Στο τέλος του 1999 μου ζητήθηκε να γράψω σενάρια για σύντομα τηλεοπτικά κλιπάκια που έπαιξαν στο Mega πριν τις βραδινές ειδήσεις. Είχαν θέμα τις τεχνολογίες του μέλλοντος. Αγαπημένο μου θέμα ως άνθρωπος της τεχνολογίας που νομίζει ότι πιάνει τις τάσεις. Παρόλα αυτά έκατσα και διάβασα. Παράγγειλα μια ντουζίνα βιβλία και στρώθηκα να γράψω. Κάθε κλιπάκι, αν και μόλις ένα-δυο λεπτά, ξεκινούσε από ολόκληρη έρευνα. Σημειώσεις, πιθανές προτάσεις… σιγά σιγά έβγαινε η παραγραφούλα η τελική. Όταν μου ζήτησαν τριάντα ακόμα βέβαια, απλά έπαιρνα ένα κομμάτι από ένα βιβλίο και τα ψιλοπασπάτευα στο ίδιο στυλ.
“Αν αντιγράψεις από μια πηγή, είναι κλεψιά. Αν το κάνεις από πολλές, το λέμε έρευνα.”
Έγινε ντόρος πρόσφατα για το σκετσάκι του Lewis CK που ξεπατίκωσε ο Λάκης Λαζόπουλος. Επειδή ακριβώς, ήταν σχεδόν ακριβώς αντιγραφή. Όσοι ασχολούμαστε με τα Νέα Μέσα έχουμε παρατηρήσει διάφορους τρόπους που γίνονται αντιγραφές. Στο Twitter υπάρχουν αυτοί που απλά παίρνουν άλλων tweets και τα βάζουν χωρίς να λένε την πηγή. Μερικοί παίρνουν από ξένα tweets. Φαίνεται από την θεματολογία και την δομή των προτάσεων συνήθως. Οι πιο τεμπέληδες στο Twitter και το Facebook έχουν κάποια “πηγή”, μια σελίδα ή κάποιον στο Twitter, από όπου παίρνουν συστηματικά υλικό. Τους θαυμάζεις εσύ και μια μέρα πέφτεις στο ίδιο site και ξαφνικά αποκαλύπτεται η αλήθεια. Ακόμα και τον Αρκά που όλοι αγαπάνε και που δύσκολα μπορείς να του προσάψεις απευθείας αντιγραφή, πολλές φορές τον έχω πιάσει να παίζει με ιδέες που έχω δει αλλού.
Τα έχω γράψει μια φορά στα Αγγλικά εδώ, αλλά να σας βοηθήσω και στα Ελληνικά στο θέμα της “καλής” κλοπής ιδέων:
- Απευθείας αντιγραφή είναι το χειρότερο. Σας βρίσκουν εύκολα με μια γρήγορη αναζήτηση στο Google.
- Λίγο αλλαγή των λέξεων. Δεν σας πιάνουν με απευθείας copy – paste αλλά φαίνεται ακόμα.
- Προσαρμογή σε ελληνικά δεδομένα. Παίρνεις εκεί που γράφει “donut” και βάζεις “γαλακτομπούρεκο”
- Ασυνάρτητη πρόταση. Διαβάζεις την ξένη ανάρτηση, σου αρέσει και μετά γράφεις αμέσως αυτό που σκέφτηκες χωρίς όμως να βγάζει νόημα.
- Ξένη ιστορία, αλλάζεις την σειρά των προτάσεων, ίσως βάζεις και μια εισαγωγή
κοκ.
Όσο περισσότερα media βλέπεις ή αν έχεις πολλά διαφορετικά προφίλ, σιγά σιγά αρχίζεις και παρατηρείς επαναλαμβανόμενα μοτίβα στην κλοπή. Στο YouTube, όπως έκανα εγώ στην δεύτερη σειρά για το Mega, πολλές φορές απλά προσαρμόζουν ένα κείμενο από ένα βιβλίο. Ακούω τηλεοπτικές σειρές και αναγνωρίζω ατάκες από το Twitter. Στο ραδιόφωνο σχολιάζουν ένα blog post που ήταν δημοφιλές αυτή την εβδομάδα, σε άλλη εκπομπή το παρουσιάζουν σαν θέμα, με τα ίδια ακριβώς σημεία, αλλά χωρίς να πούνε την πηγή. Το υλικό ανακυκλώνεται, πολλές φορές ελάχιστα αναμασημένο.
“Η αντιγραφή είναι η πιο ειλικρινής ένδειξη θαυμασμού” λέει η μάνα μου. Έχει δίκιο. Αν δεν θέλετε να βάλετε τις πηγές σας όμως, φροντίστε τουλάχιστον τα εξής:
- Να χρησιμοποιείτε πολλές διαφορετικές πηγές. 2-3 βιβλία, σίγουρα όχι μόνο το διαδίκτυο και ακόμα καλύτερα από διαφορετικές οπτικές το θέμα.
- Τσεκάρετε πάντα με το Google.
- Μην βιάζεστε. Αφήστε την ιδέα να σιτέψει στο μυαλό σας.
- Μαζέψτε υλικό. Σε φάκελο, σε πρόχειρα, online ή σε κούτα από παπούτσια. Μερακλίδικα πράγματα.
- Ξεχάστε την γρήγορη ανάρτηση. Εκτός κι αν σχολιάζετε την επικαιρότητα, είναι σχεδόν πάντα καλύτερο να το ξανασκεφτείτε, να το συζητήσετε με τον κολλητό.
Κάθε ανθρώπινη ιδέα έχει χρόνο και τρόπο ωρίμανσης. Είναι μέρος της γοητείας η ιστορία της. Φροντίστε να μας τις κάνετε πολύπλοκες και ενδιαφέρουσες λοιπόν.
