Πάντοτε μου άρεσε η έκφραση “Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι”, και τίποτε δεν αποδίδει την ένοια αυτής της φράσεως καλύτερα από τις φωτογραφίες της εκάστοτε εποχής. Λόγω ηλικίας, δεν πρόλαβα μεν το Θηρίον, πρόλαβα όμως τους ξύλινους συρμούς με τα ξύλινα καθίσματα, τα οποία “ειδοποιούσαν” το ανάλογο πρός κάθισμα μέρος του σώματος όταν ο συρμός άλλαζε ράγια ή περνούσε πάνω από τις εκάστοτε ενώσεις των γραμμών, με τον χαρακτηριστικό ήχο (τακατούκ-τακατούκ) και το σχετικό τράνταγμα.
Θυμούμαι ότι, κάποτε, προσέφερα την θέση μου σε κάποιον ηλικιωμένο, ο οποίος αρνήθηκε με το αιτιολογικό ότι ήταν “πολύ αδύνατος” και “όταν ήταν καθισμένος πονούσε στο κολονούρι του” !
Ταύτα, δια να μην παραπονιόμαστε με τις διάφορες δυσκολίες του παρόντος.
Κώστας Μπιζάνος
«Ο σιδηρόδρομος ήρξατο τακτικώς εργαζόμενος από της τελευταίας Παρασκευής. Η συρροή των επιβατών είναι μεγίστη. Οι πάντες δ’ ομολογούσι τας μεγίστας ωφελείας, ας η κάταρξις του έργου τούτου υπισχνείται. Ευχόμεθα και αύθις, ίνα η μικρά αύτη γραμμή υπάρξει η αρχή του καθ’ όλην την επικράτειαν συμπλέγματος σιδηροδρόμων».
Με αυτόν τον τρόπο καλωσόριζε εφημερίδα της εποχής τη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας – Πειραιά, που εγκαινιάστηκε στις 27 Φεβρουαρίου του 1869.
Οι πρώτοι, ατμοκίνητοι συρμοί με τα ξύλινα βαγόνια έφταναν από τον Πειραιά μέχρι το Θησείο σε 19 λεπτά. Θα χρειάζονταν σχεδόν 90 χρόνια για να φτάσει ο ηλεκτρικός στην Κηφισιά και να πάρει (περίπου) τη μορφή που ξέρουμε σήμερα.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 145 χρόνων από το πρώτο δρομολόγιο του τρένου στην Αθήνα,
ας ταξιδέψουμε στην ιστορία μέσα από τις σπάνιες φωτογραφίες του αρχείου του ΗΣΑΠ.
Από τα πρώτα έργα έργα κατασκευής της γραμμής
Στον σταθμό του Θησείου, 1880
Το 1889 ξεκινάει η διάνοιξη της σήραγγας από το Θησείο μέχρι την Ομόνοια. Έξι χρόνια αργότερα εγκαινιάζεται ο πρώτος σταθμός της Ομόνοιας, που ήταν επίγειος
1891: ατμήλατος συρμός στη διαδρομή Θησείο – Πειραιάς
Παλιός ξύλινος συρμός μεταξύ Μοσχάτου και Φαλήρου
Το “Θηρίο” στην οδό Γ’ Σεπτεμβρίου το 1902. Το τρένο αυτό ένωνε την Αττική με την Κηφισιά. Θα χρειαζόταν πάνω από μισός αιώνας ώστε οι δύο γραμμές να ενοποιηθούν στη διαδρομή που γνωρίζουμε σήμερα (Πειραιάς – Κηφισιά)
1912: Στρατιώτες και πολίτες περιμένουν τον ηλεκτρικό στο Μοναστηράκι. Η ηλεκτροκίνηση -που εγκαινιάστηκε το 1904- ήταν κάτι νέο και αρχικά προκαλούσε φόβο στους Αθηναίους
Ο παλιός σταθμός της Ομόνοιας το 1925
Το 1928 ξεκινούν οι εργασίες για την επέκταση του ηλεκτρικού, με την κατασκευή της σήραγγας Ομόνοια – Αττική. Αλλά οι σταθμοί “Βικτώρια” και “Αττική” θα εγκαινιάζονταν μόλις το 1948 και 1949, αντίστοιχα
Ο σταθμός των Άνω Πατησίων, πιθανότατα πολύ λίγο μετά τα εγκαίνιά του, το 1956
1957: Ο ηλεκτρικός φτάνει, επιτέλους, στην Κηφισιά εκτελώντας το δρομολόγιο που γνωρίζουμε σήμερα
Μεταλλικός συρμός στον σταθμό του Πειραιά. Η αντικατάσταση των ξύλινων συρμών άρχισε τη δεκαετία του ’50
Ο σταθμός του Πειραιά μετά την ανακαίνιση του 2003-2004
Κωστή Παλαμά 48, Χαλάνδρι
τηλ.: 210-6812002
κιν.: 697-2787097
e-mail: [email protected]