Αλλες περιπλοκές της εγκυμοσύνης

Η νευρική, δυστυχισμένη, απρο­σάρμοστη γυναίκα είναι εκτεθειμένη και στην παραπέρα πορεία της εγκυ­μοσύνης σε ορισμένους κινδύνους. Για να αναπτυχθεί και να ωριμάσει ο παιδικός οργανισμός, η μητέρα πρέ­πει να προσανατολιστεί σε μια «προφυλακτική στάση», πρέπει να «αφοσιωθεί» στο γεγονός της εγκυ­μοσύνης. Πολλές γυναίκες δεν είναι σε θέση να το κάνουν αυτό. Από τις δικές του εσωτερικές ανάγκες και απ’ τις συγκρούσεις του περιβάλλο­ντος προέρχονται εύκολα εντάσεις και αμυντικές στάσεις, οι οποίες επη­ρεάζουν πιθανόν και την εγκυμοσίί- νη. Σήμερα αναρωτιέται κανείς στην ψυχοσωματική ιατρική, μήπως η πρόωρη αποβολή του καρπού δεν προκαλείται από ανεπεξέργαστα αισθήματα φόβου. Από πολλά ιστο­ρικά ασθενών διαθέτουμε πάντως βάσεις ότι οι ψυχικές δυσκολίες της μητέρας μπορούν να διακόψουν την εγκυμοσύνη· πιο εντυπωσιακά φαί­νεται αυτό στην «αποβολή απ’ τρόμο», όπου ένας υπερβολικός ερε­θισμός τρομακτικού είδους οδηγεί σε αποβολή του ακόμη ανώριμου καρπού.

Διαταραχές του μεταβολισμού παρουσιάζονται επίσης στο δεύτερο ήμισυ της εγκυμοσύνης, οι οποίες ονομάζονται «τοξαιμίες της κυή­σεως». Ενα απ’ τα πολλά συμπτώμα­τα είναι εδώ η ψηλή πίεση του αίμα­τος και σε βαριές περιπτώσεις σπα­σμοί όπως στην επιληψία. Εδώ δε θα έπρεπε πάλι να σταματήσουμε στο βιοχημικό πόρισμα. Φυσικά δίαιτα και η φαρμακοθεραπεία επιβάλλο­νται σ’ αυτές τις γυναίκες πρέπει όμως να προσέξουμε ότι αυτές οι άρρωστες παρουσιάζουν ψυχικές περιπλοκές, που πιθανόν να αποτε­λούν τον πυρήνα της αρρώστιας τους. Οσο λιγότερο έχει η γυναίκα προετοιμαστεί στην προηγούμενη ζωή της για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής της και του γυναικείου ρόλου της, τόσο πιο εύκολα καταβάλλεται, όταν μια εγκυμοσύνη της φέρνει πιο κοντά στη συνείδηση τη θηλυκότητά της και τα καθήκοντα που συνδέονται μ’ αυτή. Επίσης οι λεγόμενες νευρώ­σεις και ψυχώσεις της εγκυμοσύνης πρέπει να παρατηρηθούν σ’ αυτή τη συνάρτηση: η γυναίκα, που παθαίνει στην εγκυμοσύνη μια ψυχική ή σωματική κατάρρευση, εκφράζει καθαρά τη γενική της δυσπροσαρμο- γή στη γυναικεία μοίρα της. Η γέννη­ση και η λοχεία είναι οι τελευταίοι σταθμοί της δοκιμασίας, που σημαί­νει για κάθε γυναίκα η εγκυμοσύνη. Η γέννηση είναι σίγουρα μια μεγάλη φυσική και ψυχική απαίτηση: μόνο η σωματική απόδοση κατά την εξαγω­γή του καρπού μπορεί να παραβλη­θεί με την ανάβαση ενός βουνού 3.000 μέτρων! Μέχρι τον αιώνα μας ο τοκετός ίσχυε σα μια πολύ οδυνη­ρή διαδικασία – ήδη ο χαρακτηρι­σμός «ωδίνες» δηλώνει ότι οι άνθρω­ποι παραχωρούν στον πόνο κατά τον τοκετό μια εξέχουσα θέση. Η Βίβλος συνδέει τον πόνο του τοκετού κυριολεκτικά με το προπατορικό αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας: η κατάρα για την πρώτη μητέρα του ανθρώπινου γένους είναι: « …εν
λύπαις τέξπ τέκνα». Γι’ αυτό οι άνθρωποι πίστευαν μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες ότι είναι εντελώς φυσικό να είναι οδυνπρή n γέννπσπ ενός παιδιού.

Μια αλλαγή σ’ αυτή τπν άποψπ προήλθε και απ’ το γεγονός ότι σε γυναίκες πρωτόγονων φυλών παρα- τπρούνται ελάχιστοι πόνοι κατά τον τοκετό. Απ’ αυτό βγήκε το λογικό συμπέρασμα ότι n στάσπ τπς εγκύου μπορεί να διευκολύνει ή να δυσκο­λέψει ουσιαστικά τον τοκετό. Ετσι έσπασε ο μύθος για τον οδυνπρό τοκετό και αναπτύχθπκε n μέθοδος του «ανώδυνου τοκετού», που στους πρωτοπόρους του συγκαταλέγεται ο Αμερικανός G. D. Read. Οι γιατροί βασίστπκαν στο γεγονός οτι ο φόβος και n δυσκαμψία είναι τα ουσιαστικό­τερα εμπόδια του τοκετού· με ενπ- μέρωσπ τπς γυναίκας για τπ διαδικα­σία του τοκετού, με γυμναστική κατά τπ διάρκεια τπς εγκυμοσύνπς, με ψυχΟλογική καθοδήγπσπ και φροντί­δα οι πόνοι του τοκετού μπορούν να μειωθούν σπμαντικά, πάντως όχι να εξουδετερωθούν εντελώς. Σπμασία έχει στπν πρώτπ γραμμή ότι n γυναί­κα στα τελευταία στάδια τπς εγκυ- μοσύνπς και στπ λοχεία έχει το αίσθπμα τπς ασφάλειας ότι περιβάλ­λεται με αγάππ – αυτός είναι ο ψυχολογικός βασικός κανόνας, που ισχύει για όλα τα προβλήματα τπς εγκυμοσύνπς, του τοκετού και τπς λοχείας.

Ο αλκοολισμός της γυναίκας ηρο- έρχεται – όπως και του άντρα – από ορισμένες ψυχικές αιτίες, που λίγο – λίγο μπορούν ν’ αναγνωριστούν εύκολα. Κάθε φορά είναι μια φαινο­μενικά ακατανίκητη εσωτερική ανά­γκη, που ωθεί τη γυναίκα να κατα­φύγει στο αλκοόλ, που για λίγη ώρα τουλάχιστον την απαλλάσσει απ’ τις φροντίδες της.

Εκτός απ’ αυτό για τη γυναίκα υπάρχουν και καθαρά εξωτερικοί λόγοι για την κατανάλωση αλκοόλ. Μια σίγουρα καταστρεπτική επίδρα­ση ασκεί στην περίπτωση αυτή το λεγόμενο «μπαρ του σπιτιού». Πολλοί άνθρωποι το θεωρούν σαν απόδειξη του ψηλού βιοτικού επιπέ­δου τους να διαθέτουν μπαρ στο σπίτι, όπου υπάρχει πρόχειρη μια μεγάλη ποικιλία από οινοπνευματώ­δη ποτά. Αυτή η άκοπη προσιτότητα του αλκοόλ αποτελεί έναν μεγάλο κίνδυνο. Σχεδόν κάθε γυναίκα είναι εκτεθειμένη κατά διαστήματα σε ορισμένες δυσθυμίες. Δε χρειάζεται να είναι κανένας ιδιαίτερα ασταθής, αλλά η βασική διάθεση του ανθρώ­που παρουσιάζει «κανονικά» διαρκώς ταλαντεύσεις, όπου εδώ κι εκεί μπο­ρεί να κυριαρχήσουν και καταθλιπτι­κά αισθήματα, ατολμία, φόβος κλπ. Η ψυχικά υγιής γυναίκα είναι ικανή να υπερνικήσει τέτοιους ερεθισμούς. Κάνει υπομονή να περιμένει την αλλαγή της ψυχικής διάθεσης, που κατά κανόνα αργά ή γρήγορα έρχε­ται. Οταν κανείς έχει το αλκοόλ σα «φροντιδοσπάστη» στο σπίτι, υπάρχει πάντα ο πειρασμός να μειώνει κάθε μικρή του κατάθλιψη με το ακατάλ­ληλο Φάρμακο.

JOSEF RATTNER – ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ – Η σύγχρονη γυναίκα ανάμεσα στο μύθο και στην πραγματικότητα -Η μετάφραση έγινε από το γερμανικό πρωτότυπο: «Psychologie der Frau» Εκδόσεις Η. Μανιατέας – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γιώργου Βαμβαλή