“Αυτό το δέντρο (στην παλιά εκκλησία Άνω Γραικικού) μου θύμισε μια μικρή ιστορία. Όταν ήταν να το φυτέψουν, είχαν ανοίξει ένα τεράστιο λάκκο ου είχε μείνει πολλούς μήνες ανοιχτός για δεν συμφωνούσαν οι χωριανοί (όπως πάντα μέχρι σήμερα) τι θα πρέπει να φυτέψουν: πλάτανο; φτελιά; ή κάτι άλλο; Τελικά επικράτησαν οι ωφελιμιστές: Καρυδιά! Ήταν και το πνεύμα της εποχής. Κατοχή. Τρώγονται τα σκουμπορδόλια από τον πλάτανο; Ενώ τα καρύδια δημοσίας χρήσης είναι ότι πρέπει για να συνοδεύουν το τσίπουρο!
Μέσα από αυτόν τον τεράστιο λάκκο είδακαι θαύμασα για πρώτη φορά αντάρτες, να χορεύουν φύρω απάυτόν τον λάκκο, με τον ξακουστό Λία-Μπούκα στο κλαρίνο και την κομπανία του, εκεί δίπλα στα πεζούλια, να’χουν οι αντάρτες τα όπλα στην πλάτη περασμένα χιαστί και εμείς οι πιτσιρικάδες να χοροπηδάμε μέσα σ’αυτόν τον λάκκο. Και φάνταζαν οι αντάρτες δυσανάλογα ψηλοί μέσα απ’αυτόν τον λάκκο. Έμοιαζαν σαν ήρωες! Όχι έμοιαζαν, ήταν ήρωες! Γιατί την προηγούμενη μέρα αυτοί οι αντάρτες πολέμησαν και σκότωσαν τους Ιταλούς κάτω εκεί στα στενά της Πλάκας! (Οι Ιταλοί στην Ήπειρο αντικαταστάθηκαν από τους Γερμανούς αργότερα, πριν την συνθηκολόγηση Μπαντόλιο ακόμη.)”
(…)
“Αργότερα μαθεύτηκε…(…). Κανένας δεν σκοτώθηκε, ούτε τραυματίστηκε και από τις δύο…ομάδες. Μπορεί να γρατσουνήθηκε κάποιος στις βατσουνιές κατά την, όχι και τόσο άτακτη, υποχώρηση, αλλά δεν καταγράφηκε στο φύλλο του…αγώνος. Όπως και δεν καταγράφηκε πόσακοτσύφια ή φάσες σκότωσε κάθε μια από τις παρατάξεις των εμπόλεμων κατά την σύρραξη αυτή. Επίδειξη οπλοχρησίας ήταν μάλλον, ή άσκηση με πραγματικά πυρά επί σταθερού καλυμμένου φιλίου στόχου ή άσκηση απαγγίστρωσης με πυρά ανασχέσεως ή μάχη στον προσομειωτή. Κάπως έτσι θα τα λένε αυτά οι στρατιωτικοί.”
(…)
“Κάποιες παράπλευρες απώλειες, βέβαια υπήρξαν. (…) Τα κοτέτσια στους Ραφταναίους τα ρήμαξαν. Γνωστά αυτά. Γιατί ρύζι και μακαρόνια έτρωγαν κάθε μέρα οι Ιταλοί στα Γιάννενα. Γνωστά και αυτά. Φαντάσου όμως τώρα: Να’σαι Ιταλός να πολεμάς, ας πούμε, και να’χεις κότα και καρύδια στο σακκίδιό σου και να κρατάς το καλάθι με τα αυγά που έκλεψες στο χέρι!”
Αποσπάσματα από το βιβλίο “Ανεμοστρόβιλος στα Τζουμέρκα: Οκτώβριος 1943/ Φεβρουάριος 1944” του Σωτήρης Ι. Καραβασίλη. Αξιόλογη και ασυνήθιστη στην αντικειμενικότητα και το χιούμορ της καταγραφή του εμφυλίου στην περιοχή των Τζουμέρκων.