«Καμιά φορά κάνουμε το λάθος να εξωθούμε στα άκρα τις αρετές μας και τότε αυτές μας τιμωρούν», μου είπε κάποτε ένας αγαπημένος καθηγητής φιλοσοφίας.
«Όμως τι γίνεται στην περίπτωση που οι αρετές κάποιου όχι μόνο δεν ωθούνται αλλά συντρίβονται;» τον ρώτησα.
«Τότε αλλάζεις χώρα με συνοπτικές διαδικασίες κι εκμεταλλεύεσαι τις αρετές σου με τον καλύτερο τρόπο. Πρόσεξε ποιό ρήμα χρησιμοποίησα. Τις εκμεταλλεύεσαι, ποτέ δεν τις εξωθείς.»
«Τι εννοείτε ακριβώς;» ρώτησα ξανά απορημένη.
«Αλλάζεις χώρα, περιβάλλον και ζωή. Αυτά τα συστατικά προσδιορίζουν τις αρετές μας, αυτά και τις ανασφάλειες μας. Ο άνθρωπος που ζει περιτριγυρισμένος από αμετάβλητες σταθερές, με μαθηματική ακρίβεια βαλτώνει. Πρέπει να πάει στο κατάλληλο μέρος όπου οι αρετές του θα αξιοποιηθούν.», μου είπε κοφτά, χωρίς να μου δίνει το περιθώριο για περαιτέρω αντιρρήσεις.
Τότε θεώρησα τα λεγόμενα του κάπως ακραία και απόλυτα.
Όταν άλλαξα ζωή, ήπειρο, συνήθειες και καθημερινότητα, τότε τα λόγια του αντήχησαν ξανά σαν υπενθύμιση στ’αυτιά μου.
Στην Αμερική έμαθα να αυτοπροσδιορίζομαι από την αρχή.
Ξέχασα την έννοια της λέξης δεδομένο.
Δεδομένα στην Αμερική δεν υπάρχουν.
Μόνο πλήρης αξιοποίηση των ικανοτήτων σου και σκληρή δουλειά.
Δεν αναβάλλεις ποτέ για αύριο αυτό που πρέπει να κάνεις σήμερα.
Αν το κάνεις, τότε αυτόματα αναβάλλεται και η πρόοδος σου.
Σέβεσαι χρονοδιαγράμματα, ανθρώπινες συμπεριφορές, την εργασία και τον κόπο του άλλου.
Αν δεν το κάνεις, τότε και κανένας άλλος δεν θα το κάνει για σένα.
Φτάνεις στη δουλειά ακριβώς στην ώρα σου, ακόμα και λίγα λεπτά νωρίτερα.
Αργότερα ποτέ. Διαφορετικά από δω παν κι οι άλλοι και δεν χάρηκαν καθόλου για τη γνωριμία.
Το σύστημα θα σε αποβάλει από μόνο του σαν ξένο σώμα.
Υποχθόνιες αναρριχήσεις με οδηγό τα βύσματα και τα πείσματα δεν θα δεις ούτε στο ωραιότερο όνειρο σου.
Ξέχνα τον πολιτικό παράγοντα που ήταν κολλητός του πατέρα σου από το στρατό και σε βοήθησε να μπεις από το παράθυρο σ’εκείνη την υψηλόβαθμη θέση του Υπουργείου, παρακάμπτοντας χίλιους υποψήφιους μ’ένα κάρο πτυχία και γνώσεις.
Εδώ θα μάθεις τι σημαίνει να προοδεύεις με οδηγό μόνο το σπαθί σου.
Όχι εκείνο το ατσάλινο που κρατούσαν οι μονομάχοι, αλλά το άλλο που πάντα έκρυβες μέσα στο κεφάλι σου και ποτέ δεν το χρησιμοποίησες.
Σε μια ξένη χώρα μαθαίνεις να διερευνάς τον εαυτό σου.
Κάθε φορά ανακαλύπτεις μια νέα πτυχή του που σε εκπλήσσει αλλά παράλληλα σε τρομάζει.
Σε τρομάζει επειδή η μεταμόρφωση σου δεν επέρχεται ανώδυνα.
Απαιτεί επιτακτικά από σένα να ξηλώσεις και να ακρωτηριάσεις κάποια άκυρα στοιχεία της προσωπικότητας σου που δεν την ωθούσαν μπρος αλλά την οδηγούσαν ολοταχώς προς την καταστροφή.
Όμως, να θυμάσαι πως ο τρόμος είναι μόνο σύμπτωμα και αντίδραση στο καινούριο.
Εκείνο που μέχρι χθες σε φόβιζε, σήμερα θα σε κάνει να θριαμβεύσεις.
Έχεις απορίες αλλά δεν έχεις απαντήσεις.
Οι απαντήσεις θα έρθουν σε ανύποπτο χρόνο που η ίδια η ζωή θα ορίσει για σένα.
Σημασία έχει πως θα πετύχεις τους στόχους σου σκαλοπάτι σκαλοπάτι χωρίς να χαριστείς σε κανένα και σε τίποτα.
Όπως κανένας και τίποτα δεν χαρίστηκε ποτέ ούτε και σε σένα.
Υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από αυτό;
Την απάντηση θα την μάθεις μόνος σου.