Είμαι σίγουρος ότι θα υπάρχουν κάπου στο διαδίκτυο δεκάδες οδηγοί τύπου “τα δέκα πράγματα που δεν πρέπει να κάνετε σε ένα τρολ” ή “πέντε κόλπα για να ξεφορτωθείτε ένα τρολ”. Δεν νομίζω είναι τόσο απλό το θέμα. Ας αρχίσω από το τέλος. Ιδού το συμπέρασμα: μην αφήσετε να γίνει προσωπικό το θέμα. Θα χρησιμοποιήσω παραδείγματα από την σημερινή ελληνική πολιτική σκηνή.
Αθώα περιστερά. Προσπαθεί να αλλάξει το θέμα συνήθως. Χωρίς επιθετικότητα, ενίοτε κάνουν και τους χαζούς. “Δεν ξέρω ρε παιδιά, μου φαίνεται ότι δεν μπορεί να δουλέψει αυτό το Μνημόνιο….” “Πτυχία δεν έχω, μεροκαματιάρης είμαι, αλλά δεν βγαίνουν τα νούμερα…” Συνήθως υπό πίεση θα το γυρίσει σε ένα από τα άλλα στυλ ή επιθετικότητα.
“Εσείς δεν νομίζετε ότι έχει προβλήματα η Ευρώπη;” Κλασσικό τρολοψάρεμα. Βάζουν το αγκίστρι και περιμένουν. Σε link ίσως κάποιο κάπως προβοκατόρικο άρθρο τύπου “όλη η αλήθεια για το χρέος από τον Δόκτορα Αρλούμπεν”. Μόλις απαντήσετε παίρνουν μπρος. Είναι σαν αυτά τα λουλούδια που περιμένουν το έντομο. Έχουν έτοιμα επιχειρήματα, ότι και να πείτε θα τα ρίξουν με διάφορες παραλλαγές. Βασικά είναι σαν τα μικρά παιδιά που θέλουν να φωνάξουν “να! Σου την έφερα!”
Ο ανήσυχος. Συμφωνεί μεν μαζί σας αλλά…..ξέρω εγώ…κι αν οι Γερμανοί τελικά μας την φορέσουν…. ανησυχώ μήπως είναι μη βιώσιμο τόσο μεγάλο χρέος…. πολλοί άνθρωποι φαίνονται να υποφέρουν… αυτοκτονίες… Ότι λογικό επιχείρημα και να φέρεις αυτός ανησυχεί. Ότι στοιχεία ή στατιστικά τα εκμηδενίζει με την αόριστη ανησυχία του.
“Εσύ ποιος είσαι; Τι συμφέροντα έχεις; Δεν έχεις δάνειο;” Ο επί προσωπικού τρολ. Ότι προσωπικό στοιχείο και να δώσεις το φουσκώνουν. “Α, επειδή δηλαδή μένεις στην Αθήνα νομίζεις ότι μπορείτε να απαιτείτε η υπόλοιπη Ελλάδα να σας τα πληρώνει;” Ταυτόχρονα οι ίδιοι βέβαια είναι ανώνυμοι και ασαφείς.
Ο σχιζοφρενής. Ρίχνει από την μια κάποιο χυδαίο ή ακραίο link αλλά γενικά το παίζουν μετριοπαθείς στην κουβέντα. Ή γράφουν λίγο κάθε τόσο, συνήθως όταν έχουν κοπάσει οι υπόλοιποι, έτσι για να μείνει τελευταίο το δικό τους σχόλιο. Εξάρσεις πάθους τύςπου “μαζί ρε πατριώτες! Σας αγαπώ!” και στο καπάκι μίσους για τους “οικονομικούς δολοφόνους της πατρίδας μας”.
Ελπίζω να σας έχουν τύχει κάποια από τα παραπάνω για να προχωρήσω στον τρόπο αντιμετώπισης. Μην το αφήσετε να γίνει προσωπικό! Μια καλή συζήτηση είναι ουσιαστικά ακτινογραφία επιχειρημάτων. Δείτε στην http://debatepedia.idebate.org μερικές αναλύσεις. Από εδώ τα υπέρ, απεκεί τα κατά. Από κάτω η βιβλιογραφία και τα στατιστικά. Το ερώτημα λοιπόν είναι: πως θα προσεγγίσουμε το δικό μας θέμα για να γίνει καλύτερα αυτή η ακτινογραφία;
Δεν βοηθάνε οι προσωπικές επιθέσεις. Είτε είσαι πανέξυπνος, θεόμουρλος ή το τέλειο παράδειγμα για ότι συζητάμε, παραμένεις ένας άνθρωπος. Εγώ θέλω άποψη και τεκμηρίωση, δεν με νοιάζει από που θα έρθει αυτή. Χρησιμοποιήστε φράσεις όπως “δεν καταλαβαίνω το επιχείρημα αυτό”. Ή “είχε επιχείρημα αυτό που έγραψες; Γιατί δεν το κατάλαβα αν είχε.”
Ειδικά τα τρολ που προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν την συζήτηση πρέπει να τα μαζεύουμε αμέσως. “Ευχαριστώ που παραθέτεις με τόσο πάθος την άποψή σου, αλλά εδώ ξεκίνησα την συζήτηση για κάτι άλλο. Αν θες να το πιάσουμε το δικό σου άλλη φορά.” “Ίσως συνδέονται τα δυο θέματα αλλά μου φαίνεται μακρινή η σχέση τους. Να επανέλθουμε στην αρχική συζήτηση;” “Νομίζω ότι αρκετά σταθήκαμε σε αυτό το σκέλος. Να γυρίσουμε παρακαλώ στο θέμα των ποινικών ευθυνών.”
Είναι σημαντικό να υπερασπιστούμε τους υπόλοιπους. Τα τρολ μπαίνουν σε κουβέντες με πολύ κόσμο συνήθως. Δεν τους νοιάζετε εσείς, αυτούς που δεν απαντάνε προσπαθούν να επηρεάσουν. Δείξτε ότι το καταλαβαίνετε. “Είναι προφανές ότι σε πονάει πολύ αυτό το θέμα που αναφέρεις, αλλά οι υπόλοιποι σε αυτήν την κουβέντα θέλαμε να συζητήσουμε κάτι άλλο αν δεν σε πειράζει.” “Μην κάνουμε κατάχρηση του τοίχου του φίλου μας καλύτερα. Αυτό είναι ίσως θέμα για αλλού;”
Οπουδήποτε δείξετε στοιχειώδη ευγένεια, το τρολ θα φρικάρει γιατί προσπαθεί να μας κάνει να ξεχάσουμε την φυσιολογική ανθρώπινη επαφή. “Δεν σας ξέρω, αλλά απορώ αν θα μιλούσατε έτσι σε κατ’ιδίαν συζήτηση.” “Λυπάμαι, δεν μπορώ να απαντήσω κανονικά όσο γράφετε έτσι. Είναι σαν να βρεθούμε στον δρόμο και να μου φωνάζετε διαρκώς.” Μόλις βάλουμε την τρολοσυζήτηση σε όρους κανονικής ζωής φαίνεται πόσο τρελό είναι αυτό που κάνει.
Ποτέ μην βάζετε τον εαυτό σας σαν πρόσωπο στην συζήτηση όταν υπάρχει τρολοεπίθεση. Δεν αρχίζουμε με “εγώ πιστεύω ότι”…. αλλά με “πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα ισχυρίζονται ότι”… Δεν έχει τόση σημασία ο πληθυντικός. Μάλιστα δείχνει αμυντική στάση και κούμπωμα, προσωπικά τον αποφεύγω ακόμα και με άγνωστους online. Αλλά έχει μέγιστη σημασία η άποψη να στέκεται μόνη της. “Τι λες σε όσους νομίζουν ότι κρύβονται μυθικού πλούτου κοιτάσματα στο Αιγαίο;” Ούτε τους χλευάζω, ούτε τους λέω ψεκασμένους. Με απασχολεί πραγματικά τι να πω σε αυτούς τους ανθρώπους. Με αγάπη και ειλικρίνεια νικάμε τα τρολ. Γιατί εμείς θέλουμε να χτίσουμε κάτι και αυτοί μόνο να καταστρέφουν…
Το πρώτο μέρος περί τρολ είναι εδώ.
