Στο άρθρο “γιατί λοιπόν δεν τρώμε σκύλους;” όσοι άντεξαν τον προκλητικό τίτλο και την …συνταγή για σκύλο, έφτασαν στο λογικό συμπέρασμα ότι γενικά πρέπει να το γυρίσουμε προς την χορτοφαγία για το καλό του πλανήτη. Δηλαδή για το καλό μας. Για να μην εξαφανιστεί (μακροπρόθεσμα) το ανθρώπινο είδος.
Αν όμως πιστεύετε στα δικαιώματα των ζώων δεν πρέπει να τρώτε κανένα ζώο. Τελεία και παύλα. Γιατί τα ζώα έχουν ίσα δικαιώματα με τους ανθρώπους. Δεν πρέπει να τρώτε κανένα ζωϊκό προϊόν ή παράγωγο. Δεν πρέπει να συμφωνείτε με οποιοδήποτε σπορ περιλαμβάνει ζώα. Ακόμα και η κατοχή κατοικίδιου δεν βγάζει νόημα γιατί το ζώο δεν έχει συγκαταθέσει σε αυτή την σχέση. Δεν μπορεί να φύγει αν θέλει, να πάρει διαζύγιο και να σας ζητήσει διατροφή για να μείνει στον γείτονα που συμπαθεί περισσότερο.
Στο άλλο άκρο είναι άνθρωποι που είναι άκαρδοι και σκοτώνουν ή βασανίζουνε ότι βρούνε μπροστά τους χωρίς οίκτο. Ευτυχώς δεν είναι πολλοί αλλά είναι εντυπωσιακά ηλίθιοι και μας στεναχωρούν δυσανάλογα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι λοιπόν δεν πιστεύουμε πραγματικά στα δικαιώματα των ζώων. Αλλά δεν θέλουμε να υποφέρουν. Ουσιαστικά δεχόμαστε ότι οι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη αξία από τα ζώα αλλά ότι έχουμε ηθική υποχρέωση να κάνουμε ότι μπορούμε για να βελτιώσουμε τις ζωές τους. Δεν θέλουμε να το λέμε έτσι και συχνά κρυβόμαστε πίσω από αυτούς που πιστεύουν στα δικαιώματα των ζώων. Αλλά αν πιέσεις τους περισσότερους ανθρώπους, αν τους θέσεις το μαχαίρι στο λαιμό να διαλέξουν…διαλέγουν τον άνθρωπο. Να γίνονται πειράματα για την ιατρική αλλά όσο λιγότερα χρειάζονται με όσο καλύτερες συνθήκες είναι δυνατόν. Τρώμε μεν ζώα αλλά θέλουμε να ζούνε καλά και να πεθαίνουν όσο πιο καλά γίνεται.
Να μην σκοτώνουμε τις φάλαινες αλλά να τρώμε τα κοψίδια μας.
Η πίστη στα δικαιώματα των ζώων είναι ουσιαστικά θρησκευτική. Ο Βουδισμός την προσεγγίζει περισσότερο. (Στον Χριστιανισμό δύσκολα μπορείς να τα ταιριάξεις με τόσες σφαγές που γίνονται!) Και βέβαια έχει διάφορα προβλήματα. Γιατί δεν μπορείς να ιεραρχήσεις τα ζώα. Πρέπει όλα ανεξαιρέτως να έχουν τα ίδια δικαιώματα. Από τον ελέφαντα ως το κουνούπι. Και γιατί να σταματήσουμε εκεί και να μην ανησυχούμε και για τα μικρόβια; Όχι μόνο να προσέχουμε που πατάμε μην είναι κάποιο μυρμήγκι εκεί αλλά και να μην τρώμε καυτερά γιατί θα πεθάνουν μικροοργανισμοί στο στόμα μας! Και που είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ ζώου και φυτού; (Fruitarian=αυτός που τρώει μόνο ότι πέφτει από μόνο του από το φυτό.)
Ο χώρος προσφέρεται για καζούρα και υπερβολή. Και οι φίλοι των ζώων, όπως και οι οικολόγοι, σπάνε σε ομάδες. Ενίοτε πλακώνονται και μεταξύ τους δυστυχώς. Άλλοι πολεμάνε για τα δελφίνια αλλά δεν νοιάζονται πολύ για τους σκύλους. Άλλοι τρελαίνονται με τις γούνες αλλά όχι τόσο για τις κότες στα εργοστάσια εκτροφής. Άλλοι κάνουν τους κομάντο να απελευθερώσουν ζώα από φαρμακευτικές που κάνουν πειράματα αλλά χλευάζουν τις κυρίες που προσέχουν υπερβολικά τα κανίς τους στο Κολωνάκι.
Εμείς που καθόμαστε στην μέση, οι μετριοπαθείς, μπορούμε να είμαστε μέρος του προβλήματος ή μέρος της λύσης. Γιατί κανένα από τα δυο άκρα δεν βγάζει νόημα. Η βάναυση κακοποίηση των ζώων αντανακλά άμεσα πάνω μας. Σαν ψυχολογία, σαν κοινωνία, σαν υγεία. Ακόμα και αν δεν έχεις την ευαισθησία να νιώσεις την αδικία, πρέπει να έχεις την νοημοσύνη να δεις ότι δεν σε συμφέρει. Όσοι θέτουν τα ζώα πάνω από όλα, θέτουν και τους εαυτούς τους εκτός κοινωνίας. Συνήθως έχουν μια χαρά κατοικίδια και ζούνε με την ψευδαίσθηση ότι πιστεύουν στα δικαιώματα των ζώων ενώ ουσιαστικά βάζουν τους εαυτούς τους σαν Θεούς-κριτές-παντογνώστες για να αποφασίσουν το καλό ενός ζώου που δεν μιλάει και δεν μπορούν να φανταστούν καν πως σκέφτεται.
Αυτό που γίνεται σε συζητήσεις (ή σε πλακώματα στο Facebook σαν αυτό που με ώθησε να γράψω το κατεβατό αυτό) είναι ότι ενώ είμαστε σχεδόν όλοι στην μέση, όταν δούμε κάποιον λίγο πιο ακραίο παίρνουμε αυτόματα πιο ακραία θέση από την άλλη.
“Αμάν πια, μας πρήξατε με τις υιοθεσίες σκύλων, πάω να φάω μια μπριζόλα!”
ή “παλιοκυράτσες πιο πολύ σας νοιάζουν τα δελφίνια παρά ο άστεγος δίπλα σας…”
κλπ κλπ.
Όπως και να το γυρίσεις το θέμα, η μόνη λογική που μπορεί να επικρατήσει είναι η ανθρωποκεντρική. Από οικολογικής πλευράς (το μακροπρόθεσμο καλό του ανθρώπου), από ηθικής (μόνο εμείς μπορούμε να αναλύσουμε την ηθική μας) και από πρακτικής (έχουμε το καρπούζι και το μαχαίρι και τα ζώα θα ζούνε όπως αποφασίσουμε). Αντί να πλακωνόμαστε λοιπόν ας δούμε το θέμα σε όλες του τις διαστάσεις. Για παράδειγμα τα κατοικίδια πλέον παίζουν στην κοινωνία μας ρόλο ψυχαναλυτή, μας μειώνουν το στρες. Σε πολλές περιπτώσεις είναι υποκατάστατα των παιδιών.
“Αίσχος! Ξεφτίλα! Να κάνουν κανονικά παιδιά αντί να ασχολούνται με το σκυλί τους!” (Κατευθείαν το φαινόμενο που έγραφα πιο πάνω….)
Σε έναν κόσμο που υποφέρει από υπερπληθυσμό μπορεί να είναι καλό πράγμα αυτό. Και αντίστροφα, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να αρχίσουμε επιχειρήματα σχετικά με το τι καθιστά άνθρωπο και τι όχι. Γιατί αλλιώς θα αρχίσουμε (όπως έκαναν παλιότερα) να αξιολογούμε ως “λιγότερο άνθρωπους” τους μαύρους, άτομα με νοητική στέρηση ή όποια άλλη υπο-ομάδα διαφέρει από εμάς στον Καιάδα…
Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Ας μειώσουμε τον φανατισμό και την επιλεκτική ευαισθησία μπας και συνεννοηθούμε γιατί είναι κοινωνικό πρόβλημα, όχι μόνο ατομική επιλογή.
ΥΓ Στέκει να είσαι φιλόζωος σε οικονομική κρίση;
Πολύ σωστή η τοποθέτησή σου πρέπει να πω. Και σφαιρική. Θα το βάλω στον τοίχο μου γιατί διαφωνώ σε ελάχιστα πράγματα και θεωρώ τον εαυτό μου διαλλακτικό και μετριοπαθή. (Δέχομαι βέβαια ότι κάποιοι άλλοι μπορεί να με θεωρούν ψώνιο. Αλλά δεν μπορώ να τους πίσω όλους τι να κάνουμε; :).