντας κλικ εδώ)