Πρόσφατα έπεσα πάνω σε ένα site που μου άρεσε πολύ. Με συνοπτικές διαδικασίες τυχαιότητας επιπέδου αλχημιστή πλέον γράφω εκεί τακτικά. Μπείτε, δείτε και πείτε μου την γνώμη σας στο http://kissmygrass.gr Είναι μια κεφάτη φάση με συντάκτες-περιπτώσεις μια και μια. Έχω περιέργεια πάνω από όλα να δω που θα βγάλει.
Ταυτόχρονα μαθαίνω ότι μια εκατοστή δημοσιογράφοι από την “Ελευθεροτυπία” μαζεύονται να βγάλουν κάπως συνεταιριστικά εφημερίδα. Έχουν βάλει από λίγα λεφτά ο καθένας και θα προσπαθήσουν να κάνουν μάλλον αυτό που ήθελαν να είναι το συγκεκριμένο φύλλο από γεννησιμιού του.
Και ποιο είναι ακριβώς το εμπορικό μοντέλο;
Η εφημερίδα είχε μια λογική. Ήταν πακέτο πληροφοριών. Ο άνθρωπος που αγόραζε την Ελευθεροτυπία στο περίπτερο μπορεί να ξεφύλλιζε πρώτα από όλα την μαύρη τρύπα (έτσι λεγόταν;) στο οπισθόφυλλο. Ή να καιγόταν για τα αθλητικά. Καθώς γυρνούσε τις σελίδες έπεφτε στις διαφημίσεις σε άλλα σημεία του έντυπου. Δηλαδή ήταν σαν να τον τραβάει από το χέρι ο αθλητικογράφος προς το γήπεδο αλλά στον δρόμο να βλέπει ένα Volkswagen που θέλει να αγοράσει και με το ποσοστό που του έδινε η VW πλήρωναν τον πολιτικό συντάκτη! Online αυτό το “πακέτο” διαλύεται. Αν δείτε στατιστικά, η συντριπτική πλειοψηφία επισκεπτών σε ειδησεογραφικά site βλέπουν 1 άρθρο τον μήνα!
Όσο λίγο κι αν δυσκολέψεις αυτούς τους πολλούς περιστασιακούς αναγνώστες, εξαφανίζονται. Όχι πληρωμή, ακόμα και δωρεάν εγγραφή να βάλεις. Οπότε έρχεται μια δεύτερη λογική, η οποία είναι πιο ενδιαφέρουσα: κάποιοι “φίλοι του έντυπου” πληρώνουν και οι πολλοί “άσχετοι” βλέπουν τζάμπα. Αν είναι κοινωφελής σκοπός, αν πχ πιστεύεις ότι λείπει από την επικαιρότητα μια εναλλακτική φωνή και αξίζει να δώσεις λεφτά για να το κάνει αυτό η Ελευθεροτυπία, κάτι πάει κι έρχεται. Στην λογική του συλλόγου. Σαν να πληρώνω εγώ με άλλους είκοσι τα έξοδα του περιοδικού του Εξωραϊστικού Συλλόγου της περιοχής μας και να το μοιράζουμε στο βενζινάδικο της γειτονιάς για να ενημερωθούν οι γείτονες. Μας αρέσει η μουσική που παίζει το κλαμπ της γειτονιάς και τσοντάρουμε όλοι από κάτι για να συνεχίσει να παίζει το πρόγραμμά του. Δεν αντέχουμε την ιδέα ενός κόσμου χωρίς τον αγαπημένο μας dj.
Και μετά υπάρχουν δεκάδες ενδιάμεσες λύσεις. Τζάμπα μεν, αλλά μέχρι 5 άρθρα την εβδομάδα ή 20 τον μήνα. Μια τιμή για πρόσβαση από κινητό, μια άλλη για πακέτο το έντυπο και πρόσβαση σε όλα τα άρθρα. Εμείς εδώ στην Ελλάδα γελάμε με τα περισσότερα καθότι δεν διανοούμαστε ψηφιακό σύστημα το οποίο να μην επιδέχεται σπασίματος. Κάποιοι νόμιζαν ότι η λύση θα ήταν κλειδωμένο hardware. Όταν βγήκε το iPad ο Steve Jobs σίγουρα το σκέφτηκε. Ειδικευόταν στο “κλείδωμα” του καταναλωτή. Αλλά ήταν μάταιο. Ούτε η Amazon τα κατάφερε, κατέληξε στο Android. Δεν κλειδώνει με τίποτα.
Οπότε έρχονται κάτι μεσοβέζικα συστήματα. Τζάμπα περιεχόμενο αλλά θα μας δώσεις τα προσωπικά σου δεδομένα. Θα δεις αναγκαστικά διαφήμιση. Οι πιο πολλοί μάλιστα δεν έχουν υποδομή για να ξεχωρίσουν ανάμεσα σε όποιον πληρώνει και τον τζαμπατζή οπότε όλοι βλέπουν τις ίδιες διαφημίσεις. Σε μερικές ο συνδρομητής αγοράζει το δικαίωμα να μην βλέπει διαφημίσεις, αλλά πρακτικά, με τόσο λίγο χώρο που έχει μια οθόνη, είναι δύσκολο να οργανωθεί σωστά και αισθητικά άρτια αυτό. Ο λόγος που θα πληρώσω το περιεχόμενο θα είναι ίσως για να είμαι πιο σίγουρος ότι οι δημοσιογράφοι δεν “τα παίρνουν” από αλλού. Θέλω κάποιος να ψάξει την αληθινή ιστορία, να μην αφήσει τους πολιτικούς πχ σε χλωρό κλαρί.
Ένας από τους λόγους που έχουν απήχηση οι στήλες “γνώμης” είναι επειδή πείθουν μερίδιο του κοινού ότι είναι ειλικρινής αλλά δεν απαιτούν τους πόρους σοβαρής, συστηματικής και σε βάθος δημοσιογραφικής έρευνας. Αλλά μόνο με “γνώμη” δεν επιβιώνει ένα έντυπο. Το πακέτο είναι λειψό. Στην αναζήτηση της αλήθειας όλοι καταλαβαίνουμε ότι η μεθοδική προσέγγιση είναι χρονοβόρα. Ακόμα κι αν ήξερα να το κάνω εγώ, θα απαιτούσε κόπο. Ενώ γνώμες….ε, όλοι έχουν μια!
Ιδού λοιπόν η πρότασή μου για την νέα και βελτιωμένη Ελευθεροτυπία. Mythbusting σε όλα τα επίπεδα. Έχει ανεβεί ο πήχης. Θέλουμε να βρείτε την αλήθεια και να την βάλετε όπου είμαστε. Όχι απλά να διασταυρώνετε online πηγές, αυτό το κάνω και μόνος μου. Τηλέφωνο, συνέντευξη, ψάξιμο, ρεπορτάζ…αυτά που έχουν ξεχάσει (γιατί δεν πληρώνουν) οι άλλοι στην Ελλάδα. Και μετά δεν αρκεί να το αναρτήσεις. Πρέπει να καταλάβεις τι media μασάει ο καθένας και να τον ταϊσεις στον χώρο του.
Ζούμε συναρπαστικές εποχές στα media. Κυρίως επειδή δεν υπάρχει πια ο “χώρος” των εφημερίδων αλλά της “ενημέρωσης”. Και δεν υπάρχει ενιαίο επιχειρηματικό μοντέλο αλλά δεκάδες διαφορετικά πειράματα. Για όλους όσους απολαμβάνουμε τις αλλαγές θα είναι μια συναρπαστική δεκαετία.