Η δημοσκόπηση στη Βραζιλία που προκαλεί φόβο, θυμό και απόγνωση
Γράφει η Λουκία Μητσάκου
«Δικαιολογημένος ο βιασμός αν το ντύσιμο είναι προκλητικό». Αυτό απάντησαν οι Βραζιλιάνοι μετά από δημοσκόπηση, που προκάλεσε αντιδράσεις και διαμαρτυρία. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση που διεξήγαγε το Κυβερνητικό Ινστιτούτο Οικονομικής Έρευνας (IPEA), το 65,1 % των ερωτηθέντων απάντησε πως οι βιασμοί είναι δικαιολογημένοι αν οι γυναίκες ντύνονται προκλητικά. Το 58,5% απάντησε πως αν οι γυναίκες ήταν πιο προσεκτικές στη συμπεριφορά τους οι βιασμοί θα ήταν λιγότεροι. Στο ερωτηματολόγιο απάντησαν 3.810 πολίτες από 212 πόλεις. Η δημοσκόπηση έγινε όταν αποκαλύφθηκε από το IPEA ότι το 50,7% των θυμάτων βιασμού στη Βραζιλία είναι κορίτσια κάτω των δεκατριών ετών. Το Ινστιτούτο υπολογίζει πως το 0,26% του πληθυσμού έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και θεωρείται πως μόνο το 10% των βιασμών έχουν καταγγελθεί στην αστυνομία. Όσον αφορά στις περιπτώσεις βιασμού μέχρι το 2011, το 89% των θυμάτων ήταν γυναίκες.
Η φεμινίστρια δημοσιογράφος Nana Quieroz (κεντρική φωτό) οργάνωσε μια καμπάνια με μορφή ηλεκτρονικής διαμαρτυρίας στο Facebook στις 28/3 καλώντας τις γυναίκες να ανεβάσουν φωτογραφίες τους με το σύνθημα «Δεν μου αξίζει να βιαστώ». «Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι επιτρέπεται να γδύνεσαι στη διάρκεια του καρναβαλιού, αλλά όχι στην πραγματική ζωή» επισημαίνει η δημοσιογράφος υπογραμμίζοντας το παράδοξο της Βραζιλίας.
Η Quieroz, μετά την εν λόγω καμπάνια, έλαβε απειλητικά μηνύματα από άντρες αλλά και από γυναίκες. Οι άντρες της έγραφαν πως αν την πετύχουν στο δρόμο θα τη βιάσουν και οι γυναίκες πως εύχονται να βιαστεί. Ένας δημοσίευσε μια φωτογραφία στη σελίδα της καμπάνιας στο Facebook κρύβοντας το πρόσωπό του με ένα χαρτί που έλεγε: «Έχω βιάσει και θα βιάσω ξανά».
Η πρόεδρος της Βραζιλίας Dilma Rousseff έγραψε στο λογαριασμό της στο Twitter ότι στηρίζει τη δημοσιογράφο Nana Quieroz και ότι δεν της αξίζει να δέχεται τέτοιου είδους απειλητικά μηνύματα. «Καμιά γυναίκα δεν αξίζει να είναι θύμα βίας, είτε σωματικής είτε με τη μορφή απειλής» δήλωσε. Συμπλήρωσε πως η μελέτη αποδεικνύει πως «η βραζιλιάνικη κοινωνία έχει πολύ δρόμο να κάνει» και κάλεσε την κυβέρνηση και την κοινωνία να εργασθούν μαζί εναντίον της βίας κατά των γυναικών.
Στα social media χιλιάδες γυναίκες ανέβασαν φωτογραφίες τους με το σύνθημα «Δεν μου αξίζει να βιαστώ» (Não Mereço Ser Estuprada).
Αποτελεί τουλάχιστον οξύμωρο σχήμα, αν όχι παράνοια, το γεγονός ότι η ίδια η πατριαρχική κοινωνία της Βραζιλίας είναι αυτή που εξαναγκάζει τις γυναίκες να μετατραπούν σε σεξουαλικά αντικείμενα και ταυτόχρονα τις κατηγορεί και τις δικάζει για αυτή τη στάση. Σε μια κοινωνία όπου το να είσαι σέξι είναι μη διαπραγματεύσιμο (ωθώντας τις γυναίκες σε χειρουργικές επεμβάσεις από πολύ μικρή ηλικία) και για να επιβιώσεις κοινωνικά πρέπει να ακολουθήσεις τα αψεγάδιαστα πρότυπα ομορφιάς, πώς μπορεί μια γυναίκα να αγαπήσει τον εαυτό της και να νιώσει ελεύθερη; Και αν οι άντρες που ορίζουν την πατριαρχική κοινωνία θεωρούν λογική τη σεξουαλική κακοποίηση και ότι οι γυναίκες «πάνε γυρεύοντας», είναι αυτό έστω και πιθανό να συμβεί; Λαμβάνοντας υπόψη μας και το γεγονός ότι ελάχιστο ποσοστό των βιασμών γίνονται τελικά από «αγνώστους», καταλήγουμε αναπόφευκτα στο ερώτημα: Πρέπει να εκπαιδεύονται οι γυναίκες ώστε να μπορούν να αποφύγουν να γίνουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή μήπως πρέπει να εκπαιδευτούν οι άντρες για να μη γίνονται οι θύτες αυτής της βίας; Το ερώτημα είναι –φυσικά– ρητορικό. Και η παρούσα κατάσταση κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρα.
Με ρούχα ή γυμνή, δεν μου αξίζει να βιαστώ.
Καμία γυναίκα δεν αξίζει να βιαστεί. Ντρέπομαι που γράφω κάτι τόσο προφανές.
Καμία γυναίκα δεν αξίζει να βιαστεί. Ντρέπομαι που είμαι άντρας και που πρέπει να πω κάτι τόσο προφανές.
Ένας άντρας χωρίς πουκάμισο.
❒ Ζεσταίνεται.
❒ Πάει να παίξει μπάλα.
✔ Θέλει να βιαστεί, είναι σαφές.
Ούτε η τρανσέξουαλ αξίζει να βιαστεί
Η μαμά μου και η γιαγιά μου δεν αξίζουν να βιαστούν
Τα ρούχα δεν δείχνουν τον χαρακτήρα. Κανείς δεν αξίζει να βιαστεί. Εγώ δεν αξίζω να βιαστώ.
