Ο Λευκάδιος Χερν (Patricio Lafcadio Tessima Carlos Hearn) ή Κοϊζούμι Γιακούμο (小泉八雲) ήταν συγγραφέας και δημοσιογράφος.
Εκατόν δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του Λευκάδιου Χερν στη Λευκάδα όπου γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του, τιμάται με την δημιουργία ενός μουσείου.
Το νησί της Λευκάδας εγκαινιάζει στις 4 Ιουλίου το πρώτο μουσείο στην Ευρώπη που είναι αφιερωμένο στον σημαντικό και πολυσχιδή συγγραφέα. Θα ακολουθήσει ένα πολιτιστικό διήμερο (5-6/7) με επίκεντρο το Διεθνές Συμπόσιο «Το ανοιχτό πνεύμα του Λευκάδιου Χερν. Από τη Δύση στην Ανατολή» και εκδηλώσεις ταυτισμένες με τον ιαπωνικό πολιτισμό, όπως τελετές τεϊοποσίας, εργαστήρια χειροτεχνίας Origami και παραδοσιακό κουκλοθέατρο Seiwa Bunraku.
Ποιος ήταν ο Λευκάδιος Χερν;
Γεννήθηκε στη Λευκάδα στις 27 Ιουνίου του 1850 από Ελληνίδα μητέρα και πατέρα Ιρλανδό. Δεύτερος γιος του Καρόλου Χερν και της Ρόζας Κασιμάτη. Η μητέρα του ήταν ευγενούς καταγωγής κόρη του Αντωνίου Κασιμάτη από τα Κύθηρα ενώ ο πατέρας του στρατιωτικός χειρουργός στο Βρετανικό Σώμα των Επτανήσων από το Δουβλίνο. Το σπίτι όπου έζησε ο μικρός Λευκάδιος στα Κύθηρα υπάρχει ακόμα.
Από μικρός ταξίδεψε στον κόσμο, καθώς ο πατέρας του σαν στρατιωτικός πήρε μετάθεση για τις δυτικές Ινδίες και έτσι δυο χρόνια αργότερα ο μικρός Λευκάδιος ταξίδεψε με τη μητέρα του στο Δουβλίνο για να ζήσουν με την οικογένεια του πατέρα του. Η μητέρα του αντιμετώπιζε δυσκολίες προσαρμογής στην ξένη χώρα αλλά και στο σπίτι της οικογένειας του συζύγου της και έτσι μετακόμισε στην Σάρα Μπρέναν, συγγενικό πρόσωπο που έδειχνε συμπάθεια στον Λευκάδιο και τη μητέρα του. Μετά από ένα διάστημα συμβίωσης με τον πατέρα του, η μητέρα του αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα, καθώς ο Κάρολος Χερν εκμεταλλεύτηκε ένα νομικό κενό και έθεσε εκτός ισχύος τον γάμο του.
Έτσι, σε ηλικία πέντε ετών ο Λευκάδιος Χερν αποχωρίστηκε από τη μητέρα του χωρίς να την δει ποτέ ξανά. Παρέμεινε σε ένα πολύ συντηρητικό θρησκευτικό περιβάλλον της θείας του και έζησε την καταπίεση της νοοτροπίας αυτής. Στην ηλικία αυτή ένιωθε φόβο για τα φαντάσματα και τα στοιχειά. Η θεία του για να τον κάνει να ξεπεράσει τις φοβίες του αυτές τον κλείδωνε στο υπόγειο.
Στα σχολικά χρόνια ανακάλυψε ένα βιβλίο για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό ένιωσε ενθουσιασμένος και είπε: «Εισήλθα στη δική μου αναγέννηση». Στο κολλέγιο έχασε κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού το αριστερό του μάτι και αυτό τον έκανε πιο εσωστρεφή. Δέχτηκε τον ρατσισμό των συνομιλίκων του από το ατύχημα αυτό και δεν άντεχε το περιβάλλον της Ιρλανδίας, όπως και την πίεση της θείας του να γίνει κληρικός.
Στα 19 του πήγε στις ΗΠΑ όπου έζησε δύσκολες στιγμές, με ανέχεια. Βρήκε δουλειά σε μία εφημερίδα και σταδιακά εξελίχθηκε σε δημοσιογράφο, στην Cincinnati Daily Enquirer. Περιπλανήθηκε στη Νέα Ορλεάνη, στη Νέα Υόρκη, στις Γαλλικές Αντίλλες. Δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στον αμερικάνικο πολιτισμό. Ταξίδεψε στις Ινδίες για ένα διάστημα.
Το 1889 έφθασε ως ανταποκριτής στην Ιαπωνία. Βρήκε θέση καθηγητή της αγγλικής γλώσσας στην πόλη Ματσούε στη βορειοδυτική Ιαπωνία. Παντρεύτηκε τη Σετζούκο Κοϊζούμι, κόρη οικογένειας σαμουράι, των Κοϊζούμι που είχαν ξεπέσει με την καταστροφή που επέφερε σε αυτήν την κοινωνική τάξη η νέα πορεία της Ιαπωνίας. Υιοθετεί μάλιστα το όνομα της συζύγου του και από Λευκάδιος Χερν ονομάζεται Κοϊζούμι Γιάκουμο και αποκτούν τέσσερα παιδιά. Ο Λευκάδιος Χερν αγαπά την Ιαπωνία, μαθαίνει την γλώσσα, τα ήθη και έθιμα και προσαρμόζεται στον γιαπωνέζικο τρόπο ζωής.
Τον Δεκέμβριο του 1896, το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκυο του προσέφερε την έδρα του καθηγητή της Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
Στους φοιτητές του έλεγε: ««Αν κάποιος μεγάλος κλασικός διανοούμενος, τέλεια εξοικειωμένος με τους τρόπους και τις συνήθειες αυτής της χώρας, έκανε μια λογοτεχνική μελέτη παραλληλισμού της ελληνικής και της ιαπωνικής ζωής και σκέψης, είμαι σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα ήταν τόσο εκπληκτικό όσο και γοητευτικό».
Το έργο του είναι πλούσιο σε αλληγορίες, συμβολισμούς, όπου εμπλέκει ιαπωνικές παραδόσεις, μύθους, δοξασίες, ιστορίες, σύμβολα. Παρατηρούσε τον λαό και τις λεπτομέρειες της ιστορίας του. Τον χαρακτήρισαν «ο Παπαδιαμάντης της Άπω Ανατολής».
Χαρακτηρίσθηκε ως ο αυθεντικότερος ερμηνευτής της Ιαπωνίας στη Δύση ενώ το βιβλίο του «Ματιές στην άγνωστη Ιαπωνία» διδάσκονταν σε όλα τα σχολεία της χώρας επί δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι περιζήτητα, 8 μουσεία υπάρχουν προς τιμήν του σε όλη την Ιαπωνία, ενώ το άγαλμα του ξεχωρίζει στην κεντρική πλατεία του Τόκιο και μνημεία έχουν στηθεί σε κάθε γωνία τις Ιαπωνίας από όπου πέρασε.
Έλεγε: «Σκοπός μου είναι να παρουσιάσω στους αναγνώστες την πραγματική εικόνα της Ιαπωνίας, όχι ως ένας απλός παρατηρητής αλλά ως κάποιος που μπορεί να συμμετέχει στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων και που επιπλέον μπορεί να σκέπτεται με τις δικές του σκέψεις».
Δεν έπαψε να τον ενδιαφέρει η Ελλάδα, παρά το γεγονός της απομάκρυνσής του από την μητέρα του σε πολύ τρυφερή ηλικία. Μελετούσε τα αρχαία ελληνικά κείμενα. Δήλωνε ότι ανήκει «στη φυλή των Ελλήνων, στη φυλή των Νοτίων». Αγαπούσε και θαύμαζε πάντα την ελληνική τέχνη και την συνέκρινε με την ιαπωνική παράδοση, θεωρώντας πως έχουν κοινά στοιχεία. «Καλλιτέχνες ενός μοναδικού πολιτισμού –οι Έλληνες- μπόρεσαν να επιτελέσουν αυτό το θαύμα: ν’ αποσπάσουν το ιδανικό της ομορφιάς της φυλής τους από τις δικές τους ψυχές και να σταθεροποιήσουν το ρευστό του περίγραμμα στο κόσμημα και την πέτρα…»
Στην Ιαπωνία ο Λευκάδιος Χερν έζησε τα 14 τελευταία χρόνια της ζωής του.
Ο Λευκάδιος Χερν πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1904 ύστερα από πνευμονικό οίδημα.
Μία μικρή νεκρική πομπή μετέφερε τη σορό του στον παλιό ναό Κομπουπέρα. Η τελετή ήταν συγκινητική με όλα τα παραδοσιακά εθιμοτυπικά. Μπροστά πήγαιναν εκείνοι που κρατούσαν βουδιστικά λάβαρα, πίσω δυο μικρά παιδιά που κουβαλούσαν ζωντανά πουλιά σε μικρά κλουβιά αφήνοντάς τα ελεύθερα -συμβολίζοντας τη φυγή της ψυχής από τα δεσμά της. Ακολουθούσαν τα άτομα που έφεραν το φέρετρό του, οι ιερείς με τα κουδουνάκια τους και το φαγητό για το νεκρό, ενώ την πομπή έκλειναν η οικογένεια και οι φίλοι του νεκρού.
Στην πλάκα που έστησαν οι φοιτητές του υπήρχε το εξής κείμενο:
«Στον Λευκάδιο Χερν, του οποίου η πένα υπήρξε πιο ισχυρή ακόμα και από τη ρομφαία του ένδοξου έθνους που αγάπησε, έθνους που πιο μεγάλη τιμή του υπήρξε ότι τον δέχτηκε στις αγκάλες του ως πολίτη και του πρόσφερε, αλίμονο, τον τάφο.»
Μερικά από τα έργα του πολυγραφότατου Χερν είναι:
Glimpses of Unfamiliar Japan (Ματιές στην άγνωστη Ιαπωνία)
A Japanese Miscellany (Ιαπωνικά ανάλεκτα)
Kokoro: Hints and Echoes of Japanese Inner Life (Κοκορό : Παρατηρήσεις και αντηχήσεις της ενδότερης ιαπωνικής ζωής)
Japan and the Japanese (Η Ιαπωνία και οι Ιάπωνες)
In Ghostly Japan (Στην Ιαπωνία των φαντασμάτων)
Japan: An Attempt at Interpretation (Ιαπωνία : Μια προσπάθεια ερμηνείας)
Αποσπάσματα των πιο πάνω έργων με τον συγκεντρωτικό τίτλο Η χώρα των χρυσανθέμων εκδόθηκε σε μετάφραση Γιώργου Καλαμαντή από τις εκδόσεις “Κέδρος” (1998)
Εντός του κύκλου των ψυχών
Ιαπωνικοί Θρύλοι
Ηλέκτρα
Καϊνταν
Κείμενα από την Ιαπωνία
Όλεθρος και άλλα διηγήματα
Το αγόρι που ζωγράφιζε γάτες και άλλες ιστορίες
