Είμαι σίγουρη ότι θα βρω τον μπελά μου με αυτή την κατηγορία. Μάλλον θα ακουστεί πολύ σκληρό, αλλά το λέω: «Ποτέ μη βγείτε με άνδρα που έχει κατάθλιψη». Αφήστε με όμως να σας εξηγήσω τι εννοώ.
Έχω περάσει από κατάθλιψη και έχω ζήσει επίσης με κάποιον που έπασχε από κατάθλιψη. Ξέρω ανθρώπους που ξεπέρασαν την ψυχική ασθένεια και ανθρώπους που συνεχίζουν να ζουν με αυτήν. Είναι δύσκολο. Η κατάθλιψη μπορεί να χτυπήσει κάθε ηλικία, ανά πάσα στιγμή και μπορεί να προσβάλει τον καθένα μας. Δε λέω ότι, εάν είστε σε μία σοβαρή σχέση και είτε εσείς είτε ο σύντροφός σας εμφανίσει κατάθλιψη, θα πρέπει να σηκωθείτε να φύγετε. Κάθε άλλο. Τότε θα σας έχει μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ, και έχει τεράστια σημασία να συνεργαστείτε για να αντιμετωπίσετε μαζί την ασθένεια.
Ξέρω επίσης ανθρώπους που είχαν πετυχημένες σχέσεις με ανθρώπους που έπασχαν από κατάθλιψη. Μάλιστα, η ασθένειά τους σε πολλές περιπτώσεις αποτέλεσε σπουδαία πηγή δημιουργικότητας, συναισθηματικής ωριμότητας και ζεστασιάς. Εξάλλου, ο όρος «κατάθλιψη» καλύπτει μια μεγάλη γκάμα παθήσεων, οπότε θα ήταν άδικο να συγκρίνουμε κάποιον με ήπια, περιοδική κατάθλιψη με ένα άτομο που παλεύει σε καθημερινή βάση με τη μανιοκατάθλιψη. Τα ζευγάρια που έχουν καταφέρει να βγουν νικητές, πιστεύουν πως είναι σημαντικό να μιλούν ανοιχτά για το πρόβλημα και πώς επηρεάζει τη σχέση τους. Είναι απαραίτητο και για τους δύο να αναπτύξουν στρατηγικές που θα τους επιτρέψουν να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες στιγμές.
Ωστόσο, το βιβλίο αυτό μιλάει για σχέσεις, οπότε ας προσγειωθούμε λίγο. Υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης εάν χτυπήσει την πόρτα μιας μέχρι τότε υγιούς σχέσης, και στο να επιλέξετε επί τούτου να βγείτε με κάποιον με καταθλιπτικές τάσεις. Αν δε γνωρίζετε πού πάτε να μπλέξετε, επιτρέψτε μου να σας πω ότι η σχέση με έναν καταθλιπτικό είναι ένας μακρύς, δύσβατος δρόμος, με ελάχιστες ανταμοιβές. Στη συνέχεια, θα διαπιστώσετε το γιατί.
Η κατάθλιψη είναι μια πολύ δύσκολη ασθένεια. Σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη νόσο, φτάνει στα κατάβαθα του είναι μας. Διαστρέφει την αντίληψή μας για τον κόσμο, κάνει τα πάντα να φαντάζουν πληκτικά, δύσκολα ή απελπιστικά. Πάνω απ’ όλα όμως, μας κάνει απίστευτα εγωιστές. Το μυαλό μας απασχολούν διαρκώς οι δικές μας σκέψεις και αμφιβολίες. Οι άλλοι άνθρωποι στη ζωή μας έρχονται μετά την κατάθλιψη, επειδή η δύναμή της μας συντρίβει. Δεν μπορούμε να χαρούμε με τίποτα. Δεν μπορούμε να διατηρήσουμε τον αυτοέλεγχό μας.
Ορισμένες γυναίκες έλκονται από τους καταθλιπτικούς άνδρες, επειδή δείχνουν σκοτεινοί και μυστηριώδεις. Οι γυναίκες αυτές νιώθουν την επιθυμία να τους νταντέψουν, να τους φροντίσουν, να τους φτιάξουν το κέφι. «Ίσως εγώ καταφέρω να τον πλησιάσω. Μπορεί το μόνο που χρειάζεται να είναι κάποια που θα ακούσει τον πόνο του. Μπορεί να είμαι εγώ αυτή που θα του δώσει χαρά, όταν όλες οι άλλες απέτυχαν». Ίσως γίνει και έτσι, αλλά το ρίσκο είναι τεράστιο. Είστε σίγουρες ότι θέλετε να το πάρετε;
Η προσωπική μου εμπειρία από τη ζωή με έναν καταθλιπτικό ήταν τραυματική. Τον αγαπούσα απελπισμένα και όμως, στο τέλος, η κατάθλιψή του γιγαντώθηκε τόσο, που δεν μπορούσα να αντεπεξέλθω πια. Καθόταν με τις ώρες και βασάνιζε το μυαλό του με τη σκέψη ότι η σχέση μας ήταν καταδικασμένη. Εγώ, με τη σειρά μου, καθόμουν με τις ώρες και προσπαθούσα να τον εμψυχώσω, να τον συνεφέρω, να τον πείσω ότι θα φτιάξουν τα πράγματα. Όταν είχε τις κακές του, ήταν τρομερά υπερευαίσθητος – έπρεπε να προσέχω τι έλεγα, διαφορετικά άρχιζε την ανάκριση: Τι εννοούσα όταν είπα…; Οι διακυμάνσεις της διάθεσής του ήταν εξαντλητικές. Οι ατέλειωτες αναλύσεις για το παραμικρό, οι αέναοι κύκλοι των συζητήσεων, τα αυτο-αναιρετικά σχόλια και οι απαισιόδοξες προβλέψεις δεν είχαν τελειωμό. Περνούσε μεγάλα χρονικά διαστήματα μόνος του, αποκομμένος από εμένα και από κάθε κοινωνική επαφή. Ένιωθα να με ρουφάει η κατάθλιψή του· άρχισα να αισθάνομαι και εγώ απελπισμένη και παγιδευμένη. Η αισιοδοξία και η αυτοπεποίθησή μου άρχισαν να κλονίζονται.
Η κατάθλιψη δεν είναι ένα πρόβλημα που μπορείτε να λύσετε μόνες σας.Όπως η καρδιοπάθεια ή ο διαβήτης, έτσι και η κατάθλιψη είναι μία ασθένεια που απαιτεί ιατρική παρέμβαση για να γιατρευτεί. Επιπλέον, είναι ένα πρόβλημα το οποίο πρέπει να κατανοήσετε πλήρως αν θέλετε να επιχειρήσετε να το αντιμετωπίσετε – πρέπει να μάθετε όσο γίνεται περισσότερα για την πάθηση. Χρειάζεται γαϊδουρινή υπομονή και λιονταρί-σια ρώμη για να αντιμετωπίσετε έναν καταθλιπτικό άνθρωπο. Πρέπει να επαγρυπνείτε, να είστε σκληρές και έτοιμες για μαραθώνιες προσπάθειες. Δε λέω ότι δεν μπορείτε να τα καταφέρετε. Το μόνο που λέω είναι ότι θα πρέπει να έχετε ξεκαθαρίσει απόλυτα πού πάτε να μπλέξετε. Εγώ προσωπικά δε θα ήθελα να το ξαναπεράσω.
«Αν και η σχέση μου με τον Τζίμη δεν ήταν σε καμία περίπτωση η πιο μακροχρόνια, ήταν όμως μάλλον η πιο τραυματική.
Όταν γνωριστήκαμε, δεν είχα ιδέα ότι αντιμετώπιζε προβλήματα κατάθλιψης, ούτε ότι ήταν δυστυχισμένος. Έδειχνε σίγουρος, είχε μια καλή δουλειά. Αρχίσαμε να βγαίνουμε και όλα πήγαιναν τέλεια, αν και πάντα διαισθανόμουν ότι μου έκρυβε κάποια πράγματα ή ότι προέβαλε μια εικόνα του εαυτού του όχι και τόσο ρεαλιστική.
Δεν προσέξαμε και έμεινα έγκυος. Ποτέ δε θα ξεχάσω την ημέρα που του το είπα. Η απάντησή του ήταν: “Κοίτα, έχω και εγώ να σου πω κάτι. Πήγα στο γιατρό και μου είπε ότι πάσχω από κατάθλιψη”. Η αντίδρασή του με παραξένεψε, αλλά επειδή ανησυχούσα για κείνον, αποφάσισα να περάσω μόνη μου την τραυματική εμπειρία της έκτρωσης, ενώ συγχρόνως προσπαθούσα να του συμπαρασταθώ και να τον βοηθήσω να κρατήσει θετική στάση.
Οι επόμενοι έξι μήνες ήταν σαν το τρενάκι του λούνα παρκ: χανόταν για ημέρες ή και εβδομάδες ακόμα· ήταν πολύ θυμωμένος και τα έβαζε με όλο τον κόσμο· έπινε υπερβολικά και μετά δεν έπινε καθόλου. Είχα στρεσαριστεί απίστευτα απ’ όλ’ αυτά και θύμωσα πολύ. Έτσι, πήρα την απόφαση να διαλύσω τη σχέση, αφού ήταν προφανές ότι δεν οδηγούσε πουθενά, αν και προσπαθήσαμε να παραμείνουμε φίλοι.
Τέσσερις εβδομάδες μετά από το χωρισμό μας, ο Τζίμης αυτοκτόνησε. Δεν άφησε σημείωμα ούτε καμία εξήγηση, αλλά η κί-νησή του δεν ήταν σίγουρα κραυγή για βοήθεια. Από τον τρόπο που το έκανε, φάνηκε ξεκάθαρα προσχεδιασμένο. Ξέρω ότι δεν ήμουν εγώ η αιτία για την πράξη του, και ξέρω ακόμα ότι δεν ήταν καλά. Ωστόσο, δυσκολεύτηκα να το αφήσω πίσω μου και να προχωρήσω μπροστά. Ανησυχώ διαρκώς για τους άλλους και, αν δεν έχω νέα από κάποιον, βάζω το χειρότερο με το νου μου. Το στρες και οι τραυματικές εμπειρίες που βίωσα μένοντας πλάι σε έναν άνθρωπο με προβλήματα κατάθλιψης με εξουθένωσαν και οι επιπτώσεις διήρκεσαν χρόνια. Επίσης, με βασανίζει πάντα το ερώτημα – αν είχα κάνει κάτι διαφορετικά, θα μπορούσα ίσως να τον είχα σώσει;»
Ραχήλ
Από το βιβλίο “ΒΡΕΣ ΤΟΝ ΠΡΙΓΚΙΠΑ ΣΟΥ” της MADELEINE LOWE