Άγνωστοι Έλληνες ήρωες: Δόμνα Βιζβίζη, η Κυρά των Θαλασσών
“Οι ελεύθεροι άνθρωποι οφείλουν με όλη τους την ψυχή να αγωνίζονται ενάντια σε κάθε εισβολέα που αποτελεί απειλή για την ελευθερία τους και κίνδυνο για τα εδάφη τους…” Ηρόδοτος.
Η ελληνική ιστορία βρίθει μεγάλων αγωνιστών, ο καθένας εκ των οποίων πάλεψε με τον δικό του τρόπο και συνείσφερε με όσα μέσα διέθετε, ώστε το καράβι του Ελληνισμού να συνεχίσει την μακραίωνη πορεία του «λαβωμένο» μεν κατά καιρούς, αλλά πάντοτε όρθιο και απτόητο…
Πολλοί από αυτούς τους αγωνιστές επέλεξαν να μείνουν στην αφάνεια, ως άγνωστες φιγούρες ανάμεσα στο πλήρωμα του καραβιού, μακριά από τα φώτα της ιστορίας και μοναδικό μέλημα τους είχαν την διεκπεραίωση της αποστολής τους…
Ευτυχώς για εμάς όμως, το σπουδαίο έργο που επιτέλεσαν τους προδίδει, όσα χρόνια και αν περάσουν, λειτουργώντας ως φωτεινός φάρος, που στόχο έχει να αποτρέψει το καράβι του Ελληνισμού από τις κακοτοπιές, δείχνοντάς του τον δρόμο που πρέπει και οφείλει να ακολουθήσει…
Με αυτούς τους ανθρώπους επιλέξαμε να ασχοληθούμε στα επόμενα άρθρα μας, αποδίδοντάς τους έτσι, έναν μικρό φόρο τιμής, για όσα προσέφεραν σε εμάς και την Ελλάδα.
Ενόψει της 25ης Μαρτίου, θα πούμε δύο λόγια για την Θρακιώτισσα Καπετάνισσα Δόμνα Βισβίζη, «Κυρά των θαλασσών», όπως την αποκαλούσαν, η οποία διαθέτοντας δικό της πλοίο, το περίφημο «Καλομοίρα», έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων!
Αν και καταγόταν από ζάπλουτη οικογένεια, παράτησε τα πάντα, προκειμένου να υπηρετήσει το έθνος. Παντρεύτηκε τον Πλοίαρχο Αντώνη Βισβίζη, τον οποίο και ακολούθησε στον πόλεμο, ανεβαίνοντας στο πλοίο μαζί με τα πέντε παιδιά της και ολόκληρη την κινητή περιουσία της.
Σταδιακά συνετάχθησαν με τον στόλο των Ψαριανών και όργωναν το Αιγαίο, έχοντας ως στόχο «να χτίσουν το χρυσό παλάτι της Ελευθερίας», όπως συνήθιζαν να λένε…
«Ο Χατζή Αντώνης Βισβίζης έλαβε μέρος σε αλλεπάλληλες ναυτικές επιχειρήσεις με το μπρίκι του «Καλομοίρα» και την ηρωική γυναίκα του Δόμνα, τα 5 παιδιά του και 140 ναύτες. Ο Αντ. Βισβίζης συμμετείχε στις ναυμαχίες του Άθω, της Λέσβου και της Σάμου, βοήθησε ενεργά τους επαναστάτες κατά τις επιχειρήσεις των Δημ. Υψηλάντη, Οδ. Ανδρούτσου και Νικηταρά στην Αγ. Μαρίνα Λαμίας και συνέβαλε αποφασιστικά στη διάσωση τους από την επερχόμενη στρατιά του Δράμαλη. Μετά το θάνατο του, συνέχισε την πολύτιμη προσφορά του, η δεύτερη Μπουμπουλίνα της εποχής εκείνης, η Δόμνα Βισβίζη, η οποία, συνεργαζόμενη στενά με τον υπαρχηγό του μπρικιού «Καλομοίρα» καπετάν Σταυρή, συνέχισε την πολιορκία του Ευρίπου και διακρίθηκε στο πεδίο της μάχης. Η φήμη της θρυλικής Δόμνας Βισβίζη έγινε γνωστή ακόμη και στα μέλη των ευρωπαϊκών φιλελληνικών επιτροπών». (βιβλίο Θράκη)
Στις 21 Ιουλίου του 1822 σκοτώνεται ο Αντώνης Βισβίζης, κατά την διάρκεια «θαλάσσιας» πολιορκίας της Εύβοιας, γεγονός που ωθεί την Δόμνα να αναλάβει ως Καπετάνισσα το πλοίο και να συνεχίσει δυνατότερα τον Αγώνα!
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, σχετικά με την πολιορκία της Εύβοιας, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Φανερώνω ότι ο Καπ΄ Αντώνης Βιζβίζης ευρισκόμενος εις Λιβάθα με το πλοίον του, το εις την πολιορκίαν στρατόπεδόν μας έχων μεγαλωτάτην ανάγκην τόσον από τροφάς όσον και από πολεμοφόδια μας έδωσεν τρία κανόνια του κάμπου, ενενήντα μπάλες γρανάτες, εικοσιπέντε σακέτα μπάλα μιδραλία (…) Και ούτω εκρατήσαμεν την πολιορκίαν πάλιν και εστάθημεν, επειδή είμεθα έτοιμοι να σκορπίσωμεν όλοι. Διό δίδεται το παρόν δια να έχη να παρρησιασθή εν καιρώ εις το Γένος δια ταύτην του την δούλευσιν και τον πατριωτισμόν».
Η Δόμνα Βισβίζη ξόδεψε ολόκληρη την περιουσία της, προκειμένου να συντηρήσει το πλήρωμα και κατ’ επέκταση να κρατήσει όρθιο τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα…
Δήλωνε: «Δεν λυπάμαι να ξοδεύω χρήματα, αφού μ’ αυτά θα κτιστεί το χρυσό παλάτι της ελευθερίας».
Συνήθιζε μάλιστα να υπογράφει ως « η ευπειθεστάτη πατριώτισσα και δούλη, Δόμνα Βισβίζη».
Ο Δημήτριος Υψηλάντης την χαρακτηρίζει «ευγενεστάτη και γενναιοτάτη» και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος «ευεργέτιδα»!
Εκτός, όμως, από την περιουσία της, η Δόμνα παραχώρησε μετά από αμέτρητες μάχες και το πλοίο της, με το οποίο πολλά χρόνια αργότερα ο Πιπίνος πυρπόλησε την τουρκική φρεγάτα του Χαζνέ Γκεμνισί στα παράλια της Μ. Ασίας.
Το τέλος της δεν διαφέρει και πολύ από την κατάληξη πολλών Ελλήνων Αγωνιστών, οι οποίοι έχοντας δώσει τα πάντα, μένουν στο περιθώριο από το ελληνικό κράτος…
Έτσι και η μεγάλη αυτή Καπετάνισσα κατέληξε μόνη της, χωρίς ίχνος περιουσίας να προσπαθεί να μεγαλώσει τα παιδιά της, για τα οποία αν και ζήτησε βοήθεια από την πολιτεία, αυτή δεν ήρθε ποτέ…
Έτσι, πέθανε εγκαταλελειμμένη στην περιοχή του Πειραιά το 1850 σε ηλικία 66 ετών…
Πολλά μνημεία ανεγέρθησαν προς τιμήν της και το όνομά της μένει ζωντανό μέσα από την παράδοση…
Χαρακτηριστικό είναι το δημοτικό τραγούδι που περιγράφει τα κατορθώματά της:
Χαρακτηριστικό είναι το δημοτικό τραγούδι που περιγράφει τα κατορθώματά της:
«Πουλάκι πόθεν έρχεσαι, πουλάκι γι΄ αποκρίσου
μην είδες και μην άκουσες για την κυρά Δομνίτσα
την όμορφη, τη δυνατή, την αρχικαπετάνα,
πούχει καράβι ατίμητο και πρώτο μεσ’ στα πρώτα,
καράβι γοργοτάξιδο, καράβι τιμημένο,
καράβι που πολέμησε στης Ίμπρου το μπουγάζι;
μην είδες και μην άκουσες για την κυρά Δομνίτσα
την όμορφη, τη δυνατή, την αρχικαπετάνα,
πούχει καράβι ατίμητο και πρώτο μεσ’ στα πρώτα,
καράβι γοργοτάξιδο, καράβι τιμημένο,
καράβι που πολέμησε στης Ίμπρου το μπουγάζι;
Και το πουλάκι στάθηκε και το πουλάκι λέει,
την είδα την απάντησα σιμά στο Αγιονόρος
τρεις μέρες επολέμαγε με δυο χιλιάδες Τούρκους
Καράβια εδώ, καράβια εκεί, καράβια παρά πέρα
και τούτη σαν τον αετό ώρμαγε και χτυπούσε
δεξιά ζερβά κι ανάστροφα κι όπου βολούσε ακόμα
κι άκουγες βόγγους δυνατούς και στεναγμούς μεγάλους
κι άκουγες κλάματα πικρά, κατάρες στην κατάρα
κι θάλασσες κοκκίνιζαν ως φέσια των αγάδων».
την είδα την απάντησα σιμά στο Αγιονόρος
τρεις μέρες επολέμαγε με δυο χιλιάδες Τούρκους
Καράβια εδώ, καράβια εκεί, καράβια παρά πέρα
και τούτη σαν τον αετό ώρμαγε και χτυπούσε
δεξιά ζερβά κι ανάστροφα κι όπου βολούσε ακόμα
κι άκουγες βόγγους δυνατούς και στεναγμούς μεγάλους
κι άκουγες κλάματα πικρά, κατάρες στην κατάρα
κι θάλασσες κοκκίνιζαν ως φέσια των αγάδων».
Δικαίως την κατατάσσουν στο ίδιο επίπεδο συνεισφοράς με την Μπουμπουλίνα και την Μαντώ Μαυρογένους, καθώς άνθρωποι σαν κι αυτούς, που επέλεξαν να χάσουν «τα πάντα», με αντάλλαγμα μία ελεύθερη Ελλάδα, μπορούν να μας χαρίσουν μία ανάσα μέσα σε όλο αυτό το αδιέξοδο -κυρίως ψυχολογικό-, στο οποίο πολλοί από εμάς έχουν περιέλθει…