Καθότι στεναχώρησα πολύ κόσμο με το προηγούμενό μου άρθρο, (μερικοί βρήκαν “χυδαίο” το πρόσχημα της συνέντευξη του υπουργού υγείας) φαίνεται απαραίτητο να εξηγήσω πιο λεπτομερώς τον προβληματισμό μου.
Είναι πολύ καλό να πηγαίνεις σε κάποιον για βοήθεια. Είτε είναι ομοιοπαθητικός, αστρολόγος ή απλά ένας καλός φίλος. Έχει (αποδεδειγμένα!) θετική επίπτωση στην ψυχολογία και στην υγεία. Σε μια εποχή που η “κλασσική” ιατρική αργεί να πιάσει το νόημα, οι εναλλακτικές αρπάζουν τον κενό χώρο και παρέχουν ένα πιο σωστό κλίμα δείχνοντας ενδιαφέρον για τον άνθρωπο συνολικά. Δεν είναι “ολιστική ιατρική” αυτό – είναι απλά αυτονόητη ανθρωπιά που έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό η μπίζνα της ιατρικής. Όταν συνδυάζεται και με βαθιά πίστηότι επειδή είναι ανάδρομος ο Ερμής θα γίνει κάτι, η δύναμη του γιατρού να σε πείσει με το ύφος του
είναι μεγάλη. Στο κάτω κάτω εσύ πήγες εκεί τώρα που νιώθεις ότι χρειάζεσαι την συμβουλή του, ανοιχτός σε νέες ιδέες.
Η ζωή και η υγεία μας είναι δυναμικά πράγματα. Αν μου πει αστρολόγος ότι όσο μεγαλώνει το φεγγάρι θα μου έρχονται λεφτά έχει καλές πιθανότητες να αποδειχθεί σωστή η πρόβλεψη καθότι έτσι κι αλλιώς έρχονται διαρκώς λεφτά. Και το αντίθετο να μου έλεγε θα ισχύει γιατί φεύγουν και διαρκώς λεφτά! Το ίδιο και στην υγεία μας, ένα πολύπλοκο χημικοηλεκτρικό σύμπλεγμα σε διαρκή κίνηση. Αν πηγαίνω στον γιατρό πάντα την δεύτερη μέρα μιας ίωσης είναι εξαιρετικά πιθανό ότι κι αν μου δώσει (ή και τίποτα) να μου περάσει την τρίτη μέρα γιατί σπάνια είναι πάνω από 72ωρες τέτοιου είδους ιώσεις. Αν τηλεφωνώ για ξεμάτιασμα πάντα όταν έχω φτάσει στο αμήν με μια “κακοτυχία” είναι πιθανό να μην μπορεί να συνεχιστεί έτσι κι αλλιώς το σερί κακοτυχιών που νιώθω ότι με κατατρέχει.
Πως εξηγώ όμως το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι βλέπουν διαφορά όταν κάνουν ομοιοπαθητική; Εκτός από αυτά τα φαινόμενα και το πανίσχυρο placebo effect συντρέχουν κι άλλοι λόγοι. Συχνά η εναλλακτική θεραπεία έρχεται σταματώντας κάποια άλλη θεραπεία. Έτσι κι αλλιώς θα είχες έντονη αλλαγή στο σώμα σου. Άλλες φορές, απαιτώντας πιο τακτική διατροφή, να κόψεις τον καφέ και άλλες …διαρθρωτικές βελτιώσεις στον τρόπο ζωής επιφέρουν μια (πρόσκαιρη εκτός αν σου μείνουν σαν συνήθειες) νέα αντιμετώπιση στην ζωή. Και αυτό είναι θετικό.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι σε κάποιο πλαίσιο. Επιστημονικά, από τότε που ξεκίνησε η ομοιοπαθητική όλα “θα αποδείξουμε”, “σύντομα θα δείτε” και “νέες μέθοδοι στην έρευνα ίσως δείξουν”… Η αστρολογία ούτε καν προσπαθεί να αποδείξει ότι ισχύει, είναι πιο έξυπνη. Σαν τους βασιλιάδες που την συμβουλεύονται, κρατάει χαμηλό προφίλ. Αλλά η ομοιοπαθητική πάει γυρεύοντας σαν το κίνημα “δεν πληρώνω”. Κοιτάξτε εδώ για παράδειγμα υποτιθέμενες επιστημονικές μελέτες. “Πρωταρχικά πορίσματα”….”ενδείξεις προς έρευνα”….”πιθανό σενάριο επίπτωσης”…”νέα θεώρηση”…είναι ακριβώς το ίδιο όπως ήταν πριν είκοσι χρόνια το πεδίο έρευνας στην ομοιοπαθητική. Τότε το είχα ψάξει εντυπωσιασμένος που για δεύτερη φορά δεν είχε ουδεμία χρήσιμη επίπτωση πάνω μου. Με ελάχιστη γνώση στατιστικής, μόλις υπολογίσεις για p-value και publication bias, αυτό που μένει είναι …νεράκι σαν τα μαντζούνια τους.
Δυστυχώς αυτή είναι η μόνη διαφορά ομοιοπαθητικής και αστρολογίας. Και τα δυο επαγγέλματα είναι χωρίς οποιαδήποτε αστυνόμευση. Όπως ξεματιάζει η ξαδέλφη στον Κολωνό από το τηλέφωνο, έτσι συμβουλεύει και ο κολλητός του γνωστού από τα Εξάρχεια για εκείνο το δερματικό πρόβλημα – “ξέρεις σε αυτά είναι μοναδική η ομοιοπαθητική” σου λέει σαν σύσταση. “Δεν είναι όλοι έτσι. Υπάρχουν και σοβαροί επιστήμονες αστρολόγοι!”
Όχι, δεν υπάρχουν. Υπάρχουν αστρολόγοι και ομοιοπαθητικοί που έχουν μπλέξει πιο πολύ τα πράγματα. Οι οποίοι θολώνουν καλύτερα τα νερά γνωρίζονται περισσότερο κλασσική ιατρική ή αστρονομία. Μπορεί να είναι και ταλαντούχοι θεραπευτές (και στις δυο κατηγορίες) με την έννοια του σαμάνου. Ευφυείς άνθρωποι με διαίσθηση (=ικανότητα στην επικοινωνία με ανθρώπους σε πολλά επίπεδα) οι οποίοι ότι και αν έπιαναν θα έφερναν αποτέλεσμα. Είτε βάλουν ταμπελάκι “ψυχολόγος”, “αστρολόγος”, “ομοιοπαθητικός” ή “επιχειρηματίας” τέτοιοι άνθρωποι είναι εντυπωσιακοί και μας επηρεάζουν.
Αν ζούσαμε ακόμα σε χωριά ίσως μπορούσαμε να λειτουργήσουμε έτσι. Θα βγάζαμε στη σύνταξη λίγο πιο νωρίς τον ανίκανο σαμάνο μπας και είναι καλύτερος ο επόμενος. Στο μέγεθος της κοινωνίας μας όμως είναι ανεπαρκές πλαίσιο. Στην πλάτη ενός αστεριού σαν τον Βυθούλκα οργιάζουν χιλιάδες ανίκανοι, χωρίς καμία απολύτως πιστοποίηση ποιότητας υπηρεσιών.
Ευτυχώς, όπως και με τα ωροσκόπια, αυτό που πουλάνε είναι απλά νεράκι.
Comments are closed.