Ο Νίκος Περάκης λέει πως είναι η καλύτερη σκηνή από το Λούφα και Παραλλαγή. Και δεν θα διαφωνήσω. Σήμερα θα κάνουμε την ανατομία της σκηνής αυτής, για να καταλάβουμε τον καταπληκτικό τρόπο που γυρίστηκε. Και φυσικά να δούμε πως είναι σήμερα τα σημεία των γυρισμάτων. Η σκηνή διαδραματίζεται το πρωί της 21ης Απριλίου 1967, όταν ο Παπαδόπουλος προσπαθεί να φτάσει στη μονάδα ενώ στους δρόμους κινούνται τα τανκς της Χούντας. Πρόκειται για μια κομβική για την εξέλιξη της πλοκής σκηνή και ήταν σημαντικό να γυριστεί σωστά.
Στο σενάριο ο Νίκος Περάκης έγραφε λακωνικά: “Ο Παπαδόπουλος κατεβαίνει βιαστικά ένα δρομάκι. Ακούει θόρυβο πίσω του. Δυο στενά πιο πάνω περνούν μερικά τανκς. Ο Παπαδόπουλος απορεί. Ανοίγει το βήμα του”. Η σκηνή μοιάζει απλή στο χαρτί, όμως για να γυριστεί υπήρχε ένα εμπόδιο.
Η Λούφα και Παραλλαγή είχε ζητήσει για τα γυρίσματα από το ΓΕΣ “άδειες λήψεως σκηνών, οπλισμό, στολές, εξαρτήσεις, οχήματα κλπ”. Όμως το ΓΕΣ δεν απάντησε ποτέ [για προφανείς λόγους] κι έτσι ο Περάκης και οι παραγωγοί του φιλμ έπρεπε να γίνουν εφευρετικοί για να βρουν τανκς… Κάποιος θυμήθηκε πως υπάρχει μια μέρα κάθε χρόνο που κινούνται τεθωρακισμένα στην Αθήνα. Κάθε 25η Μαρτίου τανκς κι άλλα οχήματα διασχίζουν την πόλη για να φτάσουν στο χώρο της στρατιωτικής παρέλασης. Ήταν η τέλεια (και μόνη) ευκαιρία για να γυρίσει ο Περάκης την επίμαχη σκηνή.
Έτσι ο Περάκης με τους συνεργάτες του ετοιμάζονται μεθοδικά, αφού πρώτα έχουν μάθει τη διαδρομή των τεθωρακισμένων από το Χαϊδάρι προς το κέντρο της πόλης το Μάρτιο του 1984 (ή του 1983)
Όπως έκανε και γι’ άλλες σκηνές του φιλμ ο Περάκης ετοιμάζει storyboards με τα πλάνα.
Ας πάρουμε λοιπόν τη σκηνή από την αρχή για δούμε με τη σειρά τις λήψεις και τα σημεία που γυρίστηκαν τα πλάνα. Ξεκινάμε με τον Νίκο Καλογερόπουλο να φεύγει από το σπίτι του και να διασχίζει την έρημη οδό Γενναίου Κολοκοτρώνη ανάμεσα σε Πετράλωνα και Κουκάκι.
Από το Κουκάκι, η μαγεία του σινεμά μεταφέρει τη δράση στο Μεταξουργείο. Βρισκόμαστε στη γωνία της οδού Παραμυθίας με την (πεζοδρομημένη σήμερα) οδό Σαλαμίνος. Και βλέπουμε τα τανκς στο βάθος, να κινούνται στην οδό Αχιλλέως (ο ανισόπεδος κόμβος δεν είχε ακόμα φτιαχτεί).
Κοντινό στον Καλογερόπουλο με το γνωστό πλάνο να ξεπροβάλλει απορημένος από τη γωνία, με το χαρακτηριστικό κτήριο της οδού Παραμυθίας 13 πίσω του (κτήριο το οποίο σήμερα είναι “διακοσμημένο” με ένα πολύ χαρακτηριστικό γκράφιτι).
Η κάμερα γυρίζει ξανά στη Σαλαμίνος με το φακό στραμμένο προς την Αχιλλέως. Κάποια από τα κτήρια που βλέπουμε είναι ακόμα στη θέση τους. Ο ανισόπεδος κόμβος που εγκαινιάστηκε το 1990 και ενώνει τη λεωφόρο Αθηνών με την Αχιλλέως είναι κρυμμένος σήμερα πίσω από τα δέντρα.
Ξανά κοντινό στον Καλογερόπουλο να στρέφει το βλέμμα αλλού, προσπαθώντας να καταλάβει τι συμβαίνει. Είμαστε ακόμα στο ίδιο σημείο. Πίσω από τον πρωταγωνιστή βλέπουμε το διατηρητέο Παραμυθίας 15 και Σαλαμίνος 55, ενώ σήμερα καταμεσής του (πεζο)δρόμου υπάρχει ένας πλάτανος.
Ο ήρωας προχωρά και στην επόμενη λήψη “πεταγόμαστε” λίγα στενά πιο πάνω. Η κάμερα στήνεται στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τη γωνία με την οδό Θερμοπυλών (στην οποία κινούνται τα τανκς). Το γωνιακό κτήριο με τα καμπύλα μπαλκόνια είναι ακόμα στη θέση του (ανακαινισμένο).
Κοντινό στον Καλογερόπουλο, που γυρίζει να κοιτάξει προς τα πίσω για να δει την έρημη οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η κάμερα είναι πρακτικά στη γωνία με την οδό Πηλέως. Αυτό ήταν και το πιο δύσκολο σημείο να αναγνωριστεί..
Σε αυτή την πιο δύσκολη αναγνώριση, αξίζει μια μικρή στάση για δύο τεκμήρια. Ευτυχώς που η πινακίδα “Automatic Transition Repairs” είναι ακόμα στη θέση της, στο 95 της Μ. Αλεξάνδρου. Και το google street view διασώζει (λήψη 2009) την παλιά πινακίδα του διπλανού φαρμακείου.
Συνεχίζουμε με πλάνο από την Θερμοπυλών όπου κινούνται τεθωρακισμένα, και άλλο πλάνο με τον Καλογερόπουλο να συνεχίζει στη Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η κάμερα στρέφεται στη Θερμοπυλών καταγράφοντας το κομβόι που κατευθύνεται προς την οδό Πειραιώς.
Από το Μεταξουργείο με ένα “κινηματογραφικό άλμα” φτάνουμε στο… Θησείο. Εκεί ο ήρωας τρυπώνει στο Πάρκο του Θησείου από την πόρτα που είναι στην (νοητή) γωνία Αποστόλου Παύλου και Αγίων Ασωμάτων. Μέσα από το πάρκο η κάμερα πιάνει τα τανκς να κινούνται στην Αποστόλου Παύλου.
Μετά από μια εναλλαγή κοντινών και πλάνων μέσα στα δέντρα φτάνουμε στο τελευταίο πλάνο με τανκς όταν ο Καλογερόπουλος σαστισμένος βλέπει τα άρματα σε παράταξη. Βρισκόμαστε στην (πεζοδρομημένη σήμερα) οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στο ύψος που είναι τώρα το Μουσείο της Ακρόπολης
Με τρέξιμο του συνεργείου και γύρισμα σε 4 σημεία “περάσματος” των τεθωρακισμένων αλλά και σε κάμποσα ακόμα σημεία (λογικά νωρίτερα την ίδια ημέρα) συγκεντρώθηκε το υλικό πάνω στο οποίο δούλεψε ο Γιώργος Μαυροψαρίδης (με τον Περάκη) στο μοντάζ, δημιουργώντας την τελική σκηνή. (πηγή)